به سراغ هر کدامشان که می‌روی دل پر خونی دارند، از ماندن پشت نوبت های چندین ماهه تا نشست های چندین ساعته در مطب و درمانگاه برای ویزیت و معاینه و درمان.
نگاه آنها پر از حرف است، لازم نیست سوالی بپرسی؛ وقتی به چشمان آنها زل میزنی علاوه بر درد بیماری، دردی مضاعف در نگاه آنها می بینی، یکی از گوشه و کنار همین یزد آمده و دیگری از شهرستان های اطراف این استان و البته اغلب آنها از نقاط دیگر کشور .
منشی هم از بس باید هر روز از ساعت ۱۶ تا ۲۴ پشت این میز تکراری بنشیند و پاسخ بیماران را بدهد دیگر کلافه شده و اغلب جواب مراجعه کنندگان را کوتاه و آرام می دهد و گاهی هم اصلا جواب نمی دهد، سرش روی دفترچه یا رایانه هست و وقتی برای پاسخ به سوالات حاضران ندارد.
پزشک وارد مطب می شود و کمتر شده که پس از ورود، بلافاصله بیماری را طلب کند، چند دقیقه‌ای طول می کشد، اول در اتاق خود با منشی صحبت میکند، سپس گوشی همراه خود را چک می کند، فرم پزشکی خود را می پوشد، رایانه خود را بررسی می کند و آنگاه به منشی اعلام حاضری می زند و با صدا زدن اولین بیمار، بسیاری از بیماران دیگر هم نیم‌خیز می شوند، شاید نوبت آنها باشد!
در همین هنگام، فردی با لهجه یزدی وارد می شود و از منشی درخواست نوبت برای ویزیت و معاینه می کند، تیرماه هست و منشی به او نوبت آبان ماه را می دهد یعنی چهار ماه بعد؛ از بیمار اصرار که نوبت زودتر بدهد و از منشی انکار که جای خالی ندارم و راهی ندارد؛ و بیمار همان نوبت آبانماه را می پذیرد اما با نگاهی افسرده و درمانده از مطب خارج می شود؛ قبل از خارج شدن نگاهی به مراجعه کنندگان می کند و با خود می گوید چند درصد این هموطنان، یزدی هستند؟
به سراغ هر کدامشان که می‌روی دل پر خونی دارند، از ماندن پشت نوبت های چندین ماهه تا نشست های چندین ساعته در مطب و درمانگاه برای ویزیت و معاینه و درماناین داستان هر روزه مطب ها و کلینیک‌های شلوغ و پر ازدحام یزد است؛ قصه ای تلخ و تکراری که سالهاست گریبان بیماران و بخصوص یزدی ها را گرفته و درمانی هم ندارد؛ برخی‌ها که نوبت زودتر می خواهند یا آشنا پیش می کنند یا با منشی کنار می آیند! و یا به دلالان فروش نوبت در بیرون از مطب مراجعه می کنند.
یزد از قطب‌های شاخص پزشکی کشور
استان یزد از قطب‌های اصلی حوزه درمان کشور محسوب میشود و شاهد این مدعا حضور خیل بیماران از سراسر کشور و بخصوص مناطق جنوبی ایران در این استان است.
حوزه بهداشت و درمان استان یزد از نقاط قوت این استان به شمار می‌رود و علاوه بر وجود اطبای حاذق و توانمند، از وجود مراکز درمانی مجهز و پیشرفته مانند بیمارستان های دولتی شهید صدوقی و شهید رهنمون و کلینیک دولتی خاتم الانبیاء و همچنین چند مرکز و بیمارستان خصوصی قوی برخوردار است و توانسته بیماران زیادی را از سراسر کشور به سوی خود جلب کند.
اما این نقطه قوت، نقاط ضعفی هم دارد که گاهی حوزه بهداشت و درمان استان را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد که از جمله آنها می‌توان به نوبت دهی طولانی برخی مراکز درمانی و بعضی پزشکان حاذق و معروف اشاره کرد.
