به گزارش خبرنگار ایرنا ، چهره فرسوده و بافت‌های قدیمی شهری اردبیل در عصر حاضر پاسخگوی نیازهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ساکنان آن نیست و دگرگونی و بازآفرینی این چهره نه صرفا در ظاهر که در تار و پود حیات اجتماعی یک نیاز ضروری و حیاتی است.
در حال حاضر چهره و سیمای شهر اردبیل که دارای پیشینه غنی تاریخی از جمله خاستگاه سلسله بزرگی چون صفویه و زایشگر مکتب خاص خود در تاریخ فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی است، فرسوده شده و مبلمان شهری اغلب سکونتگاههای این شهر نیز نتوانسته خود را با سرعت توسعه تکنولوژی و معماری نوین هماهنگ سازد.
بر اساس اظهارات برخی شهروندان و مسئولان اجرایی، زنگ خطر ریزش بافت‌های فرسوده شهری در برابر حوادث طبیعی به صدا درآمده و هر گونه اهمال و تاخیر در ساماندهی این بافت‌ها خطرات احتمالی را تشدید کرده که ضروری است بهسازی بافت‌های فرسوده بیش از گذشته مورد توجه قرار بگیرد هرچند بازسازی تعدادی از آنها در اردبیل شروع شده ولی کافی نیست و گره‌گشایی از این معضل نیازمند عزم و اهتمام جدی هم در سطح استان و هم در سطوح ملی است.
به عقیده کارشناسان ، برای جلوگیری از خطرات احتمالی بافت‌های فرسوده باید ضمن شناسایی سکونتگاههای غیررسمی در شهرها لازم است محله‌های هدف برای ایجاد کارآفرینی مورد شناسایی و مطالعه قرار بگیرد تا هم از این طریق بافت‌های فرسوده شهری ساماندهی و زیباسازی شود و هم کارآفرینی در این محلات که دارای بیشترین فقیر و بیکار هستند در دستور کار قرار بگیرد.
میثم صبوری ، کارشناس عمران با بیان اینکه بازسازی بافت‌های فرسوده شهری در اردبیل ضروری است به خبرنگار ایرنا گفت: سالیان سال است بحث ساماندهی سکونتگاههای غیر رسمی و بافت‌های فرسوده شهری از سوی مسئولان مطرح شده ولی تا به حال جز نوسازی و بازسازی تعدادی از محلات اقدام مهمی صورت نگرفته است.
وی افزود: یکی از راهکارهای احیا و بازسازی بافت‌های فرسوده شهری، ارائه تسهیلات کم‌بهره برای ساخت مسکن و تهیه بانک اطلاعات بافت‌های فرسوده است که با تهیه آن می‌توان علاوه بر ساماندهی بافت‌های فرسوده، برنامه‌های مربوط به کارآفرینی و اشتغال‌زایی در محله‌های هدف را نیز محقق کرد.
صبوری ادامه داد: البته در تهیه بانک اطلاعات بافت‌های فرسوده علاوه بر نوسازی ، اجرای طرح‌های مورد نیاز از قبیل کتابخانه، پارک، ساماندهی رودخانه و احداث سرویس بهداشتی و دیگر طرح‌ها بیشتر مورد نظر است و هر دستگاه اجرایی در این باره وظایف خود را دارد تا در ساماندهی محله‌های ناکارآمد مشارکت کند.
این کارشناس عمران اضافه کرد: راهکار دیگر برای ساماندهی بافت‌های فرسوده تشکیل ستاد بازآفرینی در اردبیل است که با وجود تشکیل این ستاد هنوز اقدام خاصی در استان صورت نگرفته است.
صبوری خاطرنشان کرد: برای اینکه شاهد شهری زیبا، مقاوم در برابر حوادث طبیعی و عاری از آسیب‌های اجتماعی در اردبیل داشته باشیم، لازم است بهسازی بافت‌های فرسوده شهری ، گسترش حمایت‌های اجتماعی ،تعامل و اقدام مشترک نهادهای دولتی، عمومی، تعاونی و خصوصی به منظور ایجاد مشاغل خرد و شغل‌های پایدار، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، رفع بیکاری و آموزش مهارت‌های لازم مدنظر مسئولان قرار بگیرد.
