به گزارش پژوهشگر ایرنا، مرکز آموزش مدیریت دولتی برای انتقال تجربه‌های مدیران، اقدام به برگزاری کارگاه‌های آموزشی باعنوان «روایت یک تجربه» کرده تا مدیران دولتی، تجربه‌های دوران مسئولیت خود در سازمان‌ها و نهادها را برای مدیران جوان، تشریح و تببین کنند. در این کارگاه‌ها به صورت تخصصی، آموزش‌های «مورد محور» ارائه می‌شود تا بتوان از تبادل تجربه‌ها برای پیشبرد امور، استفاده بهینه کرد.
در نخستین کارگاه، «مهدی دوستی» استاندار هرمزگان به تشریح ایده «کیف سرمایه‌گذاری» پرداخت. در کارگاه دوم، حجت‌الاسلام والمسلمین «محمدمهدی ایمانی‌پور» رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با همراهی سه تن از معاونش دکتر «حسین روزبه» معاون امور بین‌الملل، دکتر «محمدرضا بهمنی» معاون توسعه همکاری‌های علمی_فرهنگی و دکتر «رضا ملکی» رئیس مرکز مطالعات سازمان، به پیشینه این سازمان از زمان شروع به کار و چالش‌های اصلی آن پرداخت.
وی یکی از دلایل تشکیل این سازمان را «تحول در دیپلماسی فرهنگی و عمومی جمهوری اسلامی» برشمرد و گفت: ارتقاء جایگاه دیپلماسی فرهنگی، تجمیع ظرفیت‌های فرهنگی کشور، سیاستگذاری و راهبری واحد، پرهیز از اقدامات پراکنده و جزیره‌ای، تقسیم کار ملی (هم‌افزایی در ستاد و تعامل در صف) و پرهیز از نوسان‌های ناشی از تغییر دولت‌ها (وابستگی به وزارت خارجه یا فرهنگ و ...) از مهمترین دلایل تشکیل این سازمان است.
ضرورت باز مهندسی «تحول»
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بر ضرورت باز مهندسی «تحول» تاکید و با طرح این پرسش که در سطح جهانی در کجا قرار داریم، افزود: هژمونی غرب به ویژه در حوزه اقتدار سنتی خود یعنی بُعد نظامی و تمرکز بر تتمه قدرت نرم، رو به افول گذاشته و این سراشیبی با واژگانی همچون «قرن آمریکایی به سر آمده»، «دوران پساآمریکایی» و «قرن آسیایی» روایت می‌شود. شواهد موجود از تغییر در نظم موجود جهانی و قرار گرفتن جهان در یک «پیچ تاریخی» حکایت دارد.
به گفته وی، تغییر مسیر جریان اجتماعی مورد حمایت غرب از رویکردهای تبلیغی و ترویجی همچون «صدور دموکراسی» به نوسازی رویکردها و بازآرایی جریان‌های ضد ارزشی همانند «فمنیسم نو» و تلاش همه‌جانبه برای فروپاشی اصیل‌ترین و دیرپاترین نهاد فطری _ بشری یعنی «خانواده»، تصدیق‌کننده از نفس‌افتادن جریان مدعی اداره دنیا در حوزه اجتماع و فرهنگ است.
حجت‌الاسلام ایمانی‌پور ادامه داد: در سطح منطقه، جریان فرهنگی انقلاب اسلامی با میدان آوردن عنصر اصلی و مهم «هویت مردم منطقه»، یعنی «باورمندی عمیق به دین و اسلام» از یک سو و نهادینه کردن «منطق مقاومت» از سوی دیگر، به یک «جریان موثر اجتماعی_فرهنگی» تبدیل‌شده که انبوهی از «وفاداران و دوستداران مشتاق و علاقمند»را دربر می‌گیرد که متاسفانه در وضعیت غیرمنسجم به سر می‌برند.
وی تاکید کرد: این «کانون‌های جوشان، موثر و مقتدر» اما «جدا از هم» اگر به یکدیگر متصل شوند، می‌توانند معجزه منطق انقلاب اسلامی در تولید «قدرت» و «ایجاد عزت» برای ملت‌ها را به منصه ظهور برسانند.
مدیریت ۷۰ درصد از نمایندگی‌های فرهنگی با سرپرست بود. همچنین نمایندگی‌های فرهنگی از ۸۵ نمایندگی در سال ۹۲ به ۴۹ نمایندگی در سال ۱۴۰۰ کاهش یافتحجت‌الاسلام ایمانی‌پور در بخش دیگری از سخنان خود به وضعیت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تا آبان ۱۴۰۰ اشاره کرد و گفت: مدیریت ۷۰ درصد از نمایندگی‌های فرهنگی با سرپرست بود. همچنین نمایندگی‌های فرهنگی از ۸۵ نمایندگی در سال ۹۲ به ۴۹ نمایندگی در سال ۱۴۰۰ کاهش یافت.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از جمله برخی مشکلات این نهاد را «توقف ۱۱ ساله در برگزاری اجلاس رایزنان فرهنگی، کاهش بودجه نمایندگی‌ها، عدم جایگزینی نیروهای کارآمد و بحران نیروی انسانی مناسب (سازمان به کهنسالی رسیده و نیرو تربیت نشده)، تضعیف ساختاری بویژه در امور مربوط به زنان و ایرانیان خارج از کشور، تحقق نیافتن پروژه‌های کلان همچون تعلیق ۹ ساله جایزه جهانی امام(ره) و فرسودگی و قدیمی‌شدن زیرساخت‌های بیشتر دفتر نمایندگی‌ها» برشمرد.
