زیست مهارگرهای گیاهی تا ۴۰ درصد عملکرد محصولات گلخانه ای را افزایش می دهد

به گزارش روز دوشنبه روابط عمومی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، «غلامرضا صالحی جوزانی» با اشاره به تلاش های ۱۵ ساله در راستای دستیابی به عوامل مهارگر زیستی بیمارگرهای گیاهی و محرک رشدی با منشاء قارچ تریکودرما در پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی که به کسب دانش فنی و فروش آن به بخش خصوصی منجر شده ، افزود: در حال حاضر در بیش از ۲۰ هزار هکتار مزارع و باغات استفاده می شود.

وی اظهار کرد: برای کنترل عوامل بیمارگر گیاهی که خسارتی حدود ۳۵ تا ۵۰ درصد به تولید کنندگان وارد می کنند، سالانه حدود ۲۵ هزار تن انواع سموم شیمیایی آفتکش و سه میلیون تن کود شیمیایی در مزارع، گلخانه ها و باغ های کشور مصرف می شود که با توجه به عوارض و مشکلات مصرف زیاد سموم و کودهای شیمیایی، دانشمندان در تلاش اند روش های کنترل بیولوژیک را جایگزین بخشی از مصرف نهاده های شیمیایی کنند.

وی با بیان اینکه روش های کنترل بیولوژیک ضمن این که سالم‌تر و ایمن‌تر از روش های شیمیایی است از دوام بیشتری برخوردار بوده و تاثیر بسیار کمی بر تعادل اکولوژیکی محیط دارند، گفت: بازار بزرگ عوامل کنترل زیستی و محرک های زیستی رو به گسترش است و قارچ تریکودرما از جمله موفق ترین عوامل کنترل زیستی بیماری های گیاهی است.

«قارچ تریکودرما با داشتن خاصیت ضد قارچی شدید علیه بسیاری از قارچ های بیماریزای گیاهی از جمله فوزاریوم ها، رایزوکت‌ونیا، فایتوفترا، آلترناریا و پیتیوم، حدود ۶۰ درصد از بازار جهانی محصولات تجاری قارچی کنترل زیستی را به خود اختصاص داده است . این قارچ با ترشح آنتی بیوتیک ها،آنزیم ها و همچنین پارازیتیسم باعث متلاشی شدن هیف ها و اختلالات فیزیولوژیکی در قارچ های بیماری زای گیاهی می شود».

صالحی جوزانی تصریح کرد: این قارچ به سهولت روی پس مانده های گیاهی قابل دسترس و ارزان تکثیر شده و پس از وارد شدن در خاک به خوبی در خاک استقرار پیدا می کند. مناسب بودن برای تولید صنعتی، سازگاری با صنعت تخمیر، تحمل به طیف وسیعی از ترکیبات حیات کش (Biocide) و امکان کاربرد در کنترل تلفیقی از دیگر برتری های این قارچ نسبت به سایر آنتاگونیست ها است.

وی در خصوص روند دستیابی محققان پژوهشگاه به عوامل بیوکنترلی و محرک رشدی با منشاء قارچ تریکودرما گفت: نخستین گام برای ایجاد تولیدات موفق بر پایه میکروارگانیسم ها یافتن و خالص سازی میکروارگانیسم بومی متناسب با شرایط اکولوژیکی آن منطقه است زیرا میکرو ارگانیسم های بومی قدرت سازگاری بهتر و بیشتری به منطقه و نیچ طبیعی خود دارند؛ لذا برای دستیابی به فراورده زیستی محرک رشد مبتنی بر تریکودرمای مناسب بومی ، حدود ۶۰۰ جدایه قارچ تریکودرما از مناطق مختلف ایران جمع آوری، خالص سازی و شناسایی شد.

رییس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران افزود: در ادامه جهت بررسی اثرات ضد میکروبی جدایه‌های تریکودرما بر بیمارگرهای مهم گیاهی، تقابل بین جدایه‌های تریکودرما و تعدادی از بیمارگرهای مهم گیاهی انجام شد که تست های گلخانه ای و مزرعه ای فرمولاسیون به دست آمده حاکی از کارایی ۸۰ تا ۱۰۰ درصدی آن علیه عوامل بیمارگر گیاهی بود. علاوه بر آن با مصرف این محصول عملکرد در سطح گلخانه و مزرعه ۲۰ تا ۴۰ درصد افزایش یافت که نشان از اثربخشی آن در کاهش میزان کود شیمیایی مصرفی توسط کشاورزان دارد.

به گفته صالحی جوزانی از جمله دستاوردها و مزایای تولید محرک رشد مبتنی بر تریکودرما، کاهش میزان مصرف سموم و کودهای شیمیایی، توان محرک رشدی و کنترل بیمارگرهای گیاهی به شکل توامان، امکان استفاده این فرمولاسیون در شرایط آب و هوایی و گیاهان مختلف،

کنترل زیستی طیف وسیعی از بیماری های گیاهی، افزایش توان تحمل تنش خشکی، افزایش فاکتورهای رشدی گیاه و افزایش زنده مانی نهال های منتقل شده به عرصه، کاهش تولید پسابهای آلوده و کاهش تخریب محیط زیست و استفاده بهینه از ضایعات کشاورزی است.

این پروژه تحقیقاتی حاصل ۱۷ سال تلاش تیم تحقیقاتی بخش بیوتکنولوژی میکروبی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی است که با مسوولیت دکتر مژگان کوثری عضو هیات علمی این بخش تحقیقاتی به انجام رسیده است.