بارندگی‌های پاییز مسیر خروج از خشکسالی نیست/حواسمان به منابع آبی باشد

گروه جامعه ایرنا - پاییز کم کم سر برآورده و دارد خودش را نشان می دهد، درختان آخرین تلاش های خود را برای سبز ماندن به کار می گیرند اما نتیجه ای ندارد، باید رنگ ببازند تا فصل رنگ ها شروع شود، پاییز الوان هزار رنگ به عنوان عروس فصل ها با هزاران ناز و عشوه از راه رسید، قدم زدن در زیر نم نم باران پاییزی و درختانی که برگ هایشان یکی یکی به زمین می افتند و فرشی رنگارنگ را زیر پایت می گسترانند، حال و هوای خوشی دارد، صدای خش خش برگ ها سمفونی جشن عروس رنگ هاست، تمام این زیبایی ها در یک قاب به نام فصل پاییز به نمایش در آمده اند، در کنار این همه زیبایی و فرحی ، شاهد بارش های زیبایی هستیم که زمین تشنه برای چشیدن یک قطره آن بی قراری می کند، درختان و گیاهان سر به آسمان منتظر رنگارنگ شدن سقف بالای سرشان هستند تا نعمت بیکران خداوند شامل حال آنها شود.

باران می بارد، پشت پنجره به صدای برخورد آن با شیشه گوش می دهی، تند و تندتر می شود، ابتدا از آن لذت می بری و دلت می خواهد زیر این باران دستان را به سوی آسمان بلند کنی، اما کم کم ذهنت درگیر آن شدت بارش می شود، آب در کوچه و خیابان راه می افتد و ناگاه سیل سرازیر می شود و هر آنچه که سر راهش است را با خود می برد، در چشم به هم زدنی تمام زیبایی ها و طراوات باران به عذابی تبدیل می شود که دستپخت ما انسان هاست، امسال هم سازمان هواشناسی پیش بینی کرده که بارش ها در پاییز نرمال و گاها بالاتر از نرمال خواهد بود، این خبر خوبی است اما امیدواریم این نعمت بیکران به نقمت تبدیل نشود، سیل به طور طبیعی و خودی خود نعمت است اما این ما انسان ها هستیم که با عملکرد نادرست خود آنرا به عذاب تبدیل می کنیم.

بر اساس اعلام سازمان هواشناسی، با توجه به تقویت پدیده ال نینو در غرب آسیا، بارندگی های پاییز امسال در کشور زودتر از سال های گذشته آغاز می شود، الگوهای بلند مدت هواشناسی نشان می‌دهد در پاییز امسال بارندگی‌های نرمالی در سراسر کشور داریم، حتی در بخش‌های غربی کشور بارش‌ها فرانرمال خواهد بود، این وضعیت تقریباً تا اوایل زمستان هم ادامه خواهد داشت و همچنان در دامنه‌های زاگرس وضعیت مساعدی‌تر را به‌ خصوص در دامنه‌های غربی شاهد خواهیم بود، در مجموع امسال در سراسر کشور بارندگی ها در پاییز مناسب پیش بینی شده است.

با وجود بارندگی نرمال در کشور و فراتر از نرمال در برخی مناطق کشور برخی تصور می کنند که از خشکسالی عبور و وارد ترسالی شده ایم در حالی که کارشناسان به خلاف این تصور اعتقاد دارند، مدیر گروه پژوهشی مدلسازی جو و اقیانوس پژوهشگاه هواشناسی در این باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: خشکسالی متضاد ترسالی نیست، ترسالی و کم بارشی داریم، خشکسالی یک پدیده انباشته است که در مدت سال های متمادی رخ می دهد بنابراین با یک سال بارش نرمال برطرف نمی شود، به طور کلی خشکسالی، کم بارشی های انباشته شده در طول سال های متمادی است، یعنی اگر یک یا دو سال هم بارش ها خوب باشد خشکسالی از بین نمی رود اما می توانیم مثلا یک سال پربارش داشته باشیم و این به آن معنا نیست که خشکسالی تمام شده است.