بازار سیاه نوبت فروشی به صورت علنی و مخفی، سهم ۶۰ درصدی بیماران غیربومی، شلوغی خیابان های شهر و به تبع آن مراکز درمانی و مطبها به دلیل حضور همین بیماران، گاها کمبود دارو، کمبود تخت بیمارستانی، طولانی شدن نوبت برخی اعمال جراحی پزشکی بعلت تعداد زیاد بیماران نیازمند عمل جراحی، برخی زد و بندها در برخی مراکز درمانی برای نوبت دهی و قصه پر غصه گرفتن زیرمیزی از دیگر نکات نامطلوب در این حوزه در استان است.
اضافه کنید به اینها نیمه کاره ماندن برخی طرح های حوزه بهداشت و درمان مانند بیمارستان محمد رسول‌الله(ص) که پس از یک دهه همچنان به حال خود رها شده و بعلت برخی اختلافات به سرانجام نرسیده است.
قرار بود این بیمارستان باری از دوش مشکلات حوزه درمان استان بردارد و بخشی از کمبود تحت بیمارستانی و ازدحام بیماران را جبران کند اما اختلافات متولیان این پروژه در اوایل شروع بکار آن موجب تعطیلی آن گردید و هر چند سال گذشته قول هایی مبنی ادامه ساخت و ساز و تکمیل و راه اندازی آن به گوش رسید اما همچنان اندر خم یک کوچه مانده و به پایان نرسیده است.
صف چند ماهه نوبت برای یک ویزیت چند دقیقه‌ای!
به یکی از کلینیک های درمانی خصوصی یزد که بسیار پر ازدحام و نوبت های آن چندین ماهه هست و بیماران برای نوبت باید تا ۵ ماه هم در صف انتظار باشند؛ سر زدم.
حضور بیماران غیربومی فرصتی بسیار ارزشمند است که با برخوردهای غیر اصولی، این فرصت در حال از دست رفتن استاین کلینیک را از نزدیک می شناسم، مجموعه ای خصوصی با بهترین پزشکان متخصص و فوق تخصص استان و مدیریت عالی که توانسته بخشی از مشکلات حوزه درمان استان را به دوش بکشد.
اما این نکته، پایان کار نیست! قرار بود این دسته از کلینیک های خصوصی باعث کاهش ازدحام در مطب ها و بیمارستان های خصوصی و دولتی شوند؛ آیا عملا این اتفاق افتاده است ؟!
سری به این کلینیک زدم و سرکی هم به منشی های هر پزشک و به بهانه گرفتن نوبت با منشی ها همصحبت شدم؛ برخی نوبتها تا چهار ماه هم به طول می کشید و در هر واحد هم غلغله‌ای بود از خیل جمعیت بیماران!
با مدیر این مجموعه، همکلام شدم که گفت: همه تلاش خود را برای آرامش و آسایش بیماران بکار گرفته ایم اما ما نیز محدودیت هایی داریم.
دکتر سعید سجودی ادامه داد: برخی از پزشکان ما از عصر تا نیمه شب در حال ویزیت بیماران هستند، پزشکانی که سابقه طولانی طبابت دارند اما آنها هم انسان هستند و ظرفیتی محدود دارند.
یک پزشک با ۶۰ هزار پرونده بیماری ؟
وی اظهار داشت: پزشک فوق تخصصی در این کلینیک داریم که پرونده ۶۰ هزار بیمار را در برنامه کاری خود دارد به گونه ای که دیگر بیمار جدید پذیرش نمی کند!
وی بیماران مراجعه کننده را فقط بیماران غیربومی جنوب کشور ندانست و با بیان اینکه از تهران ، شیراز، مشهد ، اصفهان و ... هم پذیرش داریم تصریح کرد: تقریبا تمامی بیمارانی که ویزیت میشوند بلافاصله پس از ویزیت، نوبت ویزیت مجدد (۴ یا ۶ ماه بعد) داده میشود و لذا درصد بالایی از مشکل نوبت برای کیس های جدید هست.