وی خاطرنشان کرد، تحلیل گذشته و ضرورت تحول، به معنای نادیده گرفتن مسیر طی شده نیست و در واقع، «گذشته چراغ راه آینده است.»
چرا باز مهندسی «تحول»، ضروری است
حجت‌الاسلام ایمانی‌پور در ادامه به ضرورت‌های بازمهندسی در این عرصه اشاره کرد و گفت: با وجود سرعت گرفتن تحولات منطقه‌ای و جهانی و قرار گرفتن در پیچ تاریخی، از منویات تاسیس این نهاد به عنوان مهمترین دستگاه دیپلماسی فرهنگی کشور فاصله گرفته شده است. سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان دستگاهی در کنار سایر دستگاه‌ها دیده شده، در حالی که باید فراتر از دیگر دستگاه‌ها به آن توجه شود.
باید پذیرفت که ارائه تصویر شایسته از جمهوری اسلامی بخشی از امنیت ملی ماست؛ تحریم حاصل تحریف است؛ باید تحریف را خنثی کنیم تا تحریم برداشته شودوی از جمله دلایل ضرورت بازمهندسی تحول را «ورود به گام دوم انقلاب و توسعه نگاه تمدنی(دیپلماسی فرهنگی از معرفی جمهوری اسلامی تا پیشرانی تمدنی) «تغییر نگاه به دیپلماسی فرهنگی و عمومی، از ابزار به هدف»، ناکارآمدی شیوه‌های رایج در دیپلماسی (مراکز فرهنگی تصدی‌گر؛ مدل آمریکایی دیپلماسی)، تغییر در ابزارها، تنوع یافتن نیازها و مخاطبان، توسعه دامنه کنشگران (برجسته‌شدن نقش کنشگران غیردولتی)، شتاب‌گرفتن فعالیت معارضان و رقبا و ایجاد جبهه‌های جدید و بازبینی راهبردها(فتح در میدان، عقب‌ماندگی در اذهان) اشاره کرد.
گام‌های نخست یک راه بلند؛ چه می‌خواهیم انجام دهیم؟
حجت‌الاسلام ایمانی‌پور افزود: با توجه به این تحلیل، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از اوضاع و روندهای فرهنگی دنیا و «اقتضائات دوران جدید حاکم بر نظام بین‌الملل» و همچنین اطلاع از «ظرفیت، قدرت و قوت جریان فرهنگی انقلاب اسلامی»، موارد زیر را به عنوان ستون برنامه تحولی خود در نظر قرار داده است:
_ از سازمان اداری به نهاد انقلابی با نیروهای تحول‌گرا
_ از سازمان تصدی‌گر به قرارگاه تنظیم‌گر
_ از سازمان غیرخلاق به سازمان دانش بنیان و مبتکر
_ از تمرکز بر کنشگران حاکمیتی به کنشگران مردمی و بومی
_ از روش‌ها و اقدامات کم‌اثر و زودگذر به فعالیت‌های پرمخاطب با تاثیرگذاری بالا
برای «چرخش از سازمان اداری به نهاد انقلابی با نیروهای تحول‌گرا» به اقداماتی همچون «انتصاب مدیران تحول‌گرا در ستاد با هدف تلفیق تجربه عملی و دانش نظری روزآمد؛ حاکمیت نظام شایسته‌سالاری و شکستن انحصار انتخاب رایزنان از درون سازمان و انتخاب رایزن‌های جدید در تراز انقلاب» نیاز استرئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، از جمله اقدامات مورد نیاز برای «چرخش از سازمان اداری به نهاد انقلابی با نیروهای تحول‌گرا» را «انتصاب مدیران تحول‌گرا در ستاد با هدف تلفیق تجربه عملی و دانش نظری روزآمد»، «حاکمیت نظام شایسته‌سالاری و شکستن انحصار انتخاب رایزنان از درون سازمان و انتخاب رایزن‌های جدید در تراز انقلاب (از بانوی رایزن تا رایزن اهل سنت)»، «ایجاد کارگروه توانمندسازی و آموزش نیروی انسانی»، «بازسازی نیروی انسانی سازمان (با جذب‌های موقت، بلندمدت هدفمند، ایجاد رشته دیپلماسی فرهنگی) و «ایجاد کانون ارزیابی ویژه سازمان» بیان کرد.