وی ساماندهی بافت‌های فرسوده شهری را مستلزم مشارکت همگانی اعلام کرد و گفت: استفاده از نهادهای توسعه‌گر به عنوان عوامل اجرایی تحقق سیاست‌های کلان حاکمیت در این حوزه، سیاست‌گذاری، اولویت‌بندی و تعیین پروتکل‌های تشخیصی و درمانی مداخله در بافت‌های هدف، تهیه طرح‌های جامع اقتصادی- کالبدی بازآفرینی شهری در بافت‌های هدف، تهیه طرح‌های جامع پیشگیرانه در ایجاد بافت‌های ناکارآمد جدید در ابعاد ملی، منطقه‌ای و شهرستانی، سطح‌بندی، اولویت‌بندی و زمان‌بندی نحوه و نوع مداخله دولت و توسعه‌گران در بازآفرینی شهری از جمله پیشنهادهای کارشناسان برای احیای بافت‌های فرسوده شهری است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
این کارشناس عمران شهری ادامه داد: گسترش فضایی بی‌رویه و بدون برنامه شهرهای بزرگ و متوسط کشور در چند دهه گذشته، باعث شکل‌گیری بافت‌های جدید شهری در مجاورت شهرها و جابجایی ساکنان و کاربری‌های شهری به نواحی جدید شده است و در نتیجه این جابجایی، به‌تدریج بافت‌های قدیمی شهرها که نقطه جوشش اصلی یک شهر و نشان دهنده هویت آن شهر است، کارکرد و حیات اجتماعی- اقتصادی خود را از دست داده و به سمت رکود و فرسودگی گرایش پیدا کرده‌اند.
بازسازی بیش از ۲۵ طرح بازآفرینی شهری در اردبیل
توجه به مساله بافت‌های شهری به لحاظ وسعت و گستردگی از یک طرف و اتخاذ تصمیمات درست به منظور اولویت‌بندی و جلب شهروندان در فرایند احیای بافت‌ها به دلیل توان مالی محدود دولت، ضروری است و یکی از راهکارهای مناسب در شناسایی و سنجش در فرسودگی بافت شهری، بکارگیری روش‌های تصمیم‌گیری و اولویت‌بندی آنهاست.
محمود صفری ، شهردار اردبیل از اجرای ۲۵ طرح بازآفرینی شهری در محلات هدف و کم‌برخوردار خبر داد و گفت: عملیات اجرایی این طرح‌ها از سه سال گذشته در اردبیل آغاز شده و تکمیل آنها نیازمند اعتبار لازم است.
وی اظهار کرد: برای اجرای این طرح‌ها از سوی شرکت بازآفرینی شهری ۳۰۰ میلیارد ریال اعتبار اختصاص یافته که کافی نبوده و نیاز است اعتبار لازم برای این طرح‌ها تامین شود.
صفری افزود: یکی از اولویت‌های دولت ایمن‌سازی و نوسازی ساختمان‌های فرسوده شهری و اجرای طرح‌های مشترک مابین شهرداری و اداره کل راه و شهرسازی در محلات هدف بازآفرینی است که مطابق این اولویت‌ها، بازسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری در دستور کار قرار گرفته است.
شهردار اردبیل ادامه داد: باتوجه به اینکه یک سوم جمعیت شهری اردبیل در سکونتگاههای غیررسمی، سکونت‌گاه‌هایی با بافت‌های تاریخی، بافت ناکارآمد و بافت ناسازگار شهری ساکن هستند ضروری است مبالغ اختصاصی از سوی شرکت بازآفرینی شهری افزایش یابد چرا که بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد شهری نیازمند اعتبار ویژه است.
شهردار اردبیل: باتوجه به اینکه یک سوم جمعیت شهری اردبیل در سکونتگاههای غیررسمی، سکونت‌گاه‌هایی با بافت‌های تاریخی، بافت ناکارآمد و بافت ناسازگار شهری ساکن هستند لازم است مبالغ اختصاصی از سوی شرکت بازآفرینی شهری افزایش یابد.
صفری با اشاره به اجرای طرح‌های بازآفرینی شهری در محلات حاشیه شهر بیان کرد: احداث پارک ۶ هکتاری در محله میراشرف و پازل‌چینی معابر تپه میراشرف، سرای محله گلمغان، مرکز جامع سلامت، احداث یک باب ساختمان کلانتری و خانه سلامت، آسفالت‌ریزی و جدول‌گذاری محلات ایران‌آباد، گلمغان و بهشت‌زهرا از جمله طرح‌های بازآفرینی شهری در اردبیل است.
وی همچنین از تصویب لایحه تخفیف ۵۰ درصدی برای احیای بافت‌های فرسوده شهری خبر داد و گفت: این لایحه در شورای شهر اردبیل تصویب شده و به‌زودی اجرا می‌شود.
