عدم طرح دعوی در محاکم بین‌المللی جای صاحب حق را تغییر داده است

به گزارش خبرنگار حوزه دولت ایرنا، نشست علمی حمایت از مستضعفان در پرتو قانون اساسی با تأکید بر حمایت از مردم فلسطین از سوی خانه ملی قانون اساسی برگزار شد.

در این نشست، محمدهادی ذاکر حسین عضو هیات علمی حقوق و جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران، محمد طی استاد حقوق اساسی دانشگاه لبنان، سید محمدحسین پیغمبری مدرس دانشگاه و معاون احیای حقوق خانه اندیشکده حقوق بشر و شهروندی دانشگاه امام صادق (ع) حضور داشتند و دبیری این نشست نیز بر عهده مسعود قهرمانی مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه حقوق کیفری بود.

ذاکر حسین با طرح ایده ظرفیت‌های بین‌المللی برای دفاع از حقوق مردم فلسطین، افزود: در روزهای اخیر در رابطه با فلسطین نشست‌های حقوقی و فراحقوقی زیادی برگزار کردیم، اما جای چنین نشست علمی خالی بود. ما در پرتو اصولی که در قانون اساسی داریم، می‌توانیم عنوان کنیم که ظرفیت‌های حقوقی بین‌المللی وجود دارد که آن ظرفیت‌ها وظایفی را برای دستگاه‌های دولتی ایجاد می‌کند. بحث حمایت از مستضعفان در اصول متعددی در قانون اساسی کشور وجود دارد، اما متأسفانه این موضوع، یکی از اصول معطل مانده قانون اساسی است که با آن مواجه هستیم.

عضو هیات علمی حقوق و جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران افزود: حمایت از آرمان فلسطین، جزء رئوس اصلی سیاست خارجی ما است و برای ما ایجاد هزینه نیز کرده است؛ اما در بحث حقوقی مرتبط به دفاع از فلسطین، نیاز به کنش‌گری بیشتر است. یک نمونه می‌توان گفت در سال ۲۰۰۴ میلادی موضوع مشروعیت یا عدم مشروعیت ساخت دیوار حائل توسط دیوان دادگستری مطرح شد که تعداد قابل توجهی از دولت‌ها علیه رژیم صهیونیستی مطالب حقوقی خود را مطرح کردند، خروجی این نشست هم محکومیت رژیم صهیونیستی بود.

وی تصریح کرد: حالا به استناد مطالب مطرح شده در دیوان بین المللی دادگستری، بسیاری از کشورها، اقدام شرکت‌ها یا نهادهای بین‌المللی را که برای ساخت دیوار حائل فعالیت و با رژیم صهیونیستی همکاری می‌کنند، به عنوان اقدام غیرقانونی شناسایی می‌کنند و آن را مورد پیگیرد قرار می‌دهند.

ذاکر حسین تصریح کرد: بحث مقابله با اقدامات و مبارزه با اقدامات خصمانه رژیم صهیونیستی در مراجع داخلی و بین المللی را باید جدی‌تر دنبال کنیم و آن را مورد تعقیب حقوقی قرار بدهیم. به دلیل جرایم رخ داده توسط رژیم صهیونیستی، باید وارد دادخواهی بین المللی شویم. یک بخش عمده و اصلی ماجرا حقیقت‌یابی و مستندسازی مسائل است تا از این طریق، به مردم مستضعف فلسطین کمک کنیم. مستندسازی، مهمترین سلاح در زرادخانه جنگ حقوقی و اقامه دعوا در چهارچوب مراجع بین‌المللی است.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اشاره به اهمیت جنگ روایی در کنار جنگ حقوقی، عنوان کرد: جنگ حقوقی و جنگ روایی بسیار قوی از سوی رژیم صهیونیستی در رابطه با مستضعفان فلسطین در پیش است. هدف در جنگ حقوقی چیست؟ مشروعیت‌زدایی از طرف مقابل و مشروعیت‌زایی برای خود. در واقع صحنه جنگ، کاملاً حقوقی و روایی است. مرتکبان جنایت، یکسری روایات دیگری را متفاوت از روایت دیگران مطرح می کنند. در این جنگ حقوقی، مردم ما باید کنشگری کنند. جلوگیری از تحریف حقیقت و عدم تغییر جایگاه جلاد و شهید مورد اهمیت است.

