نرگس مقصودی درباره دشواری‌های تالیف کتاب‌های ازدحام بوسه و بَکّه (از واژگان قرآن کریم، به معنای محل ازدحام و منظور از آن زمین کعبه، مسجدالحرام و یا شهر مکه است) به خبرنگار کتاب ایرنا گفت: با توجه به اینکه موضوع هر دو کتاب در حیطه ادبیات آئینی است و ژانر متفاوتی دارد ازدحام بوسه یک تجربه زیسته و سفرنامه است و بَکّه رمان تاریخی است. ازدحام بوسه به این دلیل که تجربه شخصی من بوده و در یک بازه زمانی و در جاده نجف به کربلا، نجف و کربلا رخ داده روایت آسان‌تری داشت.
نویسنده کتاب بَکّه با بیان اینکه این کتاب روایت زندگی امام سجاد(ع) است، ادامه داد: بازه زمانی تولد تا شهادت امام سجاد(ع) شامل حوادث بسیار زیادی است. در مورد یکسری موارد و اتفاق‌ها منابع تاریخی وجود ندارد و اگر هم هست قابلیت این را ندارد که به شکل یقینی به آن استناد کنیم؛ در نتیجه تالیف رمان بَکّه دشوارتر بود و خیلی از وقایع در کتاب ذکر نشد.
به گفته او مواردی که در کتاب بَکّه بیان شده‌اند، دارای مستندات قوی هستند، با اینکه برخی از شخصیت‌های رمان خیالی‌اند، راوی‌های هر فصل از شخصیت‌های آن زمان، از شاگردان امام سجاد(ع) و اطرافیان، خانواده و فقیهان آن زمان بودند؛ در این رمان پشتوانه اطلاعات تاریخی اهمیت بسزایی دارد.
منابع در باره امام سجاد(ع) کم است
مقصودی با اشاره به دشوار بودن ارائه اطلاعات تاریخی در چهارچوب یک طرح توضیح داد: دشوار است که اطلاعات تاریخی در قالب یک فرم برای روایت در نظر گرفته شوند. به همین دلیل نوشتن این رمان تقریبا دو سال و نیم زمان برد. بنابراین تبدیلی که باید از اطلاعات تاریخی به فرم جذاب و دلنشین و درخور حضرت سجاد(ع) باشد، شد.
نویسنده کتاب ازدحام بوسه با بیان اینکه این کتاب منبع تاریخی نداشت، بیان کرد: البته منابعی که در برخی از بخش‌های کتاب از آن‌ها استفاده شده است، در انتهای کتاب درج شده است. در جایی که اندکی شک وجود داشت چیزی نقل نکردم. می‌توان گفت همه منابع این کتاب، از منابع اصلی که محققان در زمینه ادبیات آئینی و ادبیات تحقیق می‌کنند، هستند.
به گفته او منابع در باره امام سجاد(ع) کم است زیرا دوره حیات ایشان بسیار پرفتنه و آشوب بوده است و منابعی که به دست پژوهشگران رسیده است، از صحیفه‌ها، مناجات‌ها و ادعیه است.
باید بستر اجتماعی فعالیت نویسندگان ایجاد شود
مقصودی با بیان اینکه رسانه‌های تصویری در این روزها برای مخاطبان جذابیت بیشتری دارد، افزود: اگر رای‌گیری شود یا آمار این حوزه جمع‌آوری شود، با حقایقی مواجه می‌شویم که طیف خاصی با کتاب مانوس هستند و با آن حشر و نشر دارند. این در حالی است که در زمینه مذهب، عاشورا و در کل مسائل آئینی یک کلیپ چند دقیقه‌ای وقت کمتری نسبت به مطالعه کتاب از مخاطب می‌گیرد و هم حال بهتری به او می‌دهد.
این نویسنده ادامه داد: نوع رسانه به سلیقه مخاطب بستگی دارد که می‌خواهد به چه شکل و فرمی آگاهی خود را نسبت به واقعه افزایش دهد. توقع مخاطب‌ها معمولا کم شده و شاهد آثاری نیستیم که شاید در چند دهه گذشته نوشته می‌شدند. برای افزایش توجه مخاطب به ادبیات آئینی باید اقدامات متنوعی انجام شود. برای مثال می‌توان از بطن جایی که مخاطب در آن حضور دارد، یعنی فضای مجازی و رسانه‌ها شروع کرد.
به گفته او باید بستر اجتماعی فعالیت نویسندگان توسط سازمان‌ها و نهادها ایجاد شود، فرهنگ‌سازی نیاز به تمرین دارد، نیاز به تکرار اقدامات فرهنگی، هزینه برای آن و فرصت دادن به مخاطب است.
مخاطبان حامی اصلی نویسندگان و شاعران هستند
مقصودی با بیان اینکه هنوز هم به اندازه کافی روی ادبیات آئینی تمرکز نشده است، ادامه داد: در زمینه فیلم‌نامه‌نویسی، نمایش‌نامه‌نویسی، رمان، پژوهش‌هایی مانند آداب برگزاری مراسم عزاداری، آداب اربعین، آداب مواجهه با غم اهل بیت همه موارد و مسائلی است که به شکل پژوهش‌های جدید می‌توان روی آن‌ها کار کرد و به نظرم نتایج آن فوق‌العاده خواهدشد.
نویسنده کتاب بَکّه با اشاره به روش‌های مختلف حمایت از شاعران و نویسندگان، توضیح داد: حمایت از شاعران و نویسندگان دارای جنبه‌های مختلف است. هر کسی در هر حوزه‌ای مشغول به فعالیت است، می‌تواند از شاعران و نویسندگان حمایت کند. در کل آنچه که حامی اصلی شاعران و نویسندگان است، مخاطبان هستند، با خواندن آثار، تبلیغ و ترویج کتاب می‌توانند به نویسنده و شاعر کمک کنند.
او ادامه داد: در نتیجه حمایت مخاطبان از شاعران و نویسندگان، آن‌ها ذوق تولید آثار جدید را پیدا می‌کنند، می‌توانند راه پیشرفت را پیدا کنند، با اشتباه‌های خود آشنا شوند، مخاطبان را بشناسند. همچنین نهادها و سازمان‌ها می‌توانند نقش بسزایی در زمینه‌های مختلف داشته باشد تا نویسندگان و شاعران بتوانند این مسیر پر پیچ و خم را پشت سر بگذارند.
نظر شما