به گزارش خبرنگار ایرنا طی ۴۳ سال گذشته درباره چند و چون حمله نظامی و پنهانی آمریکا به ایران و شکست مفتضحانه نظامیان آمریکایی در صحرای طبس بسیار نوشته و گفته شده است. این بار برای بازخوانی و تبیین واقعه پنجم اردیبهشت پای صحبت‌های افرادی نشستیم که به عنوان شاهد عینی در صحرای طبس حاضر شدند.
"احمد حبیبی" روایتگر و به عنوان یکی از اولین شاهدان عینی واقعه طبس به خبرنگار ایرنا گفت: سال ۱۳۵۹ در سپاه طبس مشغول به خدمت بودم که روز حادثه از پاسگاه رباط خان خبر رسید در کویر اتفاقی افتاده و قاچاقچی‌ها جاده را با هواپیما و بالگرد بسته‌اند.
ابتدا گروگان‌گیری مسافران اتوبوس
وی افزود: هشت فروند بالگرد و هفت فروند هواپیما نظامی سی - ۱۳۰ استتار شده و بدون هیچ آرم و نشانی ساعت ۲:۳۰ بامداد روز پنجم اردیبهشت در منطقه فرود آمده بودند و ابتدا ضمن بستن جاده، مسافران یک دستگاه اتوبوس که زائران امام رضا (ع) از منطقه یزد بودند را به اسارت گرفته که یک نفر از این افراد از تاریکی شب استفاده و اقدام به فرار می‌کند و خبر حادثه را به پاسگاه رباط خان طبس می‌دهد.
حبیبی گفت: آمریکایی‌ها به یک تانکر حامل سوخت نیز شلیک کردند که به آتش کشیده و راننده موفق به فرار شده بود و بعد از رسیدن به یزد خبر حادثه را به سپاه یزد منتقل کرد.
وی ادامه داد: بعد از دریافت موضوع به اتفاق چهار نفر از برادران کمیته وقت انقلاب اسلامی با کمترین امکانات و اسلحه برای بررسی موضوع به سمت منطقه حرکت کردیم و ساعت ۶ صبح به محل مورد نظر رسیدیم.
این شاهد عینی گفت: موقع حضور ما در منطقه هیچ فردی آنجا حضور نداشت و آمریکایی‌ها فرار کرده بودند، پنج فروند هواپیمای غول پیکر کنار جاده فرود آمده بود و یک فروند هواپیمای سی - ۱۳۰ با چند هلی کوپتر آتش گرفته و ۶ جنازه نیز لابه‌لای آهن‌ها در حال سوختن و ۲ جنازه بیرون افتاده بود.
وی افزود: داخل یکی از بالگردها دستگاهی روشن بود که احتمالا صدا و تصویر را ارسال می‌کرد به داخل بالگرد رفتم، دور تا دور آن اسناد مهم و فوق سری برای انجام عملیات تعبیه شده بود؛ ۱۵ دقیقه‌ای در محل حضور داشتیم که ۲ فروند فانتوم اف چهار از سمت جنوب منطقه آمدند و شروع به زدن رگبارهای هشداری کردند تا ما نزدیک بالگردها نرویم زیرا از اسناد داخل آن با خبر بودند و ما که سلاحی برای دفاع نداشتیم کمی از محل وقوع حادثه فاصله گرفتیم.
حبیبی گفت: ۱۰ دقیقه بعد یک دستگاه خودروی استیشن آبی رنگ از سپاه یزد به فرماندهی "محمد منتظر قائم" وارد منطقه شد، نزد ما آمدند و گفتند برای بررسی موضوع آمده‌ایم البته از نظر جغرافیایی از آنجایی که این حادثه در استان خراسان بزرگ رخ داده بود و در محدوده استان یزد نبود ایشان می‌توانستند به منطقه نیایند.
وی ادامه داد: پنج بالگرد استتار شده به رنگ خاک آنجا بود که هیچ نشانی نداشت و شهید منتظر قائم گفت، نیروهای ما و شما از منطقه کمی فاصله بگیرند تا اگر اتفاقی برای ما افتاد بقیه راه را ادامه دهند و من و شما برای بررسی به نزدیک و داخل بالگردها می‌رویم.
روایتگر واقعه طبس گفت: خودروی جیپ و ۲ دستگاه موتورسیکلت را به فاصله دورتر از بالگرد منتقل کردیم تا بعدا بتوانیم از آنها استفاده کنیم، محمد منتظر قائم به داخل یکی از بالگردها رفت و هنوز در حال بیرون آمدن بود تا با یکدیگر همفکری کنیم که یکی از نیروهای یزد اعلام کرد "محمد هواپیماها دارند می‌آیند".
