۲۸ بار زندگی/ این بار نجات ارشیای ۵ ساله

به گزارش گروه جامعه ایرنا، خون بندناف به عنوان یکی از منابع غنی از سلول های بنیادی، خونی است که پس از تولد نوزاد در جفت باقی مانده و در صورت جمع آوری نشدن، به عنوان یک زباله‌ بیولوژیک امحا می‌شود. این در حالی است که سلول‌های بنیادی خون‌ساز موجود در خون بندناف، ظرفیت درمان انواع بسیاری از اختلالات ایمنی و بدخیمی‌های خونی اطفال را دارد.

این سلول‌ها می‌توانند به عنوان جایگزین سلول های خون‌ساز در بیماران مبتلا به سرطان یا سایر بیماری های خطرناک استفاده شود، پیوند این سلول ها به بسیاری از بیماران امید تازه ای می بخشد. هدف اصلی بانک خون بندناف ملی ایران تامین سلول های بنیادی برای بیماران نیازمند به پیوند سلول های بنیادی است. این بانک، یک بانک خون بندناف عمومی است که واحدهای خون بندناف را برای پیوند به هر بیمار سازگار نگهداری می کند، به این معنی که واحد خون بندناف اهدایی منحصرا برای فرزند یا خانواده شما نگهداری نخواهد شد، سلول های بنیادی خون بندناف جمع آوری شده از نوزادان سالم، پس از انجام آزمایشات و پردازش، در دمای بسیار پایین در بانک خون بندناف ذخیره خواهند شد.

خون بندناف در درمان انواع بسیاری از بیماری‌ها مانند بدخیمی‌های خونی، کم خونی‌های مادرزادی مانند تالاسمی و آنمی فانکونی، بیماری‌های نقص سیستم ایمنی و بیماری های متابولیک استفاده می شود.

ورود این شیوه درمانی به حوزه نوین پزشکی بازساختی و سلول درمانی، موجب آغاز پژوهش های وسیع در راستای کمک به درمان آسیب های نخاعی و فلج مغزی شده است.

پیوند خون بندناف زمانی میسر است که آنتی ژن سازگاری نسجی بیمار با آنتی ژن سازگاری نسجی خون بندناف مطابقت داشته باشد و تقاضای واحد خون بندناف مناسب برای پیوند فقط از طریق درخواست مراکز پزشکی و مراکز پیوند میسر خواهد بود.

داستان نجات ارشیا

تطابق بافتی و پیوند خون ذخیره شده در بانک ملی بند ناف سازمان انتقال خون، برای ارشیا، کودک پنج ساله مبتلا به نوعی نقص ایمنی ارثی، او و خانواده اش را به زندگی توام با سلامتی امیدوار کرد.

این کودک مبتلا به بیماری نقص ایمنی با عنوان هموفاگوسیتیک لنفوسیتوز (HLH) با استفاده از یک واحد خون بندناف ذخیره شده در بانک خون بندناف سازمان انتقال خون، تحت انجام پیوند سلول های بنیادی خون ساز قرار گرفت. این بیماری با التهابات شدید و نقص عملکرد ارگان های بدن همراه است و می تواند کشنده باشد.

با انجام این پیوند که در بخش پیوند بیمارستان شریعتی انجام شد، آمار پیوندهای انجام شده با استفاده از واحدهای خون بندناف ذخیره شده در سازمان انتقال خون ایران به ۲۸ مورد رسید.

ذخیره ۴ هزار و ۲۵۰ واحد خون بندناف در بانک خون بندناف انتقال خون

بر اساس گزارش های سازمان انتقال خون، از مجموع بیش چهار هزار و ۲۵۰ واحد خون بندناف ذخیره شده در سال‌های ۱۳۸۹ تاکنون، فقط برای ۸۶ کودک بیمار نیازمند به پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز، نمونه‌های سازگار از نظر HLA یافت شده است که بخشی از این نمونه ها در مراحل تایید نهایی HLA به روش High Resolution، کاملا ًسازگار نبوده و به همین دلیل به مرحله پیوند نرسیده است. روش اخیر انطباق کامل ویژگی های بافتی اهدا کننده را برای یک پیوند مناسب بررسی می کند.

گوناگونی نژادها و اقوام موجود در ایران سبب شده است تا نمونه های بانک خون بند ناف سازمان انتقال خون شانس سازگاری بسیار پایینی با درخواست کننده ها داشته باشند و افزایش میزان ذخایر خون بندناف ذخیره شده و تعداد داوطلبان اهدای سلول های بنیادی خونساز می تواند این شانس را بالا ببرد.

بانک خون بندناف سازمان انتقال خون در حال حاضر تنها بانک خون بندناف عمومی فعال در کشور است که از تیر ۱۳۸۹ آغاز به کار کرده و خون بند ناف اهدایی توسط این مرکز، جمع آوری، پردازش و ذخیره می شود.

