«شمالگان» در مدار خروج از بی‌طرفی

کانادا، دانمارک، فنلاند، ایسلند، نروژ، روسیه، سوئد و ایالات متحده آمریکا اعضای شورای قطب شمال (شمالگان- Arctic Council) هستند که یک انجمن بین‌دولتی بلندپایه مربوط به موضوعات مرتبط به دولت‌های کشورهای عضو است.
به نوشته روزنامه ایزوستیا چاپ روسیه، اسفندماه ۱۴۰۰ و در پی آغاز عملیات نظامی روسیه در اوکراین، کشورهای عضو شورای قطب شمال، فعالیت به شکل سابق در آن را به حالت تعلیق درآوردند و فرمت (۱+۷) را ایجاد کردند.
بر این اساس، با وجود اینکه روسیه رسما در سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ ریاست شورای شمالگان را بر عهده دارد، جلسات این شورا بدون حضور مسکو برگزار می شود.
روزنامه «ایزوستیا» در مطلبی با عنوان «جایزه شمالگان: بایدن به چه منظور به فنلاند سفر کرد.» نوشت: جو بایدن رئیس جمهور آمریکا ۲۲ تیرماه وارد هلسینکی پایتخت فنلاند شد و در نشست آمریکا و کشورهای اسکاندیناوی شرکت کرد. برخی کارشناسان معتقدند که سفر بایدن جنبه نمادین داشت، در عین حال آمریکا برنامه های بلند مدت برای تقویت نفوذ در اروپای شمالی را دارد.
این روزنامه در ادامه از قول ولادیمیر واسیلیف پژوهشگر انستیتو آمریکا و کانادا در روسیه نوشت: امروز آمریکایی ها معتقدند که آینده از آن شمالگان است. شمالگان یکی از مؤلفه های اصلی راهبرد آمریکا است که راهبرد اروپایی آمریکا را کامل می کند. منابع و کنترل راهبردی بر قوی ترین ناوگان شمالی که از آن روسیه است، در آنجاست.
این پژوهشگر روس در ادامه گفت: اتفاقی نیست که دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا در آن زمان حتی صحبت از خرید گرینلند کرد. ضمنا همان زمان طرح های استقرار موشک های برد متوسط در گرینلند و اروپا مطرح شد.
وجه تمایز دیدارهای رئیس جمهوری آمریکا در هلسینکی
روزنامه ایزوستیا در ادامه نوشت: جو بایدن رئیس جمهور آمریکا در هلسینکی با رهبران فنلاند، نروژ، ایسلند، دانمارک و سوئد دیدار کرد.
این رسانه روس با درج این عبارت که «بایدن» نخستین رئیس جمهور آمریکا است که وارد کشور فنلاند شد تا با نمایندگان روسیه دیدار نکند، یادآور شد: در سال ۲۰۱۸، دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا برای گفتگو با ولادیمیر پوتین از هلسینکی بازدید کرد و در سال ۱۹۹۷، بیل کلینتون رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده به این کشور آمد که با همتای روس خود بوریس یلتسین گفتگو کند.
ایزوستیا در ادامه نوشت: دیدار بایدن با رهبران کشورهای شمال اروپا سومین نشست سران آمریکا و اسکاندیناوی در تاریخ بود. جلسات قبلی در سال ۲۰۱۶ در واشنگتن و در سال ۲۰۱۳ در استکهلم برگزار شد. با این حال، این بار شرایط کاملا متفاوت است؛ هفت سال پیش کوچکترین نشانه ای مبنی بر عضویت فنلاند و سوئد در اتحاد آتلانتیک شمالی (ناتو) وجود نداشت. و اگرچه به طور رسمی سوئدی ها هنوز به بلوک نظامی نپیوسته اند، ناتو در واقع در سوئد است.
از حمایت سران از کی یف تا شعار معترضان: «بایدن، جنگ را اینجا نیاور»
بنا بر این گزارش، موضوعات رسمی نشست آمریکا و کشورهای اسکاندیناوی در حوزه امنیت، محیط زیست و فناوری بود. با این حال، در بیانیه پایانی همچنین آمده است که ایالات متحده و کشورهای شمال اروپا از استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین حمایت می‌کنند. آنها همچنین قول دادند که به کمک به «کی یف » در حد نیاز، از جمله از طریق ارائه کمک های مستمر در زمینه های امنیتی، اقتصادی، حقوقی و کمک های بشردوستانه ادامه دهند.
بنا بر گزارش رسانه ها، در زمان سفر بایدن به هلسینکی، معترضان با لباس‌های سفید در مقابل ساختمان پارلمان ایستادند و دست نوشته هایی را در دست داشتند که ایالات متحده را به دست داشتن در انفجار خطوط لوله گاز نورد استریم متهم می‌کردند و همچنین عبارت «یانکی‌ها، برو به خانه» و «بایدن، جنگ را اینجا نیاور» در آنها به چشم می خورد.
تبدیل شمالگان به منطقه کلیدی در سیاست مهار روسیه
روزنامه «نیزاویسیمایا گازیه تا» نیز در این پیوند، در مطلبی با عنوان «اروپای شمالی کاملا با بی طرفی خداحافظی کرد» نوشت: برگزاری نشست با حضور آمریکا، تغییرات شدید در سیاست خارجی کشورهای منطقه اسکاندیناوی را تثبیت کرد.
در ادامه این گزارش آمده است: اروپای شمالی به تدریج در سیستم مهار روسیه که غرب به دنبال ایجاد آن است، به منطقه ای کلیدی تبدیل می شود.
به نوشته این روزنامه، در پایان نشست هلسینکی، بیشتر از آنکه درباره امور اروپای شمالی صحبت شود، سران کشورها درباره روش های حمایت از اوکراین صحبت کردند که گویای آن بود که این نشست، در راستای مهار روسیه بود.