به اعتقاد آنها، این بار پروژه غرب برای ادامه مبارزه با روسیه، حذف زلنسکی و معرفی چهره جدیدی است که فقط با زبان تهاجم آشنا باشد و حداقل تا زمانی که آمریکا نخواهد، تحت تاثیر ادبیات سیاسی حاکم بر رسانه های بین المللی خواستار صلح نباشد.
مدت ها است طبق همین خواست آمریکا، اختلافات بین زلنسکی و "والری فدوروویچ زالوژنی" فرمانده کل نیروهای مسلح کنونی اوکراین عمیقتر شده است. مثلا اسفند ماه ۱۴۰۱ بود که روزنامه آلمانی "بیلد" در گزارشی به نقل از منابع دولتی اوکراین نوشته بود که ژنرال زالوژنی با زلنسکی در مورد عملیات چند هفته پیش در جبهه "باخموت" بر سر عقب نشینی از این شهر اختلاف نظر شدید پیدا کرده و در این خصوص همه فرماندهان ارشد نظامی را نیز با خود همراه کرده است.
این روزنامه ضمن تشریح اختلافات این دو مقام ارشد اوکراینی افزود: "زالوژنی به خاطر رهبری کمپین نظامی علیه روسیه به محبوبیتی دست یافته که او را به یک رقیب قابل توجه برای زلنسکی در رقابت احتمالی بر سر ریاست جمهوری آینده این کشور تبدیل کرده است.
این روزها از این قبیل قضاوت ها از ماهیت و نوع اختلاف این دو مقام اوکراینی بسیار شنیده می شود و اگرچه این ژنرال هنوز به طور علنی تمایلش برای کاندیداتوری برای ریاست جمهوری را اعلام نکرده است، اما از ماه‌ها پیش شایعاتی در این کشور در مورد نگرانی‌های زلنسکی بابت وقوع یک رقابت احتمالی بین آنها منتشر شده است.
مثلا روزنامه "راشا تودی" در مردادماه سال گذشته بعد از آنکه مجله آمریکایی "تایم" تصویر زالوژنی را بر روی جلد نسخه ماه سپتامبر (شهریور) خود چاپ کرده و توجه ویژه رسانه های بین المللی را به او جلب کرد، زالوژنی را جانشین احتمالی زلنسکی توصیف کرده و نوشته بود که به تاکید زلنسکی فرمانده کل نیروهای مسلح کشور باید از این پس کمتر در انظار عمومی ظاهر شود.
شواهد نشان می دهد که ظاهرا این اختلافات ریشه ای و قدیمی تر از آن است که برخی رسانه ها به آن می پردازند، چرا که در تیرماه سال گذشته حتی خبرنامه اوکراینی "آر بی کی - RBK " نیز در خبری در باره تنش بین زلنسکی و زالوژنی بر سر تفسیر تنظیمات و مقررات حکومت نظامی، گزارش مفصلی منتشر کرده بود.
اگرچه در همان زمان منابع مرتبط با ستاد مشترک ارتش اوکراین وجود تنش میان این دو مقام کشوری را رد کرده و به نقل از یکی از افراد آگاه نوشتند: "چه کسی می‌خواهد فرمانده ارشد ارتش و رئیس جمهوری اوکراین با یکدیگر درگیر باشند؟ این سوال بزرگی برای ماست. تنها کسی که از این روند نفع می‌برد، دشمن است."، اما اخبار پشت پرده حکایت از تعارض جدی بین این دو مقام تاثیرگذار بر آینده سیاست این کشور دارد.
تارنمای خبری اوکراینی Telegraf نیز در اوت ۲۰۲۲ (مرداد ۱۴۰۱) از قول منابع آگاه گزارش داده بود که دفتر زلنسکی به دنبال برکناری ژنرال زالوژنی است. اگرچه بعدا رئیس‌جمهوری اوکراین این گزارش‌ها را رد کرد و گفت، تمایلی برای این کار ندارد.
در هر حال اخبار ضد و نقیض از ظهور و قدرت نمایی رئیس کل ستاد مشترک ارتش اوکراین و همچنین غیبت سوال برانگیز یک ماه گذشته او به همراه دو فرمانده ارشد دیگر این کشور یعنی "ایهور ایوانوویچ تانسیورا" و " الکساندر استانیسلاوویچ "به ویژه در مقطع حساسی از جنگ اوکراین، گمانه زنی ها برای احتمال جابجایی قدرت در این کشور را افزایش داده است.