شهادت محمد منتظر قائم
وی افزود: به آسمان نگاه کردم دیدم هواپیمایی نیست اما بعدا مشاهده کردیم از شمال منطقه به فاصله پروازی ۱۰۰ متری از زمین،۲ فانتوم با آرم جمهوری اسلامی در حال حرکت به سمت منطقه است، این هواپیماها روی بالگردی که اسناد داخلش بود قرار گرفتند و با زدن رگبار، انفجاری بزرگ رخ داد که کوهی از خاک و آتش ایجاد شد و بالگرد از بین رفت همانجا بود که محمد منتظر قائم به شهادت رسید.
حبیبی گفت: هواپیماها دوباره دور زدند و بالگرد دیگری را منفجر کردند، صبح ششم اردیبهشت که مسوولان و نیروهای مختلف به منطقه آمده بودند باز هم یکی دیگر از بالگردها را به رگبار بستند و با توجه به اینکه باک سوخت آن خالی بود، منفجر نشد و فقط سوراخ سوراخ شد.
وی اظهار داشت: بعد از انجام بررسی و تحقیقات بعدی متوجه شدیم که ۱۸ فروند بالگرد و یک هواپیمای سی - ۱۳۰ از آمریکا به بهانه آزاد کردن گروگان‌های خود در تهران ولی با هدف براندازی نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران شبانه وارد ایران در منطقه طبس شدند که گرفتار توفان شن می‌شوند.
این شاهد عینی گفت: آن طور که در اسناد تاریخی آمده آمریکایی‌ها کشور مصر را برای تمرین و آماده‌سازی نیروهای خود انتخاب کرده بودند و حدود ۳۰۰ نفر از ورزیده‌ترین نیروهایشان را در آن منطقه که شباهت زیادی به آب و هوای کویر ایران داشت، آموزش دادند پس از هماهنگی‌های لازم با عوامل داخلی، خارجی و کشورهای همسایه اقدام به این عملیات کردند.
وی با بیان اینکه هدف آمریکایی‌ها فقط نجات گروگان‌هایشان نبود بلکه ایجاد اغتشاش در مراکز استان‌ها و بمباران مراکز حیاتی بود افزود: آنها با این اهداف به خیال خام خود می‌خواستند کار انقلاب و نظام را یکسره کنند که خداوند امداد غیبی خود را نصیب ملت ایران کرد و دشمن آن شکست مفتضحانه را متحمل شد و فرار را بر قرار ترجیح داد.
هدف آمریکایی‌ها گرفتن مراکز مهم کشور
امام جمعه موقت طبس یکی دیگر از شاهدان عینی واقعه پنجم اردیبهشت ماه صحرای طبس است که یک روز بعد (ششم اردیبهشت ۱۳۵۹) به همراه ۲ نفر از همکارانش از طرف کمیته انقلاب اسلامی برای محافظت به محل حادثه رفت.
حجت‌الاسلام محمدجواد زنجانی طبسی به خبرنگار ایرنا گفت: وقتی به آنجا رسیدیم، هنوز آتش و دود از هواپیماها و بالگردهای سوخته شده بلند بود، امکاناتی که آمریکایی‌ها به صحرای طبس آورده بودند اعم از بالگردها و اسلحه‌ها مشخص بود که این امکانات فقط برای نجات گروگان‌ها نبود بلکه هدف اولشان گرفتن مراکز مهم تهران برای ضربه زدن به انقلاب اسلامی بود و یکی از اهدافشان آزادی گروگان‌ها بوده است.
وی افزود: کماندوهای آمریکایی پس از استقرار نهایی در صحرای طبس به گونه‌ای که نیروهای ایرانی متوجه حضور آنها نشوند در حال برنامه‌ریزی برای اجرای نقشه خود بودند که نیمه‌های شب متوجه عبور یک اتوبوس و کامیون از این مسیر شدند و گمان کردند که نیروهای ایرانی متوجه حضورشان در منطقه شده و قصد درگیری و مقابله دارند.
این شاهد عینی گفت: کماندوهای آمریکایی جلو رفتند و اتوبوسی که از یزد به مشهد مقدس در حرکت بود را متوقف کردند و داخل اتوبوس رفتند همچنین یک افسر ایرانی به عنوان مترجم همراه نظامیان آمریکایی بود و نیروهای آمریکایی مسافران را از اتوبوس پیاده کرده و با دستوری که از مقامات خود گرفته بودند، قصد جابه‌جایی مسافران ایرانی را با هواپیما به کشوری دیگر داشتند.