ذخیره‌سازی خون بند ناف با همکاری ۶ بیمارستان

رئیس گروه بانک خون بند ناف و سلول‌های بنیادی سازمان انتقال خون با تاکید بر اینکه تنها بانک خون بند ناف رایگان کشور متعلق به این سازمان است و ذخایر سلول‌های بند ناف را در اختیار تمام بیماران قرار می‌دهد، گفت: ۶ بیمارستان تهران در انجام این کار با سازمان انتقال خون همکاری دارند.

نسیم عزتی با اشاره به همکاری بیمارستان های نجمیه، بقیة الله(عج)، میلاد، پارسا، صارم و مصطفی خمینی با سازمان انتقال خون برای جمع آوری خون بند ناف مادران هنگام وضع حمل، افزود: مادران باردار می توانند به جای دور انداختن این گنجینه ارزشمند آن را به بانک ملی خون بند ناف اهدا کنند تا کودکان و بزرگسالانی که دچار بدخیمی ها و بیماری هایی هستند که تنها راه علاجشان سلولهای بنیادی بخصوص از نوع بند ناف است، از این هدیه استفاده کنند.

۶ بیمارستان تهران در انجام این کار با سازمان انتقال خون همکاری دارندوی اضافه کرد: البته شرط آن، زایمان در این ۶ بیمارستان است که با سازمان انتقال خون همکاری دارند زیرا خون بند ناف تحت شرایط خاص و تخصصی دریافت می شود که اطمینان حاصل شود به کیفیت آن لطمه ای نخورده باشد.

عزتی خاطرنشان کرد: بانک خون بند ناف سازمان انتقال خون این محصول را برای مصرف تمام بیماران به صورت عمومی در سراسر کشور ذخیره سازی می کند و اهدای این سلول ها، نه برای اهدا کننده و نه برای بیمار دریافت کننده هیچ هزینه ای در بر ندارد.

وی تاکید کرد: کسانی که خون بند ناف خود را در این بیمارستان ها به بانک خون بند ناف سازمان انتقال خون اهدا می کنند، باید بدانند تفاوت این بانک با سایر مراکزی که چنین خدمتی ارائه می دهند این است که در بانک سلول های خون بند ناف سازمان انتقال خون اولین بیماری که واجد شرایط استفاده از این سلول ها باشد می تواند از سلول اهدایی استفاده کند اما در بانک های خصوصی فقط خود اهدا کننده و خانواده اش می توانند از سلول های بنیادی ذخیره شده استفاده کنند.

عزتی گفت : بانک خون بند ناف سازمان انتقال خون این محصول را برای مصرف تمام بیماران به صورت عمومی در سراسر کشور ذخیره سازی می کند و اهدای این سلول ها، نه برای اهدا کننده و نه برای بیمار دریافت کننده هیچ هزینه ای در بر نداردرئیس بانک خون بند ناف و سلول های بنیادی سازمان انتقال خون افزود: بیمارستان‌هایی برای این کار انتخاب شده‌اند که دست کم ۸ زایمان در روز در آن انجام شود تا احتمال جذب اهدا کننده بالاتر برود.

بانک سلول های خون بند ناف سازمان انتقال خون اولین بیماری که واجد شرایط استفاده از این سلول ها باشد می تواند از سلول اهدایی استفاده کند اما در بانک های خصوصی فقط خود اهدا کننده و خانواده اش می توانند از سلول های بنیادی ذخیره شده استفاده کنندوی ادامه داد: در این بیمارستان‌ها پس از مکاتبه معاون فنی و فناوری‌های نوین سازمان انتقال خون با ریاست بیمارستان، یک یا دو نفر از همکاران سازمان معرفی و در اتاق عمل بیمارستان مستقر می‌شوند تا کارهای لازم برای مشاوره، اخذ رضایت و دریافت خون بند ناف از اهدا کننده را انجام دهند.

عزتی گفت: بانوان داوطلب اهدای خون بند ناف توسط این افراد مشاوره می‌شوند و در صورت واجد شرایط بودن و پس از امضای آگاهانه رضایت نامه، برای اهدای خون بند ناف حین عمل زایمان در شرایط خاص و استریل آماده خواهند شد.

وی افزود: نمونه اگر از شرایط استانداردی از قبیل تعداد سلول و حجم مناسب برخوردار باشد، فراوری و ذخیره سازی محصول انجام می‌شود و این نمونه‌ها در ۱۵۸ درجه سانتیگراد زیر صفر و به مدت ۲۵ سال نگهداری می‌شوند که در مورد آنها تست سلامت گرفته می‌شود و اطلاعات روی سامانه مرکز مدیریت پیوند وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ذخیره می‌شود.