خطوط اتوبوس تندرو ، چالش یا درمان ترافیک اصفهان

به گزارش ایرنا،روزهای شلوغ،حجم سنگین خودروها و آلودگی‌های صوتی ناشی از ازدحام موتورسیکلت و خودروهای پشت ترافیک ملال‌آور در خیابان‌های سطح شهر امان مردم اصفهان را بریده و این وضع برای شهروندان چندان قابل تحمل نیست.اجرای طرح ترافیک و زوج و فرد نیز چندان کارساز نبوده است و اگر راه در روها و کوچه پس کوچه‌های محلی راه نجاتی برای فرار از ترافیک شهری نبودند، بسیاری از مردم در این حجم شلوغی‌ها به مقصد نمی‌رسیدند،البته ناگفته نماند که از مترو اصفهان به عنوان بازوی حمل و نقلی یاد می‌شود اما به دلیل عدم توسعه و توزیع ناعادلانه تاکنون نقش چندانی در کاهش حجم ترافیکی شهری نداشته است.

با این حال در دو سه سال اخیر شهروندان اصفهانی، شاهد توسعه خطوط اتوبوس‌های پر سرعت هستند که بخشی از معابر شهر را اشغال کرده‌اند؛ خطوطی که به اعتقاد کارشناسان حوزه حمل و نقل و ترافیک چندان با ساختار اجتماعی و تاریخی این کهن شهر همخوانی ندارد و پیامد معضلات آن متعدد است؛ زیرا اصفهان از جمله شهرهایی است که حمل و نقل، ترافیک، پارکینگ و آلایندگی‌های زیست محیطی را باید در زمره مهمترین مشکلات آن برشمرد.

برخی کارشناسان حوزه حمل و نقل به دو نگاه معتقد هستند و می‌گویند؛ اگر ما اولویت را به حمل‌ونقل عمومی بدهیم باید بخشی از عرض خیابان را بگیریم تا اتوبوس با یک زمان‌بندی مناسب به مردم خدمات بدهد ؛ اما اگر اولویت را به خودروهای شخصی بدهیم و خودرو محور باشیم باید دست به ترکیب خیابان‌ها نزنیم؛ با این تفاسیر شهرداری اصفهان راه حل نخست را برای این منظور انتخاب کرده است.البته ناگفته نماند بر اساس مطالعات انجام شده بهترین راه برای رها شدن از معضل ترافیک شهرها، توسعه حمل‌ونقل عمومی است ولی باید بررسی کرد این توسعه منافع شهروندی را هم در پی دارد یا خیر؟

اما مردم اظهارات متفاوتی نسبت به خطوط بی آر تی داشته و معتقد هستند هر چند در ظاهر مسیر اتوبوس‌های بی آر تی بیشتر از قبل ساماندهی شده است اما به محض ورود به خیابان‌ها و گرفتار شدن درلابه‌لای خودروها و توقف پشت ترافیک و چراغ قرمز چندان تفاوتی بین اتوبوس معمولی با تندرو بی آر تی احساس نمی‌شود. ضمن اینکه مسافران باید زمان زیادی را منتظر اتوبوس بمانند زیرا اصفهان با کمبود اتوبوس مواجه است و دیر آمدگی اتوبوس‌ها،فشردگی جمعیت در اتوبوس‌ها و دیر رسیدن‌ها و پشت ترافیک ماندن‌ها در خطوط طولانی بی آر تی چندان مورد مطلوب مردم نیست.

حمید مظاهری یکی از کسبه خیابان شیخ بهایی اصفهان در این خصوص گفت: خیابان شیخ بهایی پیش از این یک مسیر عبور اتوبوس داشت که ایستگاه‌های آن در پیاده رو واقع شده بود و مزاحمت چندانی برای خیابان ایجاد نمی‌کرد اما با ایجاد ایستگاه بی آرتی در عرض خیابان، شهروندان و دانش‌آموزان به یک دفعه از اتوبوس خارج و به وسط خیابان آمده و علاوه بر ایجاد خطر برای خود و رانندگان موجب کندی تردد می‌شوند. از سوی دیگر تمامی خودروهای عبوری به دلیل پارک خودرو در حاشیه خیابان و عرض کم ناشی از ایجاد ایستگاه مترو در زمان پیاده و سوار شدن مسافران اتوبوس باید دقایقی را منتظر بمانند تا اتوبوس از ایستگاه حرکت کند که همین امر ترافیک زیادی را پشت سر اتوبوس ایجاد می‌کند.