ذاکر حسین در مورد لزوم توسعه حقوقی مباحث در زمینه حمایت از مردم فلسطین و مبارزه حقوقی با رژیم صهیونیستی گفت: در حال حاضر که جهان، انتقال جمعیت غزه را به عنوان جنایت جنگی شناسایی کرده، وقت آن رسیده است که توسعه حقوقی لحاظ شود. برای نمونه، وضعیت حقوقی شهرک‌نشینان صهیونیست باید مورد بررسی قرار بگیرد. صهیونیست‌ها جنایت می‌کنند، اما حواس‌شان به جنگ و ابعاد حقوقی آن هم است. آنها با به‌کارگیری شهرک نشینان و استفاده از بحث هدف غیرنظامی، در جهت تثبیت اشغال فلسطین بهره می‌گیرند.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران با تأکید بر اهمیت مستندسازی و پیگیری از مراجع بین‌المللی جهت تعقیب مرتکبان جنایت، اظهار داشت: در این مورد چند ظرفیت وجود دارد. یکی از ظرفیت‌ها این است که دیوان بین المللی کیفری برای رسیدگی صالح است. دادگستری دیوان بین‌المللی در قضیه حمله رژیم صهیونیستی به غزه به شدت مورد نقد واقع شد که چرا درباره فلسطین ساکت بوده و مانند قضیه جنگ اوکراین و روسیه واکنش نشان نداد. دادستان با این بهانه که چون بودجه ندارم، نمی‌توانم به این موضوع رسیدگی کنم، از بررسی این قضیه فرار کرد. ما باید از ورود دیوان بین المللی کیفری حمایت کنیم تا در قضیه فلسطین وارد شود. پیشنهاد دیوان بین المللی کیفری، تأمین مالی تحقیق درباره مسئله جنایت در فلسطین است. طرح تشکیل دادگاه مشترک کشورهای اسلامی علیه رژیم صهیونیستی هم باید توسط کشورهای مسلمان و عدالت طلب مورد توجه قرار بگیرد.

وی با اشاره به اینکه عدم طرح دعوی حقوقی در محاکم بین‌المللی، جای صاحب حق را تغییر داده است، گفت: ما نه تنها در بحث فلسطین، بلکه در بسیاری از بحث‌های دیگر هم، طرح دعوی نکردیم که این موضوع می‌تواند برای کشور مضرر باشد. برای مثال در بحث گروهک‌های تروریستی، از ظرفیت دادخواهی بین المللی علیه آنها استفاده نکرده‌ایم. آنها با روایات و اظهارات خلاف واقع به سمتی رفته‌اند که علیه ما اقامه دعوا کنند و فضاسازی علیه ما صورت بگیرد.

لزوم درج موضوع مبارزه با رژیم صهیونیستی در ذیل منافع ملی با استناد به اصول ۱۵۲ و ۱۵۴ قانون اساسی

سیدمحمدحسین پیغمبری نیز در این نشست در خصوص چرایی عدم طرح مسئله دعوی حقوقی درباره جنایات رژیم صهیونیستی، اظهار داشت: در بحث بین‌المللی و داخلی، اقدام جدی مشاهده نمی‌کنیم. ما باید به عنوان یک جمع حقوقی، تکلیف حمایت از مردم مستضعف فلسطین علیه رژیم صهیونیستی را مطرح کنیم و باید به اصول ۱۵۲ و ۱۵۴ توجه کنیم. دکتر کاتوزیان می‌گوید هر مقدار نسبت به قوانین مصوب اطلاع داشته باشیم، اما خوانش مجدد متون حقوقی در زمان‌ها و مکان‌های مختلف، برداشت‌های مختلفی را مطرح می‌کند. هنوز مردم با متن قانون اساسی آشنایی ندارند و شاید در مورد مسأله حمایت از مردم فلسطین، به خوبی ندانند که این مسأله جزء اصول قانون اساسی ما است.

وی پس از بیان این جمله که تکلیف حمایت از مردم مستضعف فلسطین، فقط مربوط به وزارت خارجه و دستگاه دیپلماسی کشور نیست، گفت: به عنوان نمونه وزیر دادگستری فرانسه اعلام کرد برای کسی که در رسانه‌ها علیه رژیم صهیونیستی موضع بگیرد، ۵ تا ۱۰ سال حبس در نظر گرفته می‌شود؛ چرا که آنها چنین مساله‌ای را در ذیل منافع ملی خود می‌دانند. ما باید بر اساس اصول ۱۵۲ و ۱۵۴ و سایر اصول مربوط در قانون اساسی ایران، مسأله مبارزه با رژیم صهیونیستی را ذیل منافع ملی مطرح کنیم و آن را یک تکلیف عینی برای دستگاه‌ها بدانیم. علاوه بر این، دوگانه‌های کاذب در رسانه با تبیین منافع ملی کاهش زیادی پیدا می‌کند.

مدرس دانشگاه و معاون احیای حقوق خانه اندیشکده حقوق بشر و شهروندی دانشگاه امام صادق (ع)، با اشاره به حمایت مسئولان رژیم صهیونیستی از فعالیت‌های صورت گرفته علیه تمامیت ارضی کشور ایران و اعمال تجزیه طلبانه، گفت: در صحبت‌های رسمی مسئولان رژیم صهیونیستی، حمایت از اقدامات تجزیه‌طلبانه در ایران و در نزدیکی مرزهای ما دیده می‌شود. طبیعتاً شهروندان و هر نظامی از یکپارچگی کشور خود حفاظت می‌کنند. منطق و معاهدات بین‌المللی، حکم می‌کند از تمام ابعاد منطقی و حقوقی برای مبارزه استفاده کنیم و آن را نادیده نگیریم.