وی این را هم گفت که حضور بیماران غیربومی فرصتی بسیار ارزشمند است که با برخوردهای غیر اصولی، این فرصت در حال از دست رفتن است! راه حل های بسیار ساده ای برای رفع این معضل وجود دارد که حاضرم در جلسه ای با حضور استاندار بیان کنم.
سهم یزدی‌ها از نوبت پزشکان چقدر است؟
با یکی از بیماران یزدی مراجعه کننده به این کلینیک همصحبت شدم که وی ضمن تعریف و تمجید از امکانات خوب پزشکی استان یزد گفت: لازم است سهمیه‌ای جداگانه برای بیماران یزدی معین شود تا یزدی ها همیشه پشت نوبت ها نمانند.
با یک بیمار مراجعه کننده از جنوب کشور هم همکلام شدم که گفت: من و خانواده ام برای ویزیت و معاینه و درمان به استان یزد مراجعه می کنیم چون می دانیم اینجا پزشکان خوبی هستند.
وی اظهار داشت: یزد، نزدیک ترین استان به منطقه ماست که از پزشکان و تجهیزات خوب پزشکی بهره مند است؛ اگر بخواهیم به تهران یا دیگر استانها مراجعه کنیم باید متحمل هزینه ۲ برابری شویم که از توان ما خارج است.
سری به مطب یکی از بنام‌ترین فوق تخصص‌های یزد زدم؛ دفتری به من نشان داد که اسامی بیماران در نوبت عمل جراحی در آن نوشته شده بود، یک دفتر ۴۰ برگ که تقریبا همه صفحات آن پر بود!
این پزشک مدعی بود که از صبح خروس خوان تا پاسی از شب در گیر بیمارستان و عمل جراحی هست و از زندگی شخصی خود برای آسایش بیماران زده است اما باز هم نارضایتی هست!
با یکی از بیماران این مطب هم به گفتگو نشستم که گفت: چهار ماه در نوبت بودم در حالیکه مدت حضور من در اتاق پزشک به پنج دقیقه هم نکشید!
وی اضافه کرد: باید برای این معضل چاره ای اندیشید؛ چرا باید من یزدی چندین ماه درد را تحمل کنم و در نوبت باشم؟
وی با بیان اینکه اغلب بیماران مراجعه کننده، غیر یزدی هستند پیشنهاد داد: سهمیه‌ای برای نوبت مردم استان یزد تعیین گردد تا هم بیماران غیربومی ویزیت و معاینه و درمان شوند و هم حق مردم خود یزد ضایع نگردد .
سهمیه‌ای برای نوبت مردم استان یزد تعیین گردد تا هم بیماران غیربومی ویزیت و معاینه و درمان شوند و هم حق مردم خود یزد ضایع نگردد اینها بخشی از مشکلات حوزه درمان استان یزد فقط در یک کلینیک از نوع خصوصی آن و چند مطب است؛ شاید تصور شود که ازدحام جمعیت در این کلینیک‌ها موجب کاهش حضور بیماران در مطب ها و مراکز دیگر درمانی دولتی و خصوصی میشود، اما اینطور نیست.
اکنون هم اگر به بسیاری از این مطب ها مراجعه کنی نوبت چند هفته تا چندین ماهه برای بیماران منظور می کنند! هر چند مدیر کلینیک یاد شده در ابتدای این گزارش مدعی هست که فقط حدود ۲۰ درصد مراجعه کنندگان به این مرکز درمانی، غیربومی هستند اما خود مسوولان حوزه بهداشت و درمان آمار ۴۰ تا ۶۰ درصدی را برای بیماران غیربومی مراکز درمانی خصوصی و دولتی در یزد اعلام می کنند که گاها تا ۷۰ درصد هم می رسد.
چاره چیست و چه باید کرد؟ چرا باید مراکز درمانی استان اعم از خصوصی و دولتی و مطبها با این ازدحام جمعیت روبرو باشند؟ برخی از بیماران با حال بد به این مراکز مراجعه می کنند و شرایط آنها به گونه ای است که باید حتما توسط پزشک متخصص ویزیت و معاینه شوند اما با در بسته روبرو میشوند و باید چندین ماه در انتظار نوبت باشند!