وی گفت: در بسیاری از اوقات این خیابان به خصوص سر چهار راه آذر تا جهاد دچار گره ترافیکی می‌شود و مشتری‌های ما نیز به نسبت قبل کاهش یافته‌اند زیرا در ترافیک خیابان جای پارکی برای خودروی خود پیدا نمی‌کنند.

هزینه اجرای خطوط بی آر تی از طریق اوراق مشارکت تامین می‌شود

بر اساس طرح مصوب جامع حمل و نقل اصفهان، اجرای ۱۲ خط اتوبوس‌های پرسرعت به طور ۱۶۰ کیلومتر تا سال ۱۴۰۴ برای شهر اصفهان برنامه‌ریزی شده است که تاکنون ۳خط آن به طول ۳۲ کیلومتر بهره‌برداری قرار گرفته و چهارمین خط آن نیز در مسیر خیابان آتشگاه - هشت بهشت در سال گذشته راه‌اندازی شده است.

دولت برای توسعه خطوط (BRT) اصفهان حدود ۳۳۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت به شهرداری اصفهان تخصیص داد و قرار است از این پس هزینه اجرای خطوط بی آر تی از محل اوراق مشارکت تامین شود.

آن طور که گفته شده است، هم اینک برای عملیات زیرسازی هر کیلومتر مسیر اتوبوس‌های پر سرعت در اصفهان یک میلیارد تومان و برای هر ایستگاه آن ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان هزینه می‌شود و تخصیص اوراق مشارکت نیز راه را برای مدیران شهری اصفهان هموار کرده و سبب شده است تا آنان علاوه بر اتمام مسیرهای ناتمام بی آر تی، مسیرهای جدیدی نیز طراحی و اجرا کنند.

از این رو در اصفهان هر دفعه شاهد اجرای احداث مسیر بی آر تی و ایجاد ایستگاه و کاهش عرض خیابان است تا به گفته مسئولان مشکل حمل و نقل همگانی حل و از حجم ترافیک شهری کاسته شود.حال سئوال اینجاست آیا این امر کارشناسی شده است و خیابان‌های اصفهان گنجایش کاهش عرض و صرف هزینه برای احداث ایستگاه بی آر تی را دارد؟

خیابان‌های اصفهان خط ویژه اتوبوس دارد نه خطوط پر سرعت بی آر تی!

غلامرضا شیران عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان و رئیس گروه تخصصی ترافیک شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور معتقداست؛(بی آر تی) برای این ایجاد شده است که مردم را با سرعت بالاتر بین مراکز و نقاط مهم شهر جابه‌جا کند و در واقع در معنای کلمه نیز به معنای حمل ونقل سریع با اتوبوس است و اصفهان به دلیل بافت سنتی و کاربری‌های مختلف تجاری و مسکونی در خیابان‌های آن ویژگی زیادی برای اجرای خط جداگانه با عنوان بی آر تی ندارد و احداث این خطوط در برخی از خیابان‌ها آن را از هویت خود خارج می‌کند.

وی افزود: احداث خطوط جداگانه بی آر تی به منظور تردد اتوبوس با سرعت زیاد است اما این نوع اتوبوس‌ها در اصفهان امکان تردد با سرعت زیاد ندارند، زیرا خطر ساز و موجب افزایش تصادف می‌شود، ضمن اینکه سرعت خودروها در خیابان‌های سطح شهر اصفهان حدود ۴۰ کیلومتر بر ساعت تعریف شده است.

عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان تاکید کرد: برای اجرای خط بی آر تی باید به شریانی بودن خیابان برای حرکت سریع اتوبوس و شرایط کاربری‌های تجاری و مسکونی پیرامون آن خیابان نیز توجه کرد که با این تفاسیر شهر اصفهان چندان ویژگی‌های خطوط بی آر تی را ندارد و بهتر این است که از خطوط بی آر تی در اصفهان به عنوان خط ویژه اتوبوس یاد کرد.

