به گزارش خبرنگار ایرنا، بیستم اسفند ۱۴۰۱ بود که خبری از سوی پلیس مبنی بر دستگیری قاچاقچی پوست یک قلاده یوزپلنگ آسیایی و کشف یک قبضه سلاح شکاری غیرمجاز در شهرستان مهدیشهر استان سمنان منتشر شد و پس از آن درباره این یوزپلنگ گمانه‌زنی‌های زیادی شد و خبری در شبکه مجازی مبنی بر احتمال ارتباط بین پوست یوزپلنگ کشف‌شده در این شهرستان با یوز مادر «آذر» و «توران» داشت.
یازدهم آذر ۱۴۰۱ خبر رسید ۲ توله یوز(بین ۱۸ تا ۲۰ روزه که بعدها «آذر» و «توران» نام‌گرفتند) توسط یک چوپان در پناهگاه حیات وحش توران زنده‌گیری شد. ماجرا از این قرار بود که چوپانی روز پنجشنبه دهم آذر حین چرای دام در این پناهگاه صداهایی می‌شنود، به سمت آن می‌رود و در نهایت ۲ توله یوزپلنگ را می‌بیند؛ سپس، آنها را گرفته و به منزل می‌برد، آن شب با شیر گوسفند توله‌ها را تغذیه می‌کند، روز بعد موضوع را به حفاظت محیط زیست استان سمنان گزارش می‌کند، محیط بانان به سرعت توله‌ها را به محل زنده‌گیری برمی گردانند تا شاید مادر به سراغشان بیاید.
این کار ۲ روز و ۲ شب تکرار شد، اما مادر پیدا نشد و محیط بانان به علت سردبودن هوا مجبور شدند توله‌ها را به جای گرمی برسانند، همچنان به تلاش برای یافتن مادر ادامه دادند، اما از مادر توله‌ها در آن محدوده بر پایه گشت‌زنی و نظارت از طریق دوربین تله‌ای خبری نبود.
پیگیری اولیه برای شناسایی یوزپلنگ با پوست دباغی‌شده
در همان اسفند ۱۴۰۱ رییس اداره حفاظت محیط زیست مهدیشهر گفت: تایید یا تکذیب هر گونه ارتباط بین پوست یوزپلنگ کشف‌شده در این شهرستان با مادر «آذر» و «توران» منوط به جواب آزمایش ژنتیک است.
حسن قاضی‌نژاد در گفت وگو با خبرنگار ایرنا ابراز کرده بود: پوست یوزپلنگ آسیایی کشف شده در مهدیشهر برای انجام نمونه‌گیری به منظور بررسی‌های تخصصی و انجام آزمایش ژنتیک به اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان سمنان ارسال شد.
رییس اداره حفاظت محیط زیست مهدیشهر بیان کرد: پوست یوزپلنگ آسیایی کشف شده در مهدیشهر دباغی شده و دارای شکستگی است که گمان قدیمی بودن پوست را قوت بخشید.
و اکنون، نتیجه بررسی پوست دباغی‌شده یوزپلنگ
اکنون بهرامعلی ظاهری مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان سمنان در بهار ۱۴۰۲ در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ابراز کرد: پوست یوزپلنگ کشف شده در مهدیشهر به دلیل دباغی، تغییر فیزیولوژی و آناتومی داده و از شرایط طبیعی خارج شده بود و کار تشخیص را سخت کرد، اما با تمام این شرایط، مشخص شد جزو یوزپلنگ‌های شناسنامه‌دار نیست.
وی یادآور شد: از روی پوست یوزپلنگ کشف شده در مهدیشهر نمی‌توان حتی جنسیت نر یا ماده بودن یوزپلنگ را تشخیص داد.
مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان سمنان گفت: پرونده روند بررسی و صدور حکم و برخورد با فرد خاطی در دادگاه را طی می‌کند.
منطقه توران یا خارتوران یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با مساحت یک میلیون و ۴۷۰ هزار هکتار، زیستگاه یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود که در شهرستان شاهرود در شرق استان سمنان قرار دارد. این منطقه در شرق استان سمنان یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با مساحت قابل توجه، خاستگاه زیست یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود.
یوزپلنگ‌ایرانی، نگین حیات وحش کشور را بشناسیم
یوزپلنگ ایرانی به عنوان سومین گربه سان زیبای آسیایی شناخته می شود که در آستانه انقراض قرار دارد و بیم آن می رود که برای همیشه نه تنها ایران بلکه جهان این گونه جانوری را از دست بدهد و اینگونه محیط زیست و گنجینه حیات وحش کشور دچار نقصانی بزرگ شود و از این رو یوزپلنگ ایرانی در فهرست اتحادیه بین المللی حفاظت از محیط زیست قرار دارد، به معنای اینکه گونه‌ای در خطر انقراض است، حدود ٢ هزار سال پیش یوزها در بیشتر نقاط آسیا حضور داشتند، اما اکنون حضورشان منحصر به نواحی بیابانی ایران و پارک ملی توران شده است.
به گفته کارشناسان، یوزپلنگ جزو گربه‌سانان محسوب می‌شود و گربه‌سانان امکان زادآوری ۲ بار در سال را دارند.
یوزپلنگ دوره بارداری سه ماه دارد و به طور معمول فصل‌هایی که رطوبت هوا بیشتر است برای جفت‌گیری این گونه ارزشمند مناسب است و بر پایه تحقیقات انجام شده، دی و بهمن بهترین ماه‌های سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت ماه توله به دنیا می‌آید.
براساس تحقیقات انجام شده، یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری است و یوزپلنگ آسیایی از ۲ تا سه سالگی بالغ شده و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد و نوع زایش یوزپلنگ آسیایی چندقلوزایی است.
به گفته لوری مارکر که سال‌ها تجربه مطالعه در مورد زندگی یوزپلنگ‌ها را دارد، این حیوانات ترکیبی از سرعت و شکوه هستند و از دست دادن زیرگونه‌های یوزپلنگ در حیات وحش می‌تواند ضربه‌ای غیرقابل تصور باشد.
یوزپلنگ آسیایی در دوره تولگی تا سه‌ماهگی دندان شیری در می‌آورد و بر اساس جوانه دندان، سن توله یوزپلنگ تخمین زده می‌شود و از هفت ماهگی به بعد دندان‌های شیری جای خود را به دندان دایمی می‌دهد و خلاصه اینکه این جانور تجلی سرعت و شکوه است.
نظر شما