وی اضافه کرد: در همان لحظاتی که کماندوها در حال جمع کردن مسافران ایرانی برای سوار کردن به هواپیما بودند، توفان شن آغاز می‌شود و یک بالگرد در حال سوخت‌گیری از هواپیما به دلیل برخورد با هواپیما دچار انفجار شده و در آتش می‌سوزد.
حجت‌الاسلام زنجانی طبسی گفت: در این شرایط نظامیان آمریکایی از انتقال مسافران اتوبوس منصرف شدند و همه را دوباره سوار اتوبوس کردند اما این بار همه لاستیک‌های اتوبوس را با گلوله ترکاندند که اتوبوس توانایی حرکت و اطلاع دادن به نیروهای ایرانی را نداشته باشد.
وقتی مشعل آتش‌افروز آمریکا با توفان شن خاموش شد
وی افزود: نیروهای آمریکایی قبل از حضور در طبس در مورد شرایط منطقه و اینکه طی آن چند روزی که در صحرای طبس خواهند بود از هواشناسی، اطلاعات گرفته بودند که توفان نیست و با اطمینان کامل در منطقه مستقر شدند اما ناباورانه با وقوع توفان شن همه برنامه‌ها و نقشه‌های خود را بر باد رفته دیدند.
روایتگر واقعه طبس اظهار داشت: آمریکایی‌ها به قصد سرنگونی جمهوری اسلامی ایران به صحرای طبس آمدند اما با آن همه تمرینات و تجهیزات پیشرفته کاری از پیش نبردند چون خداوند پشتیبان این انقلاب بوده لذا با هشت کشته و خسارت مالی و حیثیتی زیاد صحرای طبس را ترک کردند.
وی با اشاره به بیانات امام خمینی (ره) درخصوص واقعه طبس گفت: طبق بیانات امام راحل "شن‌ها مامور خدا بودند" و در آن نیمه شب که مردم ایران در خواب بودند و کسی از حضور نیروهای آمریکایی در منطقه خبر نداشت خدا به واسطه شن‌های صحرای طبس، نقشه شوم آمریکا را نقش بر آب کرد.
حجت‌الاسلام زنجانی طبسی افزود: عامل دیگری که موجب شد آمریکایی‌ها فرار کنند، ترس نیروهای آمریکا بود و کماندوها، خلبان و فرماندهان آنان بسیار ترسیده بودند و در مجموع محاسباتشان اشتباه از کار درآمده بود لذا آمریکایی‌ها باید درس بگیرند نه تنها از واقعه طبس بلکه از وقایع دیگری هم که در مسائل کشورمان دخالت کردند و نتیجه عکس گرفتند.
"محمد منتظر قائم" شهید واقعه طبس
"محمد منتظر قائم" نخستین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان یزد روز پنجم اردیبهشت سال ۱۳۵۹ وقتی از فرود چند بالگرد آمریکایی در کویر طبس مطلع می‌شود، با توجه به نزدیکی طبس تا یزد بلافاصله در محل حادثه حضور پیدا می‌کند تا موضوع را از نزدیک بررسی کند.
همزمان با حضور وی و همراهانش در صحرای طبس این مکان مورد حمله هوایی قرار گرفت و بعدها مشخص شد که این بالگردها حاوی اسناد مهمی بوده‌اند.
این شهید بزرگوار سال ۱۳۲۷ هجری شمسی در شهر تاریخی فردوس در شمال خراسان جنوبی به دنیا آمد و در کودکی به یزد رفت و به ادامه تحصیل پرداخت.
او سال ۱۳۵۱ دستگیر و زندانی شد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ به عنوان نخستین فرمانده سپاه پاسداران یزد انتخاب و مسوول تشکیل سپاه استان شد.
پیکر پاک این شهید شاخص کشور در آرامستان خلدبرین یزد دفن است.
صحرای طبس یادآور شکست خفت‌بار نظامیان آمریکایی در عملیات موسوم به «پنجه عقاب» است؛ این واقعه که از آن به عنوان امداد غیبی یاد می‌شود، با عاجز ماندن آمریکایی‌ها در برابر شن‌های طبس، درس‌های ماندگاری برای همیشه تاریخ دارد.
پنجم اردیبهشت در تقویم ایرانیان مصادف است با سالروز شکست حمله نظامی آمریکا به ایران در طبس که سال ۱۳۵۹ هجری شمسی اوایل پیروزی انقلاب اسلامی روی داد و باعث تحقیر و رسوایی بزرگ آمریکا در جهان شد.
