به گزارش ایرنا، بنه یا پسته وحشی درختی مقاوم است که اهمیت بسیاری در گونه‌های گیاهی زاگرس دارد و چنانچه در شرایط مناسبی قرار داشته باشد تا ۳۰۰ سال نیز عمر می‌کند.
سقز در گروه صمغ‌هایی قرار می‌گیرد که دارای خواص دارویی، خوراکی و صنعتی فراوان است و در صنایع عطرسازی، چسب، صنایع رنگ، پلیمری، داروسازی، پارکت و کفپوش و صنایع چوب و کاغذ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کارشناسان می‌گویند، پس از این همه خشکسالی بنه‌زارهای چهارمحال و بختیاری در شرایطی نیستند که بتوان از آن‌ها بدون رعایت شیوه‌های مراقبتی، صمغ‌گیری کرد.
اما عده‌ای برای بهره‌گیری از این ماده، بر تنه درختان به وسیله تیغ یا تبر شیاری ایجاد می‌کنند و زیر آن را کاسه‌ای از گل و خاک رُس درست و به تنه درخت متصل می‌کنند، تا شیره درخت در این کاسه‌ها جمع شود.
شیارهای متعددی که روی تنه این درختان زده می‌شود در نهایت منجر به خشک شدن این درختان ارزشمند می‌شود به همین دلیل برداشت سقز از درختان بنه این استان ممنوع است.
در کمتر از ۴۰ هزار هکتار از جنگلهای استان، گونه ارزشمند بنه یا پسته وحشی در کنار گونه بیشتر بلوط وجود دارد، به این معنی که این گونه جنگی در حدود کمتر از ۱۰ درصد وسعت جنگلهای استان پراکنش دارد و شرایط زیستی و قدرت سازگاری درخت بنه در وضعیتی نیست ،که قادر باشد در همه گستره‌های جنگلی زاگرس رویش داشته باشد.
برهمین اساس گونه بنه در زمره گونه‌های آسیب‌پذیر زاگرس شناخته می‌شود که لازم است در نوع و شیوه بهره‌برداری از آن حساسیت زیادی نشان داد تا صدمه جبران‌ناپذیری متوجه آن نشود.
برداشت سقز از بنه ممنوع
کارشناس اداره حفاظت و حمایت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری گفت: براساس تصمیم این سازمان هرگونه برداشت سقز(صمغ درخت بنه) از درختان بنه ممنوع است و این ممنوعیت همچنان ادامه دارد.
سید احمد موسوی روز دوشنبه در گفت وگو با ایرنا با اشاره به کَت‌زدن درختان بنه برای انجام عملیات سقزگیری افزود: شیره گیاهی در درخت جریان دارد و با کَت‌زدن به درختان آوندهای آبکش زخمی و این جریان کاهش می‌یابد.
وی اظهار داشت: در این شرایط آفات چوبخوار و پوست خوار و عوامل بیماری قارچی امکان نفوذ به عمق ساقه درختان بنه را پیدا می‌کنند.
کارشناس اداره حفاظت و حمایت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهار محال و بختیاری یادآور شد: همچنین با کت زدن به درختان بنه با تیغ و چاقو عوامل بیماری از این درخت به درخت دیگر منتقل می‌شود.
موسوی با بیان اینکه گونه بنه در همه جنگلهای زاگرس به صورت پراکنده وجود دارد گفت: بسیاری از قارچ‌ها و ویروس‌ها از راه کت زدن به درختان بنه وارد بافت گیاه می‌شود.
درختان بنه در معرض تهدید آفت زنگ
کارشناس اداره حفاظت و حمایت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد درختان بنه(پسته وحشی) این استان مستعد دچار شدن به آفت مهم زنگ هستند.
وی ادامه داد: بیماری زنگ روی برگ‌ها و دَم‌برگ‌های درختان بنه به شکل نقاط قهوه‌ای بروز می‌کند و قسمت‌های عفونی برگ‌های آلوده در اول فصل رنگ پریده و بدشکل می‌شوند و در پی آن تعداد بسیار زیادی اسپرموگونیوم قارچ روی این قسمت ها تشکیل می‌شود.
موسوی با اشاره به افزایش سال به سال و فصل به فصل جمعیت آفت زنگ روی درختان بنه افزود: افزایش جمعیت این آفت موجب خشکیدگی سرشاخه‌ها و برگ‌های درختان بنه می‌شود.
کارشناس اداره حفاظت و حمایت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهار محال و بختیاری با اشاره به مشاهده آفت زنگ بر روی درختان بنه منطقه شمس آباد شهرستان بروجن گفت: هرچند این آفت به مرحله طغیان نرسیده اما پیش بینی می‌شود با توجه به تغییر اقلیم این آفت شیوع بیشتری پیدا کند.
به گزارش ایرنا، ۸۲ درصد از مساحت چهارمحال و بختیاری را عرصه‌های منابع طبیعی تشکیل داده است که از این میزان ۲۰ درصد مساحت استان جنگل و ۶۲ درصد آن مراتع است.
همچنین ۳۲۰ هزار هکتار از جنگلهای زاگرس در این استان واقع شده که گونه غالب این جنگل‌ها، بلوط است
نظر شما