به گفته وی، «چرخش از سازمان تصدی‌گر به قرارگاه تنظیم‌گر» با اقداماتی همچون «تغییر نگاه هیات‌امنایی شورای‌عالی سازمان»، «تدوین نظام جامع حکمرانی امور فرهنگی_بین‌المللی»، «تشکیل کارگروه دیپلماسی عمومی در تدوین احکام برنامه هفتم»، «ایجاد قرارگاه ارتباطات راهبردی در چارچوب قرارگاه امام صادق(ع)» و «طراحی سامانه مدیریت عملکرد جامع دستگاه‌های فرهنگی بین‌المللی» امکان‌پذیر است.
حجت‌الاسلام ایمانی‌پور راه «چرخش از سازمان غیرخلاق به سازمان دانش بنیان و مبتکر» را از مسیر «استفاده از زیست‌بوم اندیشه‌ورزی کشور، ارتقای کیفیت محیط‌شناسی (استفاده از هوش مصنوعی در طراحی سامانه رصد)، طراحی ایده و اقدام در کارگروه‌های کشوری با بهره‌گیری از رایزنان ادوار مختلف، برگزاری نشست‌های تحلیل آخرین تحولات و رویدادهای فرهنگی عرصه بین‌الملل (مدیریتی و کارشناسی) و طراحی جایزه ملی پژوهش در روابط خارجی» دانست.
به گفته وی، «چرخش از تمرکز بر کنشگران حاکمیتی به کنشگران مردمی و بومی» نیز از طریق «ظرفیت‌یابی و مهارت‌افزایی فرهنگی کنشگران غیردولتی با هدف نقش‌آفرینی بین‌المللی (در قالب رویدادهای «از ایران بگو»، «جهان بانو»، «دماوند»)، ایجاد قرارگاه‌های مجازی به زبان‌های پر مخاطب، دعوت از افراد پرنفوذ برای تورهای آشنایی با ایران و تشکیل بنیاد دیپلماسی عمومی ایران با هدف تمهید رویکردهای نوین در دیپلماسی» امکان‌پذیر است.
حجت‌الاسلام ایمانی‌پور همچنین معتقد است برای موفقیت در «چرخش از روش‌ها و اقدامات کم‌اثر به فعالیت‌های پرمخاطب و بنیادین» به اقداماتی همچون «تدوین برنامه تحول (در سه ماه اول مسئولیت) و عملیاتی‌سازی آن، تقویت دیپلماسی همسایگی، حضور هدفمند در زیست‌بوم‌های نوین فرهنگی، تشکیل شورای توسعه صادرات محصولات و خدمات فرهنگی، طراحی نسل جدید نمایندگی‌های فرهنگی (از تصدی به تسهیل‌گری) و طراحی جشنواره تمدن نوین اسلامی و گفت‌وگوهای فرهنگی تهران» نیاز است.
الزامات
وی تاکید کرد: «ایفای نقش قرارگاهی، افزایش توان رقابت با رقبا و معارضان، توسعه خدمات فرهنگی به ایرانیان و تامین نظر رهبر معظم انقلاب در به نمایش گذاشتن اقتدار معنوی نظام و افق گشایی برای تمدن نوین اسلامی» الزامات مورد نیاز خود را دارد.
«ایفای نقش قرارگاهی، افزایش توان رقابت با رقبا و معارضان، توسعه خدمات فرهنگی به ایرانیان و تامین نظر رهبر معظم انقلاب در به نمایش گذاشتن اقتدار معنوی نظام و افق گشایی برای تمدن نوین اسلامی» الزامات مورد نیاز خود را داردحجت‌الاسلام ایمانی‌پور از جمله این الزامات را «حمایت از طراحی نظام نوین حکمرانی فرهنگی بین‌المللی؛ حمایت از استقرار نظام مدیریتی قرارگاهی؛ تدوین قوانین، مقررات و آیین‌نامه‌های حمایتی؛ الزام دستگاه دیپلماسی به ایجاد وحدت رویه و اختصاص بودجه مناسب» برشمرد.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با بیان اینکه «جنگ نرم باور نشده است»، افزود: الزامات جنگ سخت را رعایت کردیم بنابراین امروز بازدارندگی داریم. تکرار این تجربه در حوزه جنگ نرم یک ضرورت است. باید پذیرفت که ارائه تصویر شایسته از جمهوری اسلامی بخشی از امنیت ملی ماست. تحریم حاصل تحریف است؛ باید تحریف را خنثی کنیم تا تحریم برداشته شود.
وی گام دوم را گام «الگوسازی از جمهوری اسلامی ایران» دانست و گفت: الگو شدن، بدون «تصویرسازی» و «تبیین موثر» در خارج کشور محقق نخواهد شد؛ سازمان فرهنگ و ارتباطات قرارگاه تبیین و تصویرسازی در حوزه بین‌الملل است.
نظر شما