تفکیک بافت فرسوده شهری از سکونتگاههای غیر رسمی
در اردبیل آمار جداگانه‌ای از بافت‌های فرسوده شهری و سکونتگاههای غیر رسمی وجود ندارد و اخیرا برخی از اعضای شورای شهر اردبیل خواستار تفکیک بافت‌های فرسوده شهری و سکونتگاههای غیررسمی شدند تا نسبت به احیا و بازسازی آنها اقدام شود.
ابراهیم علیپور ، رئیس کمیسیون فنی و عمرانی شورای شهر اردبیل در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: در طرح تفصیلی جدید، بافت فرسوده و سکونتگاههای غیر رسمی از همدیگر جدا شدند تا بر اساس استاندارد لازم احیا و بازسازی این بافت‌ها و سکونتگاههای غیر رسمی تسریع شود.
وی افزود: بنا به دستور وزیر کشور و وزیر راه و شهرسازی بسته‌های تشویقی برای بازسازی بافت‌های فرسوده در قالب نقشه جدید در نظر گرفته شده تا متقاضیان با رغبت بیشتری اقدام به بازسازی بافت‌های فرشوده شهری داشته باشند.
به گفته این عضو شورای شهر اردبیل، بر اساس نقشه قدیم چندین محله در اردبیل جزو اسکان غیر رسمی شناخته شده اما بر اساس نقشه جدید کلیه محلات ۱۳گانه جزو سکونتگاههای غیر رسمی محسوب می‌شوند.
وی با بیان اینکه در کمیته فنی شورا، نقشه بافت‌های فرسوده شهری مشخص شده و برای بازسازی و احیا هم بسته‌های تشویقی اعمال خواهد شد، درباره تصویب مجوز برای لایحه اعطای تخفیف ۵۰ درصدی به عوارض پروانه ساختمانی بافت‌های فرسوده گفت: اعمال تخفیف ۵۰ درصدی به احیای بافت‌های فرسوده در شورای شهر تصویب و برای ابلاغ به فرمانداری ارسال شده که در صورت تصویب نهایی به مرحله اجرا گذاشته می‌شود.
اعمال تخفیف ۵۰ درصدی به احیای بافت‌های فرسوده در شورای شهر تصویب و برای ابلاغ به فرمانداری ارسال شده که در صورت تصویب نهایی به مرحله اجرا گذاشته می‌شود.
علیپور ادامه داد: طرح و نقشه احیای بافت فرسوده و کاهش سکونتگاههای غیررسمی در قالب طرح تفصیلی شهر مصوب شده که بیش از ۸۰ درصد بافت‌های فرسوده را شامل خواهد شد.
وی با بیان اینکه تلاش اعضای شورای شهر اردبیل، ایجاد توسعه متوازن شهری است افزود: یکی از مطالبات جدی شهروندان احیای بافت‌های فرسوده با ارائه تسهیلات کم‌بهره است ، ضمن اینکه اکثریت آنها خواستار تفکیک بافت فرسوده از سکونتگاههای غیررسمی هستند.
بهزاد عباس‌زاده ، نایب رییس شورای شهر اردبیل هم احیای بافت فرسوده شهری اردبیل را ضروری دانست و گفت: هدف از احیای بافت فرسوده نباید صرفا ساخت و ساز باشد، بلکه ارزش فرهنگی و تاریخی و هویت شهری نیز باید مدنظر قرار بگیرد.
وی افزود: اعضای شورای شهر موافق ارائه تسهیلات به طرح بازآفرینی و احیای بافت فرسوده هستند اما باید نگاه فرهنگی و اجتماعی نیز در این مقوله بیشتر مدنظر باشد.
عباس‌زاده با بیان اینکه محلات هدف باید در نقشه طرح تفصیلی کاملا مشخص شود ، گفت: مالکان و سازندگان در این محلات می‌توانند از تسهیلات ارائه شده شورا و شهرداری بهره‌مند شوند.
عضو شورای شهر اردبیل افزود: بافت فرسوده دارای تعریف و ضوابط خاصی است و باید محدوده بافت‌های فرسوده در قالب ضوابط خودش تعیین شود.
عباس‌زاده گفت: اعضای شورای شهر در راستای تولید مسکن و کمک به اقشار کم‌درآمد نسبت به بازسازی و احیای بافت فرسوده با صدور مجوز تخفیف ۵۰ درصدی برای عوارض پروانه ساختمانی بافت‌های فرسوده موافقت کردند.