فرمانده کل نیروهای مسلح اوکراین به مدت یک ماه در اردیبهشت در رسانه ها ظاهر نشده بود. این ناپدید شدن در آن برهه از زمان، بسیار حساس و مهم به نظر می رسد، چون او در ۹ مه (۱۹ اردیبهشت) زمانی از صحنه سیاسی پنهان شده بود که قرار بود از طریق لینک ویدیویی در کنفرانس سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) گزارشی در مورد آماده سازی ارتش برای انجام یک «عملیات بزرگ» علیه روسیه صحبت کند. اما ناباورانه این برنامه به درخواست طرف اوکراینی لغو شده بود.
با این وجود، روایت های مختلفی در رسانه ها، شبکه های اجتماعی اوکراین، روسیه و سایر کشورهای جهان در باره لغو این کنفرانس از سوی اوکراینی ها بیان شده بود، از اینکه زالوژنی کجا ناپدید شد؟ آیا اصلا زنده است؟ آیا زلنسکی، با توجه به اینکه او فرمانده کل بود و حریف اصلی و مدعی احتمالی ریاست جمهوری نامیده می شد، می توانست در این موضوع تأثیر داشته باشد؟
پیش بینی های مختلفی در این خصوص مطرح بود که نشان از بروز اختلاف شدید میان زالوژنی و رئیس جمهوری اوکراین دارد، چرا که او در تمام بخش های طرح "آفند بزرگ" از نظر زمان بندی، جهت حمله اصلی، ترکیب گروه‌ها و غیره به شدت با زلنسکی مخالف بود.
زالوژنی همچنین از این که مستشاران نظامی آمریکایی و انگلیسی در تدوین طرح «آفندی» پیشنهادات او را کنار گذاشتند و زلنسکی با توصیه‌های آمریکایی ها موافقت کرد، بسیار خشمگین بود.
البته برخی تحلیلگران نیز علت ناپدید شدن زالوژنی و همراهان را به اعتراض او به سیاست های ناتو برای تامین تسلیحات مورد نیاز ارتش برای ادامه جنگ با روسیه ربط داده و حتی برخی اعلام کردند او به دستور مستقیم زلنسکی دستگیر شده است.
حتی برخی اخبار تایید شده و نشده حکایت از آغاز لابی گری غربی ها به ویژه آمریکا برای جانشینی یکی از این فرماندهان مفقود شده به ویژه زالوژنی و یا سیرسکی با زلنسکی خبر می دهند تا غرب بتواند "بازیگران" را در کیف تغییر دهد.
هفته گذشته حتی رسانه infoBRICS ارگان قدرت های نوظهور اقتصادی (بریکس) در گزارشی نوشت: اطلاعات زیادی به دست رسانه های غربی رسیده است که اثبات می کند اختلافات زیادی در مورد ادامه کار زلنسکی در سمت ریاست جمهوری اوکراین میان رهبران غربی وجود دارد.
این نشریه همچنین از برهم خوردن اجماع قبلی احزاب و نیروهای سیاسی-اقتصادی اوکراین در مورد شخصیت زلنسکی به عنوان رهبر آن کشور خبر داده و تاکید کردند که بازیگران داخلی در کی یف نیز همچنان به دنبال معرفی چهره های جدید برای تغییر وضعیت کشورشان هستند.
به همین دلیل بسیاری از تحلیلگران بر این باورند زلنسکی روزهای پایانی عمر سیاسی خود را می گذراند، چراکه بخش قابل توجهی از نظامیان اوکراین دیگر زلنسکی را به عنوان رئیس جمهوری کشورشان به رسمیت نمی شناسند و تلاش می کنند تا در دوران جنگ یک رهبر نظامی وارد کاخ ریاست جمهوری در کی یف شود.
علاوه بر آن نیروهای سیاسی در غرب بر این باورند که زالوژنی تسلط بیشتری به اوضاع سیاسی-نظامی این کشور دارد و می تواند بسیار بهتر شرایط جنگی در کشور و حتی مذاکرات احتمالی در مورد صلح را مدیریت کند.
این درحالی است که همچنان اخبار زیادی از این کشور جنگ زده اروپایی در باره ادامه اختلاف میان زلنسکی و زالوژنی که گزارش های جنگی را مستقیما در اختیار دولت آمریکا به عنوان کارفرمای این پروژه جنگی قرار می دهد، حکایت می کنند.
