مخاطب فینگلیش چه کسانی هستند

به گزارش خبرنگار اخبار فرهنگی ایرنا، لاتین‌نویسی فارسی (به لاتین‌نویسی: Latin-Nevisi-ye farsi) نوشتن زبان فارسی به الفبای لاتین است، همچنین با نام فینگلیش (فارسی + English) نیز شناخته می‌شود.

میرزا فتحعلی آخوندزاده در صدر مشروطیت اولین بیان کننده ایده ساختار خط لاتین برای زبان فارسی (فینگلیش) بود که در این ارتباط رساله ای نیز به قلم تحریر نگارش کرد اما مورد استقبال قرار نگرفت.

آخوندزاده نمایش‌نامه‌نویس و آزادی‌خواه ایرانی بود که او را بنیانگذار ادبیات نو در ایران و نخستین نمایشنامه‌نویس می نامند که در سال ۱۸۱۲ در شهر نوخه، در بخشی از آذربایجان به دنیا آمد.

وی در کودکی به همراه خانواده مدتی در خامنه و مشکین‌شهر و چندی هم در گنجه زندگی کرد ‌و سپس به نوخه بازگشت و در آنجا تحصیل کرد و هنگامی که ۲۳ ساله بود به تفلیس رفته و مترجم بارون روزن فرماندار گرجستان شد و تا آخرعمر این سمت را نیز عهده دار بود.

از جمله آثار آخوندزاده که سبب شهرت وی در ادبیات نمایشی شد، کتاب «تمثیلات» است که حاوی شش نمایشنامه و یک داستان است.

آخوندزاده در سال ۱۲۵۶ ه. خ (۱۸۷۸ میلادی) در تفلیس در ۶۵ سالگی درگذشت.

کاربردهای نگارش فارسی به الفبای لاتین(فینگلیش)

بر همین اساس امروزه نگارش فارسی به الفبای لاتین کاربردهای گوناگونی از قبیل نوشتن نامه و پیام الکترونیکی، نگارش پیام در پیام رسان‌ها، آموزش زبان فارسی به خارجیان، تابلوهای میادن، راهنمایی و رانندگی، مترو، محیط دانشگاهی برای بحث‌های زبان‌شناختی و غیره، واژه‌نامه‌ها برای نشان دادن تلفظ، انتشار برخی کتاب‌ها در بارهٔ گویش‌ها و زبان‌های ایرانی، تابلوهای راهنمایی و رانندگی، خیابان‌ها، کوچه‌ها و غیره کاربردهای خاصی دارد.

تصویب شیوهای مختلف لاتین نویسی توسط سازمان ملل

بر اساس نظریه متخصصان شیوه های نگارش تا مدت‌ها، استاندارد رسمی برایِ آوانگاری فارسی به خطِ لاتین وجود نداشت اما در سال ۱۳۸۲ در نظام آوانگاری کلی نام‌های جغرافیایی ایران ارائه شده و پس از آن برای تصویب به گروه متخصصان نام‌های جغرافیایی سازمان ملل ارسال و سرانجام در نهم اوت ۲۰۱۲ در دهمین کنفرانس بین‌المللی استانداردسازی نام‌های جغرافیایی، به‌عنوان یکی از شیوه‌های لاتین‌نویسی مورد قبول سازمان ملل، به‌تصویب رسید.

همچنین پس از آن در سال ۱۳۹۱ شمسی، این استاندارد با عنوانِ "شیوه‌نامه آوانگاریِ کلیِ نام‌های جغرافیاییِ ایران" به همهٔ وزارتخانه‌ها و نهادهایِ دولتی برایِ اجرا ابلاغ شد. البته پیش تر نیز در دهه ۵۰ الگویی نزدیک به این شیوه نامه، برای نخستین بار توسط محمد معین در واژه‌نامه فرهنگ معین برای نمایش بهتر تلفظ‌ها نیز به کار برده شده بود.

غلط نویسی یکی از ایرادات نگارش فینگلیش اما رایج

به گزارش پیش تر ایرنا از بررسی توئیت‌های کاربران توئیتر فارسی در چند سال اخیر نشان می‌دهد فینگلیش نوشتن (فارسی به لاتین)، غلط املایی و مخفف‌نویسی به نوشتن‌های رایج شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده که این روند اشکالات زیادی نیز در شیوه تعامل و درک مطالب کاربران ایجاد کرده است

براساس تحقیقات به انجام رسیده امروزه دیگر شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی از قبیل اینستاگرام، تلگرام، واتساپ و توئیتر بخشی مهمی از زندگی مردم شده‌ و ارتباطات نوشتاری در این فضا مراودات روزمره افراد را تشکیل می‌دهند.

