روابط غبارآلود چین و آمریکا؛ آیا واشنگتن به توصیه‌های دیپلمات ۱۰۰ ساله عمل می‌کند؟

به گزارش روز دوشنبه ایرنا به نقل از پایگاه خبری گلوبال تایمز، کیسنیجر در حالی اخیرا این اظهارات را بیان کرده است که شماری از تحلیلگران چینی تصور می کنند بعید بنظر می رسد سیاست گذاران دولت فعلی بایدن به سخنان عاقلانه این شخصیت برجسته روابط بین المللی توجه کنند.

هنری کیسینجر (متولد سال 1923) سیاستمدار، دیپلمات و مشاور ژئوپلیتیک آلمانی-آمریکایی است که به عنوان وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا و مشاور امنیت ملی آمریکا در دولت‌های ریچارد نیکسون و جرالد فورد فعالیت کرده‌ است. او در دوره ریچارد نیکسون به عنوان وزیر امور خارجه آمریکا مشغول به کار شد و پس از پایان دوره نیکسون به خاطر رسوایی واترگیت و استعفای نیکسون در همان سمت با جرالد فورد (معاون نیکسون که طبق قانون اساسی جانشین وی شد) به همکاری ادامه داد. او در سال ۱۹۷۳ به خاطر تلاش‌هایش برای پایان بخشیدن به جنگ ویتنام جایزه صلح نوبل گرفت. از وی به عنوان یکی از استراتژیست‌های ارشد ایالات متحده آمریکا نام می‌برند. او نقش کلیدی در سازماندهی کودتای شیلی در سال ۱۹۷۳ بر ضد دولت سالوادور آلنده و روی کار آمدن ژنرال آگوستو پینوشه داشت.

بر اساس گزارش وزارت امور خارجه چین، شی فنگ، سفیر جدید چین در ایالات متحده، روز جمعه با کیسینجر وزیر امور خارجه پیشین آمریکا دیدار کرد و بهترین آرزوها را از طرف پکن در یکصدمین سالگرد تولد کیسینجر به وی ابلاغ کرد. در این دیدار، دو طرف در مورد روابط چین و آمریکا، مسائل بین المللی و منطقه ای مورد علاقه مشترک تبادل نظر کردند.
به نوشته گلوبال تایمز، کیسینجر به عنوان دانشمند دیپلماسی قرن ۱۹، در سالیان متمادی گذشته به عنوان مشاور امنیت ملی و وزیر امور خارجه آمریکا خدمت کرده است و به مدت ۴۶ سال به عنوان مشاور و فرستاده ویژه مقامات ارشد آمریکایی از روسای جمهور گرفته تا نخست وزیران، در دستگاه دیپلماسی این کشور خدمت کرده است. در حال حاضر بسیاری از مردم در جهان کیسینجر را به عنوان کسی می شناسند که طولانی ترین دوران خدمت در زمینه امور بین الملل را تجربه کرده است.

به باور لی هایدونگ، استاد دانشگاه روابط خارجی چین، کیسینجر تاکنون کمک زیادی به روابط چین و آمریکا کرده است. وی همچنین خدمات ارزنده ای را در زمینه توسعه روابط دو کشور بر اساس اصل نفی اختلافات ایدئولوژیک، مدیریت روابط بر اساس واقعیت و احترام با تأکید بر برابری انجام داده است.

کیسینجر قبل از تولد ۱۰۰ سالگی خود دو مصاحبه‌ با رسانه‌هایی از جمله اکونومیست و وال استریت ژورنال انجام داده است و در این مصاحبه ها از ایالات متحده ‌آمریکا درخواست کرده است «از دشمنی‌های با چین خودداری کند و به دنبال گفت‌وگو با این کشور باشد.»

کیسینجر اخیراً در صحبت با اکونومیست در خصوص تشدید رقابت چین و آمریکا برای کسب برتری فناوری و اقتصادی ابراز نگران کرده است و می‌گوید: «ما در موقعیت کلاسیک قبل از وقوع جنگ جهانی قرار داریم.»

این در حالیست که به باور لو شیانگ، پژوهشگر آکادمی علوم اجتماعی چین، تأکید کسینجر بر رئالیسم به جای ایدئولوژی و تأکید بر تعادل دو ویژگی مهم رویکرد دیپلماتیک کیسینجر به شمار می آید که به نوعی ناشی از تجربه زندگی او در دوران جنگ جهانی دوم است، دورانی که یکی از ویرانگرترین و خشن ترین دوره تاریخ بشریت به شمار می آید..

با این حال، لو شیانگ می گوید دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق ایالات متحده و جو بایدن، رهبر کنونی ایالات متحده، که هر دو از جمله سردمداران جنگ سرد بودند و به سختی می توانند این موضوع را درک کنند که کاخ سفید در حال سوء استفاده از مفهوم امنیت ملی در برخورد با مساله تجارت با چین است.

لو شیانگ با اشاره به سرکوبهای اعمال شده بر شرکتهایی مانند هواوی و تیک تاک می گوید، برخی از شرکت های آمریکایی می کوشند از نفوذ خود در داخل کنگره آمریکا برای حمله به رقبای چینی به نام امنیت ملی سوء استفاده کنند.
بر اساس این گزارش، شماری از تحلیلگران چینی در خصوص اینکه آیا دولت بایدن خصومت بیش از حد یا رویکرد تهاجمی خود را در قبال چین تغییر خواهد داد یا خیر بسیار محتاط و حتی بدبین هستند.

هفته گذشته شی فنگ، معاون سابق وزیر امور خارجه چین که یکی از متخصصان باتجربه در زمینه امور ایالات متحده شناخته می شود، به عنوان سفیر جدید چین در آمریکا وارد نیویورک شد.

به باور برخی از کارشناسان روابط بین الملل در چین، فعالیت این دیپلمات کهنه کار چینی در آمریکا نشان از سرگیری روابط مجدد دوجانبه در سطح عالی بین پکن و واشنگتن است.

پیش تر نیز، بایدن در جریان برگزاری اجلاس گروه هفت، لحن نسبتاً ملایم‌تری را در قبال چین اتخاذ کرد و مدعی شد که یخ روابط بین چین و ایالات متحده به زودی شروع به "آب شدن" خواهد کرد.

همچنین شماری از مقامات بلندپایه ایالات متحده مانند آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه نیز در خصوص سفر به چین در آینده نزدیک ابراز امیدواری کرده است.

لی هایدونگ تصریح کرد دیپلماسی دولت بایدن عمیقاً تحت تأثیر فضای سیاسی داخلی دولت آمریکاست. از دیگر سو، با توجه به اینکه فصل انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا از قبل آغاز شده است، بنابراین نمی توان شاهد ایجاد تغییرات اساسی در ماهیت سیاست آمریکا در قبال چین در بازه زمانی طولانی مدت بود.

لو شیانگ هم تصریح کرد: رهبران و سیاستگذاران ایالات متحده در حال دست و پنجه نرم کردن با مسائلی مانند خودفریبی، اشتباه گرفتن خودخواهی آمریکایی با منافع جهانی هستند که این مسائل در تضاد کامل با پیشنهاد کیسینجر در مورد روابط چین و ایالات متحده است.

وی افزود: آمریکا به دنبال ایجاد تعاملات سازنده در سطح بالا با چین نیست. مقامات آمریکایی بر این باورند که تمام درخواست هایشان صحیح است و چین باید به جای جستجوی راه حلی مبتنی بر شرایط برابر، شرایط خود را مورد بازنگری قرار دهد اما آنها باید بدانند که چنین رویکردی از سوی پکن قابل قبول نیست.