بطور مثال، ۱۷ اردیبهشت ماه بود که "تارنمای "اوکراین اینفورم" به نقل از زالوژنی نوشته بود که او پیوسته با رئیس ستاد مشترک آمریکا گفت‌وگو می‌کند و واشنگتن را مستقیم در جریان تحولات خط مقدم و آمادگی ارتش اوکراین برای گام‌های بعدی به منظور ادامه جنگ با روسیه قرار می دهد.
پیش از آن روزنامه آمریکایی "نیویورک تایمز" نیز با استناد به اسناد افشا شده وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) از برنامه ریزی نیروهای اوکراینی برای حمله ماه مه (اواخر اردیبهشت) علیه مواضع روسیه خبر داده بود، اما بلافاصله بعد از آن رهبران کشورهای اروپایی که کشورهایشان بیشترین آسیب را از این جنگ تحمل می کنند به روزنامه "پولیتیکو" گفته بودند که پس از افشای اسناد محرمانه آمریکا درباره جنگ اوکراین، اکنون کی‌یف اطلاعات حساس درباره ضدحمله بهاری خود علیه روسیه را از غربی‌ها پنهان می‌کند.
مقام‌های امریکا در برابر این واکنش اروپایی های درگیر با این جنگ فرسایشی تحمیلی مدعی شده بودند که طبق گزارش‌های اطلاعاتی آمریکا، اوکراین توانایی عقب راندن نیروهای روسیه در جاهایی را که عمیقا موقعیت مستحکمی دارند، ندارد. این نگرش در مورد سایر میادین نبرد در اوکراین نیز صدق می‌کند.
برخی از تحلیلگران انتشار برخی از این اخبار را حتی نشانه ای از بروز اختلاف میان آمریکا و همپیمانان اروپایی آن برای سرنوشت جنگ در اوکراین در شرق اروپا می دانند.
این همه در حالی است که بسیاری از گزارش ها از تلاش آمریکا برای به بن بست کشاندن گفت وگوهای صلح میان روسیه و اوکراین و تلاش های پنهانی آن برای ادامه جنگ تا مدت نامعلوم برای تحقق اهداف واشنگتن خبر می دهند به گونه ای که "مارک میلی" رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا ۱۲ اردیبهشت در گفت وگو با نشریه "فارین افرز" کشورش گفته بود که بعید است در سال جاری جنگ در اوکراین پایان یابد، زیرا کی یف (بخوانید واشنگتن) نمی تواند در این مدت به اهداف سیاسی خود برسد.
وی در بخش دیگری از این مصاحبه با اعلام اینکه آمریکا حداکثر تلاش خود را به کار خواهد بست تا مانع از ائتلاف نظامی راهبردی میان روسیه و چین شود، گفت: آمریکا به دنبال جنگ با روسیه نیست، اما احتمال تشدید درگیری در اوکراین وجود دارد.
در هرحال شواهد از بروز و افزایش اختلافات هدایت شده داخلی در اوکراین خبر می دهد به گونه ای که هیچ مقامی در این کشور از ماندگاری موقعیت خود در این سیستم کاملا مطمئن نیست.
رسانه های غربی نیز در این مدت سعی می کنند نزد افکار عمومی این کشور فلاکت زده، زالوژنی را فردی مطمئن تر برای ادامه مدیریت وضعیت جنگی کشور تا پیروزی معرفی کنند تا راه را برای به قدرت رسیدن او هموار کنند.
با این حال گزینه های دیگری نیز برای جانشینی فرمانده کل نیروهای مسلح این کشور مطرح است و آن سیرسکی فرمانده نیروی زمینی ارتش است که به مسئول اصلی کشتار باخموت (معروف به "چرخ گوشت") نیز شهرت یافته است.
شواهد از تضعیف بسیار شدید موقعیت رئیس جمهوری در داخل اوکراین حکایت می کند به گونه ای که برخی تحلیلگران سفرهای خارجی اخیر او (از جمله به نشست سران گروه ۷ در هیروشیمای ژاپن) را فرار از ترس سرنگونی و تلاش برای جلب حمایت های بین المللی از سوی او تفسیر می کنند.