مجید آزادی افزود: باید به همان نسبت چندین سال ترسالی داشته باشیم تا جبران شود یا اینکه منابع را مدیریت کنیم، البته خشکسالی انواع مختلف دارد از جمله خشکسالی وابسته به اقلیم یا خشکسالی هواشناسی، خشکسالی زراعی، خشکسالی هیدرولوژیکی و خشکسالی اجتماعی-اقتصادی که هر کدام تعاریف مخصوص و روش های برون رفت به خود را دارند.

وی تاکید کرد: با یک سال و حتی اگر امسال هم سال پربارشی باشد نمی توانیم بگوییم که خشکسالی تمام شده است چون خشکسالی نتیجه چندین سال کم بارشی است ، اما همین که یک سال پربارش باشد حداقل برای آن سال خوب است و فشار برم نابع آبی و محیط زیست در آن سال کمی کم می شود، البته پیش بینی بارش های نرمال بیشتر برای نواحی راسته زاگرس، شمال و شمال شرق خواهد بود.

خشکسالی کم بارشی های انباشته شده در طول سال های متمادی است، یعنی اگر یک یا دو سال هم بارش ها خوب باشد خشکسالی از بین نمی رودوی اظهار داشت: با وجود پیش بینی بارندگی اما نکته مهمی که باید به آن توجه کرد بالا رفتن دما است، یعنی ممکن است دما هم تا حدودی بالای نرمال باشد این به آن معناست که بارش برف کم می شود، از طرف دیگر چون تغییر اقلیم داریم وقوع سیلاب هم دور از انتظار نیست و باید آمادگی داشته باشیم، تمام اینها پیش بینی شده است.

آزادی گفت: یکی از پیامدهای تغییر اقلیم برای منطقه ما افزایش رویدادهای حدی است، از طرف دیگر هم افزایش دما داریم بنابراین بارش ها بیشتر به صورت باران خواهد بود که این دو با هم احتمال وقوع سیل را افزایش می دهند، چون در بالادست با وجود جنگل تراشی، از بین رفتن پوشش گیاهی و ساخت و سازهای غیر مجاز صدمات زیادی به محیط زیست و پوشش های جنگلی که به عنوان سدی در مقابل سیلاب عل می کردند، از بین رفتند؛ از این رو در چنین شرایطی وقوع سیل دور از انتظار نیست.

وی درباره اینکه آیا از پدیده ال نینو تاثیر می گیریم؟ اظهار داشت: ال نینو پدیده ای است که در اقیانوس هند رخ می دهد در واقع به گرم شدن دوره ای آب اقیانوس هند در مناطق استوایی ال نینو گفته می شود وقتی این پدیده رخ می دهد اثرش به صورت مستقیم در مناطق مجاور مانند امریکای شمالی، استرالیا، چین و یا اندونزی دیده می شود و اما اثرش برای ایران چون دورتر است غیر مستقیم است، دوم اینکه وضعیت هوا در ایران فقط از ال نینو تعیین نمی شود ال نینو یکی از عوامل است، به هر حال تاثیر دارد اما نسبت به مناطق نزدیک به اقیانوس آرام کمتر است.

مدیر گروه پژوهشی مدلسازی جو و اقیانوس پژوهشگاه هواشناسی با اشاره به اینکه در مجموع پیش بینی این است که بارش ها نرمال یا بالای نرمال باشد گفت: البته با یک یا دو سال بارندگی نرمال نمی توان به این نتیجه رسید که کم بارشی را پشت سر گذاشتیم چون ممکن است این نوسان بالا و پایین شود.

وی تاکید کرد: اما در این شرایط آنچه از اهمیت زیادی برخوردار است نحوه مدیریت منابع آبی است باید این مدیریت به گونه ای باشد که تا حد امکان آبها جمع آوری شوند و هدر نروند در این میان نقش آبخیزداری از اهمیت زیادی برخوردار است.

9014