آمریکا پس از پیروزی انقلاب اسلامی همه تلاش خود را به کار بست تا این انقلاب مردمی و نوپا را شکست دهد اما موفق نشد و زمانی که قشرهای مختلف مردم ایران از اقدامات جاسوسی آمریکا در سفارتخانه این کشور در تهران آگاهی یافتند، ۱۳ آبان ۱۳۵۸ دانشجویان مسلمان پیرو خط امام (ره)، سفارت آمریکا را در تهران اشغال کردند و اعضای آن را گروگان گرفتند. این اقدام از سوی امام خمینی (ره) مورد تایید قرار گرفت و ایشان تسخیر لانه جاسوسی آمریکا را «انقلاب دوم» نامیدند.
ادامه ماجرای گروگان‌گیری و شکست طرح‌های آمریکا برای آزادسازی جاسوسان خود موجب اختلاف نظر در دستگاه دیپلماسی آمریکا و بحران درخصوص چگونگی برخورد با انقلاب اسلامی شد و در این میان شورای امنیت ملی آمریکا به سرپرستی برژینسکی طرفدار اقدامات قاطع نظامی علیه انقلاب اسلامی بود.
از این رو دولت «جیمی کارتر» رییس جمهوری وقت آمریکا همه تلاش خود را برای آزادی کارکنان سفارت خود به کار بست و سرانجام گروه ۱۳۲ نفره از نیروهای ویژه ارتش این کشور با عنوان «دلتا فورس» برای حمله به ایران و آزادی گروگان‌ها تشکیل شد تا هم عملیات آزادسازی انجام و هم به ایرانی‌ها ضربه‌ای وارد شود.
براساس اسناد موجود ۶ فروند هواپیمای نظامی سی - ۱۳۰ و هشت فروند بالگرد نظامی مجهز آمریکا در عملیات موسوم به «پنجه عقاب» شب پنجم اردیبهشت ۱۳۵۹ (۲۵ آوریل ۱۹۸۰ میلادی) از نقاط کور راداری وارد ایران شدند اما همان ابتدا یکی از بالگردها در ۱۲۰ کیلومتری شهر راور کرمان دچار نقص فنی و مجبور به فرود شد. سرنشینان آن به بالگرد دیگری منتقل شدند و پس از طی مسافتی و با توجه به وقوع توفان شن، دستگاه هیدرولیک این بالگرد نیز از کار افتاد اما توانست خود را به ناو هواپیمابر نیمیتز برساند.
۶ فروند هواپیمای سی - ۱۳۰ و ۶ فروند بالگرد در محل مورد نظر واقع در صحرای طبس در تاریکی شب فرود آمدند تا از این مکان بیابانی عملیات خود را آغاز کنند اما در حال سوخت‌گیری بالگردها برای اجرای مرحله بعدی عملیات، یکی دیگر از آنها دچار نقص فنی شد و با از کار افتادن آن، همه برنامه‌های آمریکایی‌ها به هم ریخت زیرا با محاسباتی که انجام داده بودند، برای انجام مرحله بعدی عملیات حداقل به ۶ بالگرد نیاز داشتند.
این اتفاقات به ناو نیمیتز و از آنجا به کاخ سفید گزارش شد. کارتر دستور توقف عملیات و عقب‌نشینی را صادر کرد اما نظامیان آمریکایی در توفان شن گرفتار شده بودند. هواپیماها و بالگردها در حال برخاستن از زمین دچار مشکل شدند و یک هواپیما و یک فروند بالگرد با هم برخورد کردند و هر دو آتش گرفتند.
نیروی مهاجم در خیالش عقابی بود که هیچ شکارچی یارای شکارش را نداشت غافل از اینکه صحرای طبس دامگاهی شد و شن‌ها با اراده الهی سربازان و گلوله‌هایی شدند که یکی از شکست‌های مفتضحانه را برای نظامیان آمریکایی رقم زدند.
هشت تن از آمریکایی‌ها در این حادثه کشته شدند و بقیه نیروها با هواپیماهای باقیمانده در اوج پریشانی از خاک ایران فرار کردند؛ نیروهایی که طبق خلاصه طرح واحد عملیاتی سرهنگ «چارلز آلوین بکویث» قرار بود پس از طبس با تجمع در فرودگاه «پشت بادام» و با ۶ فروند بالگرد عازم نقاط کوهستانی اطراف تهران شوند و روز بعد با اتوبوس‌هایی که از پیش برای آنان آماده کرده بودند در ورزشگاه مجاور سفارت مستقر و سپس در یک یورش برق آسا وارد سفارت شوند و با رهایی جاسوسان و به گروگان گرفتن عده‌ای از دانشجویان ایرانی با همان بالگردها به محل اولیه خود بازگشته و با هواپیماها به پایگاه اصلی خود برگردند.