اما خطوط اتوبوس‌های پر سرعت اصفهان در حالی از سوی معاونت حمل ونقل و ترافیک اصفهان رو به افزایش است که احداث ایستگاه در وسط عرض خیابان‌های مسیر عبور بی آر تی در بیشتر خیابان‌های شهر زیاده شده است و به شکل تقریبی می‌توان گفت عرض بیشتر خیابان‌های اصفهان برای تردد اتوبوس تندرو اشغال شده است.

مردم الگوهای حمل و نقلی خود را باید تغییر دهند

محسن ابوطالبی اصفهانی دانشیار دانشکده عمران و حمل ونقل دانشگاه اصفهان در مورد احداث اتوبوس تندرو(بی آر تی) و اینکه آیا در کشورهای دیگر هم از این خطوط استفاده می‌شود به ایرنا، گفت: تمام کشورهای پیشرفته همچون فرانکفورت هم که مترو دارند از خطوط تندرو اتوبوس استفاده می‌کنند و در واقع یک بخشی از چرخه حمل ونقل تاکسی، اتوبوس برقی،معمولی یا اتوبوس تندرو و ترامواست و در واقع (خطوط تندرو بی آر تی ) منسوخ نشده است.

وی با اشاره به اینکه ما نیاز به شبکه حمل نقل سریع و در دسترس داریم، افزود: این در حالی است که متاسفانه درحال حاضر مترو اصفهان در یک مسیر بیشتر نیست و با توجه به تامین نشدن نیاز اتوبوس مورد نیاز اصفهان چه از طریق داخل کشور و چه واردات و نداشتن تراموا و مونوریل به نظر می‌رسد که توسعه خطوط بی آر تی در شرایط فعلی منطقی باشد.

دانشیار دانشکده عمران و حمل ونقل دانشگاه اصفهان تصریح کرد: البته خطوط پر سرعت یک راه حل موقت است و به محض توسعه حمل و نقل ریلی مترو نقش بی آر تی ها کمتر می‌شود اما اکنون برای اتصال محور شرق و غرب شمال و جنوب یک راه حل مناسب است.

وی ادامه اد: البته اینکه در کدام خیابان این خطوط احداث شود نیاز به تدابیر ویژه و کنترل آن به وسیله دوربین دارد و برای تغییر الگوهای حمل و نقلی کمی باید به مردم فشار آورد، کما اینکه در سایر کشورها با افزایش قیمت بنزین و خودرو مردم مجبور به تغییر الگوی حمل ونقلی خود شدند و اکنون کمتر از خودروی شخصی استفاده می‌کنند.

ابوطالبی با اشاره به اینکه باید در این زمینه مدیریت ترافیک بیشتری توسط معاونت حمل و نقل و ترافیک شهری صورت گیرد، گفت: کارشناسان حوزه حمل و نقل به تمام مشکلات موجود شهر اصفهان واقف هستند اما با توجه به محدودیت امکانات و اولویت‌بندی مدیریت ترافیک، ساماندهی خیابان‌ها و کاهش موانع باید توسعه این خطوط صورت گیرد.

وی در مورد اینکه آیا احداث خطوط بی آر تی استانداردی دارد، بیان داشت: قاعدتا محاسباتی دارد اما خیابانهای کم عرض با توجه به حجم تردد آن باید مورد ارزیابی ترافیکی قرار گرفته و سپس این خطوط اجرا شود.

بی آر تی یک راه حل موقت است

مهدی مومنی دانشیار دانشکده عمران دانشگاه اصفهان در پاسخ به سئوال ایرنا در مورد اینکه انتخاب خطوط بی آر تی قاعده و استانداردی دارد، پاسخ داد: البته در شرایطی که نتوانیم خط مترو را به سرعت احداث کنیم، احداث خطوط بی آر تی یک روش موقت است و نباید کل شهر را در درازمدت با خطوط اتوبوس تندرو مدیریت کرد؛ بلکه باید مترو را توسعه داد زیرا یک راه جایگزین برای احداث خطوط مترو است.

وی افزود: خطوط بی آر تی یک روش حمل ونقل ارزان‌تر از مترو است اما آلودگی‌های ناشی از آن، بر هم خوردن سیمای شهر و ترافیک حاصل از رفت و آمد این خطوط می‌توان نقطه ضعف آن باشد.

