برنامه فلوشیپ (بورسیه) استانبول توسط انجمن چاپ و انتشارات ترکیه، انجمن صدور مجوز و با حمایت وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه همه ساله در شهر استانبول برگزار می‌شود. این رویداد فرهنگی ادبی را می‌توان بزرگترین گردهم‌آیی ناشران و آژانس‌های ادبی جهان دانست که همه ساله در شهر استانبول ترکیه برگزار می‌شود.
فلوشیپ ناشران جهان استانبول سال ۲۰۱۶ با حمایت از ۱۸ ناشر و آژانس ادبی از ۹ کشور مختلف کار خود را آغاز کرد. دوره اول این نشست تخصصی به مدت ۶ روز در هتلی پنج ستاره در منطقه سلطان احمد استانبول که توسط برگزار کنندگان برای حاضران به رایگان رزرو شده بود، برپا شد.
امسال هشتمین دوره فلوشیپ استانبول با یک وقفه زمانی کوتاه به‌خاطر زلزله ترکیه، به مدت سه روز از ۱۶ تا ۱۸ خرداد ماه برگزار شد، در این دوره بیش از ۵۰۰ آژانس ادبی و ناشر از ۷۲ کشور جهان شرکت داشتند. این ناشران و آژانس‌های ادبی حدود پنج هزار قرار ملاقات حضوری و آنلاین را با هدف ارتباطات بیشتر و تبادل رایت با یکدیگر گذاشتند. به حاضران در این همایش فرهنگی ادبی درپایان گواهینامه شرکت در فلوشیپ اعطا شد.
حضور ایران در این رویداد فرهنگی به مرور و با گذشت زمان، بیشتر و بیشتر شده است. ناشران و آژانس های ادبی ایرانی در دوره های اخیر بیشتر با این برنامه آشنا شده اند و تلاش کردند در آن حضور داشته باشند. در هشتمین دوره پنج ناشر و آژانس ادبی ایرانی انتشارات هزاره ققنوس؛ بنیاد پژوهش‌های قرآنی برکت؛ طرح گرنت ایران؛ مرکز نشر و مجلات طوطی و آژانس ادبی سلجوق شرکت داشتند.
متاسفانه ناشران و آژانس‌های ادبی و نیز سازمان‌های و ارگان‌های فرهنگی ایرانی حضور تاثیرگذار و مدامی در این گونه گردهم‌آیی‌ها ندارند
مهمان ویژه این دوره فلوشیپ استانبول کشور ازبکستان بود که برنامه‌های خوبی برای حاضران برای معرفی فرهنگ و ادبیات آن کشور تدارک دیده بود. اولین برنامه این کشور در روز اول همایش برگزاری یک نشست تخصصی پیرامون ادبیات مدرن ازبکستان با عنوان «ادبیات بازتاب قلب انسان است» بود.
این نشست با حضور تمامی شرکت‌کنندگان و مدیریت احمد مورات اوزل عضو هیات علمی دانشگاه مِدِنییت استانبول به همراه سخنرانی مجیدوف گائرات آکسادوویچ سرپرست معاونت نمایندگی ازبکستان و اومونوف محدین ساتورویچ رئیس اداره ترجمه انتشارات ازبکستان در ساعات اولیه روز اول برگزار شد. برگزاری مراسم شبِ گالا همراه با موسیقی سنتی ازبکستان و پذیرایی شام و تهیه هدایایی برای حاضران و نیز برپایی غرفه صنایع دستی در ورودی محل برگزاری از دیگر اقدامات مهمان ویژه این دوره یعنی کشور ازبکستان بود.
در مراسم افتتاحیه امسال کشور مکزیک به‌عنوان مهمان ویژه دوره بعدی با سخنرانی هوگو ستزر رئیس انجمن ناشران مکزیک و مبادله پرچم دو کشور ازبکستان و مکزیک معرفی شد.
آژانس ادبی اینتروتما مسئولیت اجرایی این دوره از فلوشیپ استانبول را برعهده داشت. اینتروتما که پیشتر با نام آقدم فعالیت می‌کرد یکی از بزرگترین آژانس‌های ادبی ترکیه است که توسط محمد آگیراکچا بنیان‌گذاری شده است. تورهای مختلف فرهنگی و تاریخی و نیز سازمان دهی مناسب برنامه‌ها توسط این آژانس ادبی یکی از مزیت‌های دوره هشتم بود.
برگزاری نشست‌های تخصصی در حوزه ادبیات مکتوب از دیگر برنامه‌های فلوشیپ ناشران استانبول بود. در این دوره پنج نشست تخصصی با عناوین مختلف برگزار شد.
وجود یک دیپلماسی فرهنگی کارآمد در میان متولیان بخش دولتی و خصوصی و هماهنگی بسیار مناسب این دو گروه سبب شده است فلوشیپ استانبول به یکی از بزرگترین گردهم آیی ناشران و آژانس‌های ادبی جهان تبدیل شود، طوری که شاید بتوان عنوان المپیک ناشران را بر آن گذاشت.
در هشتمین فلوشیپ ناشران جهان حدود هزار حق کپی‌رایت بین ناشران و آژانس‌های ادبی حاضر مبادله شدخروجی این کار منظم گروهی و یکدست علی رغم وجود تفاوت‌های فرهنگی و عقیدتی و حتی سیاسی در بین متولیان فلوشیپ استانبول آنقدر مثال زدنی و عالی است که می‌تواند الگویی برای سایر کشورها از جمله ایران باشد.
متاسفانه ناشران و آژانس‌های ادبی ایران و نیز سازمان‌های و ارگان‌های فرهنگی ایرانی حضور تاثیرگذار و مدامی در این گونه گردهم‌آیی‌ها ندارند. شوربختانه همین حضور گاه به گاه و اتفاقی و بدون برنامه نیز گاها با چشم هم چشمی و رقابت ناسالم و تخریب یکدیگر همراه است. به‌قول دوستی حاضران در این گونه مجامع باید بدانند مروجان و نمایندگان فرهنگی کشور خودشان هستند و از کوچکترین فعالیت‌های تخریبی و ضداخلاقی دوری کنند.
بر اساس گزارش محمد آگیرآکچا بنیان‌گذار آژانس اینتروتما ترکیه که سازمان‌دهی و اجرای برنامه را بر عهده داشت امسال حدود ۱۰۰۰ حق کپی‌رایت بین ناشران و آژانس‌های ادبی حاضر مبادله شده است. او در پیام تقدیر و تشکر روز پایانی فلوشیپ استانبول تعداد ناشران شرکت کننده حضوری را ۴۱۰ نفر از ۶۶ کشور اعلام کرد.
امیدواریم با دیپلماسی درست فرهنگی بتوانیم جایگاه مناسبی در فرهنگ مکتوب جهان پیدا و زمینه‌های رشد فرهنگی و اقتصادی را فراهم کنیم. بی‌شک هر فعالیت درست فرهنگی و رفتاری می‌تواند به اقتصاد فرهنگ این مرز و بوم کمک شایانی کند.
نظر شما