واقعه بزرگ پنجم اردیبهشت ۱۳۵۹ که از آن به عنوان امداد الهی در دل شب یاد می‌شود، آن قدر مهم و سرنوشت‌ساز بود که حتی مشهورترین چهره‌های سیاسی را در آمریکا وادار به پذیرفتن شکست کرد.
واقعه طبس به باور صاحبنظران و شخصیت‌های مختلف دارای ابعاد گوناگون است که به عنوان یک واقعه تاریخی ماندگار نزد جهانیان باید از ابعاد مختلف به‌ویژه جنبه معنوی آن بررسی شود.
امام خمینی (ره) پس از این واقعه فرمودند: «نباید بیدار شوند آنهایی که به معنویات توجه ندارند و به این غیب ایمان نیاوردند، (چه کسی) این هلیکوپترهای آقای کارتر را که می‌خواستند به ایران بیایند، ساقط کرد؟ ما ساقط کردیم؟ شن‌ها ساقط کردند، شن‌ها مامور خدا بودند، باد مامور خداست».
ایشان گفتند: «تجربه کنند باز لیکن ما نباید مغرور شویم، من به ملت ایران عرض می‌کنم مغرور نشوید، تمام قدرت قدرت خداست و باید به او اتکال کنید».
پیشرفت ۴۰ درصدی ساخت موزه استکبارستیزی طبس
نظامیان آمریکایی ۴۳ سال قبل در محلی فرود آمدند که امروز با نام "موزه بین‌المللی استکبارستیزی صحرای طبس" شناخته می‌شود و مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خراسان جنوبی درباره آخرین وضعیت احداث این موزه گفت: ساخت موزه استکبارستیزی صحرای طبس از هفته دفاع مقدس سال ۱۴۰۰ با زیربنای اولیه ۲ هزار و ۵۰۰ مترمربع آغاز شد و اکنون با زیربنای چهار هزار متر مربع ساخت آن ادامه دارد تا این موزه بین‌المللی آماده شود.
سرهنگ غلامرضا فلاحی با بیان اینکه ساخت این موزه تاکنون ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است گفت: امیدواریم با ساخت موزه و استقرار تجهیزات هواپیماها و اسناد مهمی که وجود دارد، محلی برای بازدید گردشگران داخلی و خارجی شود.
وی مهمترین علت تاخیر در روند اجرای این طرح ملی را کمبود اعتبار عنوان کرد و افزود: شرایط آب و هوایی منطقه از جمله وقوع توفان‌های مختلف و شدت گرما نیز در روند تاخیر اجرای طرح تاثیرگذار بوده است.
مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خراسان جنوبی گفت: تاکنون در زمینه اجرای این طرح ملی ۱۳ میلیارد تومان اعتبار هزینه شده و برای تکمیل آن بیش از ۶۰ میلیارد تومان اعتبار دیگر نیاز است.
وی واقعه پنجم اردبیهشت ماه صحرای طبس را یکی از موضوعات ملی و بین‌المللی خواند و افزود: این واقعه به نوعی اولین تقابل استکبار جهانی با ایران اسلامی بود که با امداد الهی باعث شکست خفت‌بار دشمن شد.
فلاحی اظهار داشت: هدف ما این است که هر سال برنامه‌های قوی‌تر با برنامه‌ریزی دقیق و موثر برای گرامیداشت این واقعه داشته باشیم همچنین تبیین واقعه طبس برای نسل جوان ضروری است که براساس مصوبات کمیته‌های مختلف ستاد بزرگداشت واقعه پنجم اردبیهشت، جلسات تبیینی در دانشگاه‌ها، مدارس، مساجد و دستگاه‌های اجرایی برگزار می‌شود.
وی افزود: امیدواریم به ابعاد و زوایای این رویداد عظیم در سطح ملی و فراملی پرداخته شود و نباید واقعه بزرگ صحرای طبس فراموش شود زیرا توازن دنیا را در آن زمان تغییر داد تلاش ما بر این است که جوانان و نوجوانان با ابعاد مهم شکست حمله نظامی آمریکا در صحرای طبس آشنا شوند و چهره واقعی استکبار جهانی را بشناسند.
مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خراسان جنوبی گفت: به منظور گرامیداشت واقعه پنجم اردیبهشت، برنامه محوری در محل مسجد شکر طبس برگزار می‌شود و پخش زنده این مراسم را از شبکه استانی خواهیم داشت.
مرکز شهرستان طبس در فاصله ۲۷۰ کیلومتری غرب بیرجند قرار دارد و با چهار استان یزد، کرمان، اصفهان و سمنان هم مرز است.
نظر شما