دانشیار دانشکده عمران دانشگاه اصفهان تصریح کرد: خطوط بی آر تی محاسبات علمی دارد و طبق سرعت ترافیک و اثرگذاری در کاهش و کیفیت ترافیک محاسبه می‌شود، البته که دراین خیابان‌ها خودروها کمتر از قبل می‌توانند، تردد کنند اما در برخی از خیابان‌های اصفهان واقعا موثر بوده است.

وی ادامه داد: نمی‌توان گفت که خطوط بی آر تی خوب است یا بد! زیرا ترافیک یک مجموعه قوانین است و سعی شده است علاوه بر توسعه حمل و نقل عمومی به زیبایی شهر هم کمک کند.

اتوبوس‌های بی آر تی منشاء ترافیک خیابان‌ها نیستند

حمید آقایی مدیرکل امور اجرایی معاونت حمل‌ و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان در پاسخ به اینکه آیا خیابان‌های اصفهان گنجایش خطوط جدید بی آر تی را دارد، گفت: اقدامات ما بر اساس کار مطالعاتی است و این در حالی است که انتخاب خیابان برای احداث خطوط بی آر تی بر اساس شمار مسافران و حجم تردد با حمل و نقل عمومی در نظر گرفته می‌شود و چندان ارتباطی به عرض خیابان ندارد .

وی افزود: به عنوان مثال خط بی آرتی شمال جنوب از میدان استقلال به سمت میدان آزادی روزانه حدود ۵۰ هزار مسافر را جا به جا می‌کند و ما در تصمیمات خود به دنبال تسهیل برای شهروندانی هستیم که به جای استفاده از خودروی شخصی از وسیله عمومی استفاده می‌کنند.

مدیرکل امور اجرایی معاونت حمل‌ و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان در مورد احداث خطوط بی آر تی در خیابان‌های کم عرض و افزایش ترافیک تصریح کرد: در محاسبات مربوط به خطوط بی آر تی ، جا گذاری برای پارک خودرو، عبور خودرو از عرض خیابان و خطوط ۳.۵ متری بی آر تی نظر گرفته و سپس احداث می‌شود.

وی ادامه داد: بخش زیادی از ترافیک موجود در خیابان‌های دارای خطوط بی آر تی به تخلفات پارک خودرو در حاشیه، پارک های دوبله بر می‌گردد و عبور اتوبوس در این خیابان‌ها منشاء ترافیک نیست.

آقایی گفت:به نظر می رسد در زمینه برخورد با تخلفات خودرو و جمع‌آوری آنها کوتاهی صورت گرفته است، چنانکه شهروندان به راحتی مرتکب تخلف شده و جریمه‌ها هم بازدارنده نیست، به جرات می‌توان گفت بیش از ۵۰ درصد تخلفات در خیابان های عرض کم مربوط به خودروهای سواری است.

وی در پاسخ به اینکه خطوط بی آر تی یک راهکار موقت و مکمل با سایر چرخه حمل و نقلی است اما چرا اصفهان در حال توسعه آن است، گفت: مترو بسیار هزینه بر است و دولت سهم خود را توسعه حمل و نقل پرداخت نکرده است لذا پروژه‌هایی همچون احداث مترو،خرید رام قطار برای مترو و کاهش سرفاصله‌ها،اتوبوس و توزیع آن نیاز به حمایت مالی دارد.

مدیرکل امور اجرایی معاونت حمل‌ و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان بیان کرد: با این شرایط ما نمی‌توانیم منتظر اعتبار برای توسعه مترو در اصفهان بمانیم زیرا میلیاردها تومان پول نیاز دارد.

به گزارش ایرنا،کلانشهر اصفهان افزون بر ۲ میلیون نفر جمعیت دارد که خدمت رسانی اتوبوسرانی دراین شهر روزانه با حدود ۷۵۰ تا ۸۰۰ دستگاه اتوبوس در ۱۰۰ خط فعال انجام می‌شود .همچنین هر روز ۸۰ هزار مسافر از خط یک قطار شهری اصفهان متشکل از ۲۰ ایستگاه استفاده می‌کنند.