برخی از تحلیلگران علاوه بر سیرسکی بی رحم، حتی کریل بوگدانف وزیر اطلاعات این کشور که به قتل غیرنظامیان روسی توسط ارتش اوکراین اعتراف کرده بود، را نیز رقیب احتمالی بعدی زلنسکی در انتخابات ریاست جمهوری این کشور جنگ زده معرفی می کنند، چرا که انتظار دارند او بهتر از زلنسکی غیرنظامی بتواند جنگ را اداره کند.
در هر حال اغلب کارشناسان سیاسی داخلی و بین المللی وضعیت داخلی اوکراین را "جنگ همه علیه همه" توصیف می کنند و معتقدند که اگرچه مقامات فعلی این کشور و حتی غربی ها تلاش می کنند صحنه ای از وحدت و انسجام ملی را در این کشور به نمایش بگذارند، اما این کشور گرفتار مشکلات جدی مدیریت داخلی و دخالت های بین المللی است.
آنچه بیش از همه جلب توجه می کند اختلاف بین آمریکا و دولت فعلی در اوکراین است، چون چندی پیش بود که تارنمای پولیتیکو در گزارشی به فروپاشی اتحاد نظامی آمریکا و اوکراین اشاره کرد و نوشت: از زمانی که دولت جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا تعهد کرد از کی‌یف در برابر مسکو حمایت کند وضعیت همکاری آنها روز به روز رو به افول گذاشته است.
طبق این گزارش، اگرچه رئیس‌جمهوری آمریکا در سفر مخفیانه و دراماتیک چند ماه پیش خود به کی یف سعی کرد همدلی و اتحاد خود را با زلنسکی به نمایش بگذارد. اما به زعم کارشناسان، نقاط تنش جدیدی در حال ظهور است.
مقامات ارشد دولت آمریکا معتقدند که وحدت بین واشنگتن و کی‌یف در حال رنگ باختن است، چون معتقدند کی‌یف در حال حاضر نظر واشنگتن را نادیده می گیرد.
به گفته دو مقام کاخ سفید که گفتند مجاز به صحبت علنی در مورد مکالمات خصوصی نیستند، اگرچه اکثر دولتمردان درباره استیصال کی‌یف برای دفاع از خود هم رای هستند، اما در مورد درخواست‌های دائمی اوکراین نارضایتی‌هایی وجود داشته است و گاهی اوقات زلنسکی قدردانی مناسبی از خود نشان نمی‌دهد.
در حال حاضر بایدن همچنان به اظهار نظر خود مبنی بر اینکه آمریکا تمام تصمیمات مربوط به جنگ و صلح را به زلنسکی واگذار خواهد کرد، ادامه می دهد اما زمزمه‌هایی در سراسر واشنگتن آغاز شده است که با تداوم جنگ و انتخابات ریاست‌جمهوری دیگر تا چه حد این سیاست قابل ادامه و تحمل خواهد بود.
به همین دلیل برخی تحلیلگران به ویژه غربی چنین استدلال می کنند که منطقی است غرب به ویژه آمریکا برای نیل به اهداف پیدا و پنهان خود گزینه هایی را برای جایگزینی زلنسکی روی نیمکت داشته باشد، چون در سال ۲۰۲۳ رتبه زلنسکی در افکار عمومی به دلیل شکست‌های سنگین ارتش اوکراین از روسیه به سرعت در حال کاهش است.
همچنین شایعاتی وجود دارد مبنی بر این که از سوی لابی غربی به زلنسکی مکرراً تذکراتی داده شده است که از شرکت در «دسیسه ها» خودداری کند و به وضوح، وظایف از پیش تعیین شده برای خودش را انجام دهد. در غیر این صورت فردی را جایگزین او می کنند که همکاری بیشتری با غرب داشته باشد، چرا که او گاهی اوقات به راحتی به دعوت میانجی گران از جمله چین، برزیل، آفریقای جنوبی و یا برخی دول عربی برای نشستن پای میز مذاکرات صلح پاسخ مثبت می دهند، چیزی که آمریکا به هیچ وجه خواهان تحقق آن در این مقطع زمانی رقابت با چین و روسیه نیست.
بنابرابن باید همچنان منتظر بود و دید که آمریکا حتی بدون در نظر گرفتن خواست کلی دول اروپایی برای فیصله دادن این جنگ فرسایشی برای اروپا، چه خوابی برای ترکیب قدرت در اوکراین دیده است، هر چه باشد نه خواست مردم اوکراین و نه حتی اروپایی ها را تامین نخواهد کرد.
نظر شما