نگارش غلط های املایی در فینگلیش نویسی

در این ارتباط فینگلیش نوشتن به همراه غلط املایی، مخفف‌نویسی و غیره از انواع مکاتبات رایج شبکه‌های اجتماعی شده است. نکته مهم اینکه، شیوه نوشتن و دستور زبان فارسی در این شبکه‌ها کاملا تغییر پیدا کرده و غلط‌هایی مانند استفاده از «ز» به جای «ذ»، مثلاً «بزاریم» به جای «بذاریم» نیز بین کاربران رد و بدل می شود.

مخفف نویسی از دیگر ایرادهای فینگلیش اما رایج

از طرفی دنیای مجازی با دنیای واقعی هم‌پوشانی پیدا کرده که در هرجا عجله و کمبود وقت را عنوان می‌کنیم به طوری که این‌روزها، «که» را «ک» و «به» را «ب»، «چه» را «چ» و «یک» را «ی» می‌نویسند.

در این میان همچنین کوتاه‌نویسی‌ها به فعل‌ها هم رسیده و امری عادی شده است. برای همین به جای «زنگ بزن» می‌نویسند «بزنگ» یا به جای نوشتن کلمه نه از حرف «ن» استفاده می شود به عبارتی قدری جلوتر، حتی بسیاری از گفت‌وگوها میان افراد نیز بدون تبادل لغت و فقط با ارسال شکلک‌های صفحه کلید گوشی یا استیکرها انجام می‌شود.

برگه‌های امتحانی منتشر شده در فضای مجازی شاهد خوبی برای شیوه نگارش جدید کلمات و جملات فارسی در واقعیت است. به طور مثال دانش‌آموزان در صفحات مجازی خود می‌نویسند «می‌خاهم» به جای «می‌خواهم».

مشکلات نگارش فارسی به لاتین (فینگلیش)

در این ارتباط در زبان فینگلیش برای برگرداندن کلمه‌های فارسی و اسامی ایرانی به الفبای لاتین قاعدهٔ رسمی و یگانه و پذیرفته‌ شده‌ای وجود نداشته و اغلب رسانه‌ها شیوهای ساده‌ای را معمول کرده‌اند که ظرافت‌های زبان در آن گم می‌شود؛ مثلاً «باد» baad و «بد» bad و حتی گاهی «بعْد» baed و «بَعْید» baeid، به‌دلیل سهل‌انگاری، به‌صورت bad نوشته می‌شود که مشکلات تلفظی ایجاد می‌کند.

به عنوان مثال، هنگام گرفتن گذرنامه، به‌عنوان سندی رسمی و حقوقی، در نوشتن اسامی به الفبای لاتین، با توجه به استفادهٔ سلیقه‌ای از حروف لاتین، سردرگمی ایجاد می‌شود؛ مثلاً سه برادر یا خواهر ممکن است نام‌خانوادگی خود یا نام پدر خود را با املاهایی متفاوت نوشته‌ باشند که می‌تواند در زمان های خاص پیامدهای حقوقی و مالی داشته‌ باشد.

گسترش لاتین‌نویسی در برخی کشورها

براساس تحقیقات به انجام رسیده، امروزه لاتین‌نویسی به‌طور گسترده‌ای در زبان‌های شرقی نیز رایج شده‌ است. عرب‌زبان‌ها امروزه به‌مراتب بیشتر از فارسی زبانان از لاتین‌نویسی استفاده می‌کنند.

هندی‌ها و پاکستانی‌ها نیز به‌طور فزاینده‌ای از لاتین‌نویسی استفاده می‌کنند. در کشورهایی مانندِ چین و ژاپن الفبای لاتین به عنوان الفبای دوم و کمک آموزشی به رسمیت شناخته شده، و استانداردهایی نیز برای آن ساخته و مصوب شده‌است.

همچنین زبان تاجیک یا فارسی تاجیکی نیز یکی از گویش‌های زبان فارسی است. این زبان در تاجیکستان در سال‌های بین ۱۹۲۶ تا اواخر دههٔ ۱۹۳۰ میلادی به‌ صورت استاندارد با استفاده از نسخه‌ای مخصوص از خط لاتین نوشته می‌شده‌ است که در اواخر دههٔ ۱۹۳۰ میلادی این خط لاتین با نسخه‌ای برگرفته‌ شده از خط سیریلیک عوض شد.

با این حال با توجه به نگارش غلط های املایی در زبان فینگلیش این روند در فضای مجازی از طرفداران خاصی در بین کاربران برخوردار است و بسیاری این افراد استفاده از این زبان را به رغم وجود غلط املایی ترجیح داده و از آن استفاده می کنند.