غرب درباره جنایات مستمر رژیم صهیونستی عوام فریبی نکند

محمد طی از کشور لبنان که به صورت مجازی مهمان این نشست علمی بود، اظهار داشت: واکنش حماس در روزهای اخیر پاسخی به اقدامات غیرقانونی و تجاوز رژیم صهیونیستی در هشت دهه گذشته است. آنها مردم فلسطین و حماس را ناگزیر کردند تا در موضع دفاع از خود قرار بگیرند. کشتاری که در این هشت دهه اتفاق افتاده، تجاوز و تعدی‌هایی که به مسجد قدس صورت گرفته است و همچنین ممانعت از رسیدن غذا و دارو به مردم فلسطین که توسط رژیم صهیونیستی انجام شده، حماس را وادار کرده تا برای دفاع از خود، وارد عمل شود. در واقع، اقدامات رژیم صهیونیستی، جرم و جنایت مستمری است که موجب شده تا حماس برای دفاع از مردم فلسطین در برابر این جرم و جنایت وارد ماجرا شود.

وی با اشاره به موضع عوام فریبانه غرب در مسأله تبیین تعدی‌های رژیم صهیونیستی چنین اظهار کرد: غرب به‌رغم اینکه مساله تعدی رژیم صهیونیستی را تبیین کرد، اما این تعدی را اینطور روایت کرد که ماهیت این جنایت‌ها آنی است و به این شکل، ما را فریب داد. این در حالی است که جنایت‌های رژیم صهیونیستی، مستمر و ادامه‌دار بوده است. آنها با آنی دانستن جنایت رژیم صهیونیستی، حرکت‌های بعدی مردم و محور مقاومت را تجاوز محسوب کردند و آن را از زمینه دفاع خارج کردند.

استاد حقوق اساسی دانشگاه لبنان با دسته‌بندی اعمال رژیم صهیونیستی و بیان اهداف آنها گفت: اعمال رژیم صهیونیستی و اهداف مورد نظر از آنها در سه سطح اتفاق می‌افتد که هدف آنی که یکی از اقدامات مجرمانه در هفت یا هشت ماه گذشته بوده، قتل و ترور فرد یا افراد برجسته‌ای از محور مقاومت بوده است؛ اما هدف میان مدت آنها پاکسازی منطقه‌ای است که به زعم خودش، مخالفانش در آنجا حضور دارند. البته هدف اصلی آنها تسلط بر فلسطین بدون ساکنین آن است. همه این اقدامات، یک ماهیت و یک ذات دارد که حاکی از رویکرد دولت صهیونیستی به مقوله از نیل تا فرات است. بنابراین می‌توان گفت فعالیت‌ها و اقدامات محور مقاومت و حماس، واکنش و دفاع از خود محسوب می‌شود.

محمد طی در رابطه با وحدت دولت‌های غربی علیه فلسطین، اظهار داشت: غرب به بهانه برنامه هسته‌ای، ایران را تحریم می‌کند تا از شکل‌گیری وحدت قوای امت مسلمان برای حمایت از فلسطین جلوگیری کند. ما در بحث مواجهه با رژیم صهیونیستی از جهت بین‌المللی، فقط با این رژیم مواجه نیستیم؛ زیرا غرب در یک جبهه متحد، علیه جبهه آزادسازی فلسطین همکاری می‌کند. کشورهای استعمارگر مثل کشور بریتانیا، آمریکا و سایر کشورها در حمایت از رژیم صهیونیستی وحدت نظر و عمل دارند؛ اما من امیدوار هستم که غرب را شکست دهیم. ایالت متحده آمریکا به عنوان سردسته گروه شیطانی حمایت از رژیم صهیونیستی، بارها از محور و جبهه مقاومت شکست خورده است. بنابراین باز هم جا دارد تا آنها شکست بخورند. کشتن زنان و کودکان، از سوی رژیم صهیونیستی شجاعت نیست.

وی در خصوص نقض قانون اساسی لبنان توسط رژیم صهیونیستی عنوان کرد: لبنان از سال ۱۹۴۸ در حالت جنگی با رژیم صهیونیستی قرار دارد و هیچ ارتباطی با این کشور ندارد. بعضی از مناطق لبنان، هنوز در اشغال رژیم صهیونیستی است و با توجه به اینکه قانون اساسی لبنان حدود مرزهای این کشور را روشن کرده، مناطق مذکور را جزء خاک لبنان می‌دانیم و بر اساس همین قانون، حق بازپس‌گیری آن را حق مسلم خود می‌دانیم.

استاد حقوق اساسی دانشگاه لبنان در پاسخ به این سؤال که آیا کشورش در مجامع بین المللی علیه رژیم صهیونیستی اقامه دعوا کرده است، گفت: چون لبنان، رژیم صهیونیستی را به رسمیت نمی‌شناسد در دیوان بین‌المللی اقامه دعوا نمی‌کند؛ چرا که با این اقدام عملاً باید این کشور را به رسمیت بشناسیم.