۹۶۳ هکتار بافت فرسوده در اردبیل وجود دارد
بیش از ۳۰ درصد جمعیت استان اردبیل در بافت ناکارآمد و سکونتگاههای غیررسمی زندگی می‌کنند به طوری که در اردبیل ۲۰ سکونت‌گاه، در مشگین شهر ۱۲ سکونت‌گاه ، در پارس آباد ۱۱ و در خلخال هفت محله در قالب سکونت گاه غیررسمی شناسایی شده که برای بازسازی آنها ۷۵۰ میلیارد ریال اعتبار اختصاص یافته است.
محمد زارع حسین‌زاده ، معاون مسکن و ساختمان راه و شهرسازی استان اردبیل با بیان اینکه یک‌هزار و ۳۹۰ هکتار بافت ناکارآمد شهری در استان اردبیل وجود دارد، افزود: از این تعداد ۹۶۳ هکتار مربوط به اردبیل است.
وی افزود: برای نوسازی بافت‌های فرسوده شهری در اردبیل ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال و در شهرستان‌های دیگر هم ۳ میلیارد ریال تسهیلات با سه سال دوران مشارکت، بازپرداخت ۱۰ ساله و سود مشارکت ۹ درصد از سوی بانک‌های عامل پرداخت می‌شود
معاون مسکن و ساختمان راه و شهرسازی استان اردبیل ادامه داد: ۵۰ طرح نوسازی و بازآفرینی شهری در قالب نوسازی محله‌ای در این استان با اعتبار ۷۵۰ میلیارد ریال در دست اجرا است که ۲۵ مورد آن مربوط به اردبیل است.
وی اظهار کرد: در راستای رفع مشکلات مربوط به بافت فرسوده اردبیل اقدامات متنوعی از جمله بازآفرینی محلات، ساماندهی بافت‌های فرسوده شهری، ساخت پایگاه سلامت، مدرسه و کلانتری در محلات مختلف شهرستان‌های اردبیل، مشگین شهر، پارس‌آباد و خلخال اجرا می‌شود.
معاون مسکن و ساختمان راه و شهرسازی استان اردبیل با بیان اینکه در بحث نوسازی بافت‌های فرسوده شهری ۲ برنامه در قالب نوسازی محله ای و مردمی سازی در دستور کار قرار گرفته است، گفت: در قالب نوسازی محله ای در شهر اردبیل ۲۵ طرح با ۳۶۰ میلیارد ریال اعتبار در دست اجراست.
حسین‌زاده ادامه داد: هدف اصلی از اجرای این طرح‌ها ارتقای شاخص‌های زیست سالم و با کیفیت شهروندان است تا بهترین شرایط زندگی در همه نقاط شهر فراهم آید.
معاون مسکن و ساختمان راه‌وشهرسازی استان اردبیل با بیان اینکه بافت‌های فرسوده شهری نیازمند ساماندهی هستند افزود: اجرا و راه اندازی شبکه فاضلاب، احداث مدرسه، مرکز جامع سلامت و کلانتری در حاشیه شهر اردبیل و شهرهای دیگر استان مورد توجه قرار گرفته و با تخصیص اعتبارت لازم این طرح‌ها به تدریج به اتمام می رسد.
حسین‌زاده در ادامه روند نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده در اردبیل را مطلوب ارزیابی کرد و اظهار کرد: برای احیا و بازسازی واحدهای فرسوده شهری در این استان تسهیلات کم‌بهره اختصاص داده می‌شود و متقاضیان می‌توانند تسهیلات مورد نظر را از بانک‌های عامل دریافت کنند.
وی گفت: در بحث اسکان موقت هم چهار میلیارد ریال تسهیلات با سود هشت درصد و باز پرداخت ۳۶ ماهه به متقاضیان از سوی بانک‌های عامل پرداخت می‌شود.
استان اردبیل جزو ۱۰ استان کشور در زمینه فراوانی وقوع حوادث طبیعی به‌شمار می‌رود و هر از گاهی بروز حادثه‌هایی مانند زمین لرزه ، رانش زمین ، سیل ، خشکسالی ، صاعقه ، طوفان ، سرمازدگی ، برف سنگین ، سرما و یخبندان شدید خساراتی بر جای می‌گذارد و ضروری است مسئولان دستگاه‌های مربوطه اراده و برنامه جامعی برای ساماندهی بافت‌های فرسوده در نقاط مختلف شهرها داشته باشند.
نظر شما