مشکل کار کجاست؟ آیا حضور غیربومی‌ها منجر به این وضعیت شده؟ آیا نبود مراکز درمانی در مناطق جنوبی کشور، کار را به اینجا کشانده؟ آیا با کمبود متخصص و فوق تخصص روبرو هستیم، آیا شیوع بیماری‌ها افزایش یافته؟ مشکل چیست؟
لازم است مسوولان وزارت بهداشت در سطح کلان و مسوولان دانشگاه علوم پزشکی یزد در سطح استان برای رفع این مشکل اقدام کنند تا بیماران یزدی مجبور نباشند ماهها در نوبت باشند.
نکته قابل تامل دیگر اینکه بسیاری از بیماران غیربومی برای حضور در این استان و گرفتن نوبت، مشکل آن چنانی ندارند و مشکل فقط مال یزدیهاست! البته اینکه دلیل این امر چیست را شاید خود مسوولان حوزه بهداشت و درمان استان بهتر بدانند که حتما می دانند.
اگر مسوولان این حوزه چند روز را وقت بگذارند و سری به مطبهای استان بزنند قطعا با مسائل جالب توجهی روبرو می شوند، فقط کافیست بعنوان یک بیمار غیربومی و ناشناس مراجعه کنند؛ پیشنهاد می دهیم اول، اوضاع اطراف مطبها را بررسی کنند و با دلالانی که نوبتها را می فروشند آشنا شوند! و سپس داخل خود مطب شوند و اوضاع را در آنجا هم بررسی کنند.
این معضل فقط مختص مطبها نیست، کافیست سری به کلینیک های بزرگ دولتی یزد هم بزنید و برای نوبت گرفتن از پزشکان اقدام کنید تا به کشفیات جدیدی برسید!
در یکی از این مرکز درمانی و پر ازدحام دولتی، تقریبا هیچ نوبت تلفنی یا حضوری یا اینترنتی وجود ندارد زیرا قبلا همه نوبتها واگذار شده است و باید برای نوبت گرفتن به روشی دیگری اقدام کرد!
اکنون در وضعیتی هستیم که انواع و اقسام بیماریهای نوظهور و ناشناخته گریبان مردم را گرفته و همین درد برای آنها کافیست اما اینکه برای نوبت گرفتن هم باید ماهها در صف انتظار باشند قوز بالا قوزی است که بر درد و رنج بیماران می‌افزاید!
جمعیت سیال، عامل شلوغی حوزه درمان یزد
مدیر سابق درمان دانشگاه علوم پزشکی یزد که ۱۸ سال در این پست فعالیت کرده به ایرنا گفت: برخی پزشکان خاص در استان مورد استقبال بیماران این استان و سایر نقاط کشور هستند و یکی از دلایل شلوغی برخی مطب ها و کلینیک ها همین است.
دکتر محمد حسین زارع افزود: جمعیت ثابت استان یزد یک میلیون نفر هست اما ما یک جمعیت چند میلیونی سیال هم داریم که به دنبال درمان در استان یزد هستند و همین از دلایل اصلی ازدحام در مراکز درمانی این استان است.
وی تاکید کرد: هر چند حضور این جمعیت مهاجر و به دنبال درمان برای یزد مزیت هایی دارد اما از آن طرف هم مشکلاتی ایجاد کرده است.
زارع ادامه داد: پزشکانی که در این استان طبابت می کنند ثابت و در دسترس هستند و همین امر باعث شده تا جمعیت سیال و مهاجر به دنبال درمان، وارد استان شوند.
جمعیت ثابت استان یزد یک میلیون نفر هست اما ما یک جمعیت چند میلیونی سیال هم داریم که به دنبال درمان در استان یزد هستند و همین از دلایل اصلی ازدحام در مراکز درمانی این استان استوی اظهار داشـت: یکی از راه حل های کاهش این ازدحام این است که بیماران روی یک پزشک خاص زوم نکنند .
