ازدواج و تشکیل خانواده از پیچیده ترین مراحل زندگی انسان است. ازدواج یک رابطه انسانی پیچیده و پویا با جنبه های منحصر به فرد است که حاصل آن خانواده به عنوان اساسی ترین نهاد اجتماعی است. فداکاری، فضای سالم و سازنده و روابط بین‌فردی گرم و صمیمی در خانواده می تواند به رشد و رضایت فردی کمک کند. خانواده سالم، پایه و اساس جامعه سالم است.
محققان در زمینه‌های روان‌شناسی، روانپزشکی، جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی و آموزش، همگی بر این عقیده‌اند که عشق یک پدیده عاطفی آموخته‌شده است. عشق ما به دیگران و عشق دیگران به ما، می تواند ما را تشویق کند تا بدترین شرایط زندگی را تحمل کنیم. در مفهوم عشق سه ضلع صمیمیت، تعهد و اشتیاق وجود دارد.
اشتیاق به انگیزه هایی اشاره دارد که به عشق، جاذبه فیزیکی و کمال جنسی منجر می شود. همچنین به نیازهایی مانند عزت نفس، نزدیکی و خودشکوفایی اشاره دارد. اشتیاق شامل احساساتی مانند امید، شرم، آسیب پذیری، میل و تحسین است. پس شور و شوق شامل جنبه های عاطفی و انگیزشی عشق است. صمیمیت به رفتارهایی اشاره دارد که نزدیکی عاطفی را افزایش می دهد که شامل حمایت، همدلی، ارتباط و به اشتراک گذاری است. بنابر این در محدوده خود شامل احساساتی می شود که باعث تجربه گرما در یک رابطه عاشقانه می شود.
تعهد در کوتاه مدت به تصمیم برای دوست داشتن یک فرد خاص و در درازمدت به تصمیم برای حفظ آن عشق به سمت آینده ای قابل پیش بینی اشاره دارد. تعهد در خدمت یک عملکرد شناختی و نه احساسی است و شامل قصد عمدی و عمدی است.
به طور کلی می توان شور، صمیمیت و تعهد را به ترتیب جنبه عاطفی، رفتاری و شناختی عشق در نظر گرفت. سه جزء عشق با یکدیگر تعامل دارند. اشتیاق منجر به مشارکت در یک رابطه صمیمی می شود. صمیمیت همراه با اشتیاق باعث ایجاد اعتماد و کاهش احساس تنهایی می شود. در نهایت، تعهد، که به عنصر دلبستگی اشاره دارد، اهمیت ویژه ای پیدا می کند. اینجا جایی است که «همسر» به وجود می آید. بنابراین، عشق را نمی توان تجربه کرد، مگر اینکه اشتیاق ایجاد شود، سپس با صمیمیت ترکیب شود و در نهایت، احساس دلبستگی همراه با تعهد حاصل شود. شاید بتوان گفت اینجاست که انسان به بالندگی می رسد.
سلامت و سعادت خانواده و پس از آن سلامت و سعادت جامعه در گرو وجود روابط صمیمانه، سالم و سازنده بین همسران است و تا زمانی که خانواده، بنیان سالم و محکمی نداشته باشد، عاقبت آن فضایی منفی، محیطی تاریک و افراد مستعد ابتلا به انبوهی از مشکلات جسمی و روحی خواهند بود. تحقیقات نشان می دهد که فقدان روابط صمیمانه می تواند افراد را آماده ابتلا به اختلالات روانی مانند افسردگی کند که یکی از دلایل عمده مراجعه به مراکز روانپزشکی است و عاملی برای ایجاد اختلال در یک جامعه.
پس از آنچه ذکر شد، خانواده به عنوان نهاد سازنده جامعه باید از سلامت کامل برخوردار باشد تا جامعه نیز سلامت بماند. اگر زوجین بتوانند رابطه عاشقانه سالمی را با حفظ هر سه بعد تشکیل داده و نیز مهمتر از آن حفظ کنند، نه تنها خود را حفظ نموده، همین الگوی عشق ورزی و رشد و بالندگی را به فرزندان خود نیز آموزش خواهند داد اما متاسفانه در بسیاری از خانواده ها این الگوی سالم وجود نداشته و فرزندان نیز آن را فرانخواهند گرفت.
اینجاست که نهادهای آموزشی مثل مدارس و رسانه های رسمی باید برای تبیین یک رابطه سالم تلاش کنند و در این الگوی رفتاری آنان را به بالندگی و رشد رسانند. ابتدا باید این امر را در زوجین ترمیم کرد و بعد از آن باید الگوی سالم را در نوجوانان، درونی ساخت تا از چالش های متعدد برای فرد، خانواده و جامعه جلوگیری کرد. متاسفانه آموزش یک رابطه سالم بین زوجین، امروزه از هیج نهاد سنتی و تخصصی حاکمیتی آموزش داده نمی شود.
نظر شما