خدمات دهی استان یزد به ۲.۵ برابر ظرفیت خود
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد با تایید مشکلات نوبت دهی پزشکان در این استان، آن را هم فرصت و هم چالش دانست و گفت: سیستم بهداشت و درمان استان یزد برای یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت طراحی شده است اما عملا در حال خدمات دهی به حداقل ۲ تا ۲.۵ میلیون نفر هستیم.
دکتر سید کاظم رضوی به ایرنا گفت: نه فقط بخش درمان بلکه حوزه دارو هم متاثر از حضور این تعداد بیمار غیربومی در استان است؛ سهمیه داروی استان یزد برای همین یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر است ولی مجبور است داروی ۲ تا ۲.۵ میلیون نفر را تامین کند که موجب کمبود دارو می شود.
وی با بیان اینکه کمبود متخصص نداریم، تصریح کرد: هجوم بیماران به سمت یک پزشک معروف باعث نوبت دهی های طولانی میشود در حالیکه کاری که این پزشک می کند ۹۵ تا ۹۹ درصد همه پزشکان ما می توانند انجام دهند .
این مسوول درمانی استان یادآور شد: وظیفه بیماری های غددی یا کنترل قند خون را متخصص داخلی هم می تواند انجام دهد و حتی در دنیا این کار را پزشک عمومی بر عهده دارد ولی مردم ما عادت دارند حتما نزد یک متخصص خاص بروند.
وی با بیان اینکه مراکز درمانی دولتی ما چیزی از مراکز درمانی خصوصی کمتر ندارند و حتی گاهی دستگاهها و تجهیزات مستقر در مراکز دولتی، پیشرفته‌تر از واحدهای خصوصی است، اضافه کرد: گاهی در برخی تخصص‌ها با کمبود پزشک روبرو هستیم که نوبتها را طولانی میکند که منکر آن نیستیم.
دکتر رضوی، بیماران غیربومی را مهمان مردم استان دانست و در عین حال گفت: حضور خیل بیماران غیر یزدی در استان مشکلاتی پیش می آورد و موجب می شود یزدی ها برای دریافت خدمات پزشکی در صف انتظار باشند.
وی با بیان اینکه دانشگاه علوم پزشکی یزد بعنوان متولی سلامت استان ملزم به ارائه خدمات است ولی بحث گردشگری سلامت و حضور غیربومی‌ها مشکلاتی برای استان ایجاد کرده تصریح کرد: البته این حضور هم تهدید و چالش هست و هم فرصت.
وی ۴۰ تا ۶۰ درصد مراجعان را افراد غیربومی دانست و افزود: مردم می توانند برای دریافت خدمات پزشکی به کلینیک های امام علی(ع)، خاتم‌الانبیا و بقایی پور که از لحاظ تجهیزات و پزشک، عالی هستند مراجعه کنند که نوبت های آن یک تا ۲ روزه است.
وی اظهار داشت: یکی از اهداف معاونت درمان استان ایجاد زیرساخت های لازم برای درمان بیماران یزدی در استان و عدم مراجعه به استان های همجوار برای درمان است.
هر چند متولیان حوزه درمان استان سهم بیماران غیربومی در یزد را ۴۰ تا ۶۰ درصد اعلام می کنند اما برخی شواهد مستند حاکیست که این رقم تا ۷۰ درصد هم می رسد.
یکی از پیشنهادهای جالب و قابل توجه بیمارانی که با آنها همصحبت شدیم این بود که نوبت دهی پزشکان و مراکز درمانی در این استان سهمیه بندی گردد و سهم یزدی‌ها در این پروسه، محفوظ باشد.
این پیشنهاد می تواند مورد توجه مسوولان دانشگاه علوم پزشکی یزد و بویژه معاونت درمان این دانشگاه باشد؛ لازم است سهم مردم یزد در زادگاهشان از نوبت های پزشکی محفوظ باشد تا هیچ یزدی با نارضایتی از مراکز درمانی و مطبها خارج نگردد.
نظر شما