چرخش به سمت اقتصاد چرخشی

به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، محورهای نخستین رویداد اقتصاد چرخشی با رویکرد صنایع غذایی شامل «پرورش و فرآوری حشرات مفید»، «امنیت غذایی و اقتصاد چرخشی»، «تفکیک پسماندهای شهری، کشاورزی و صنفی»، «کشت و فرآوری میکروارگانیسم‌ها (جلبک، مخمر و باکتری های مفید و...)» و «تبلیغات، برندینگ و روش‌های نوین در فروش و صادرات در حوزه اقتصاد چرخشی» است.

دکتر ماهرو شایق معاون ستاد آب، اقلیم و محیط زیست معاونت علمی ریاست جمهوری و دبیر کارگروه اقتصاد چرخشی این معاونت در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ضمن ارائه توضیحاتی پرداخت در خصوص مفهوم اقتصاد چرخشی، به بیان جزئیاتی در خصوص این رویداد که برای اولین‌بار قرار است، به همت ستاد ‌توسعه ‌اقتصاد دانش‌بنیان‌ آب،‌ اقلیم‌ و ‌محیط زیست ۲۵ دی‌ماه ۱۴۰۲ برگزار شود.

وی با ارائه تعریفی از اقتصاد چرخشی و مقایسه آن با اقتصاد کنونی، اهمیت پرداختن به اقتصاد چرخشی را گوشزد کرد و افزود: ما در حال حاضر منابع را برداشت می‌کنیم، از آن‌ها استفاده می‌کنیم و ضایعات را دور می‌ریزیم. در حالی که این منابع محدود هستند.

شایق ادامه داد:‌ در دنیا با بررسی‌های انجام شده، به این نتیجه رسیده اند که باید از طبیعت الگوبرداری کرد و بر این اساس اقتصاد چرخشی تعریف شده است. برای مثال آب در طبیعت چرخه دارد و کاملا از بین نمی‌رود. بقیه منابع را هم مثل فلزات، مواد خوراکی و ... می‌توانیم به نوعی دوباره به چرخه مصرف برگردانیم، طول عمر مصرف آنها را بالا ببریم یا مورد مصرف جدیدی برایشان پیدا کنیم و به این صورت دورریز را کاهش دهیم.

دبیر ستاد اقتصاد چرخشی معاونت علمی ریاست جمهوری افزود: در اقتصاد چرخشی توجه ویژه‌ای می‌شود به انرژی‌های تجدیدپذیر، کاهش پسماند و افزایش بازیافت که سه رکن اصلی اقتصاد چرخشی را تشکیل می‌دهند.

وی در خصوص ابعاد دیگر اقتصاد چرخشی هم گفت: بازیافت بخشی کوچک از این اقتصاد را شامل می‌شود. اقتصاد چرخشی از قبل از تولید محصول شروع می‌شود. برای مثال باید به طراحی و تولید محصولاتی توجه شود که قابل بازیافت باشند، در مسیر تولید باید فرآیندهایی را انتخاب کرد که منابع کمتری را مصرف می‌کند و بهینه باشند و بعد اگر محصولی تولید شد، باز هم دقت شود که به شکل درستی از آن استفاده شده و دورریز آن کم باشد.

شایق همچنین در پاسخ به این سوال که چرا تا قبل از این به مفهوم اقتصاد چرخشی کم‌تر پرداخته شده است، گفت: در یک سال اخیر معاونت علمی به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته و گفتمان اقتصاد چرخشی را شروع کرده است و ما امیدواریم که این مفهوم در کشور گسترده و فرهنگ‌سازی شود.

وی توضیح داد: رویدادهای قبلی این حوزه به بخش‌های مختلف اقتصاد چرخشی پرداخته، ولی تا قبل از این به طور کلی و یکپارچه این اقتصاد کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ در ضمن این اقتصاد اثرات مثبت و قابل توجهی بر محیط زیست دارد. سالیانه بالغ بر سه میلیارد تن گازهای گلخانه‌ای از طریق ضایعات مواد غذایی در جهان تولید می‌شود که مدیریت ضایعات این بخش از طریق اقتصاد چرخشی ممکن است.

دبیر کارگروه اقتصاد چرخشی معاونت علمی ریاست جمهوری در ادامه به توضیح اقداماتی که می‌تواند به گسترش اقتصاد چرخشی در کشور کمک کند، پرداخت و گفت: ما می‌توانیم تجهیزاتی را تولید کرده و بسازیم که به کاهش ضایعات کمک کند یا از هوشمندسازی برای بالا بردن راندمان در همه بخش‌ها استفاده کنیم؛ چون اقتصاد چرخشی بخش‌های مختلفی دارد و در همه جا می‌توان از آن استفاده کرد.

وی درخصوص این رویداد که برای نخستین‌بار در کشور برگزار می‌شود هم گفت: صنایع غذایی و کشاورزی یکی از بخش‌های مهم این اقتصاد است زیرا با امنیت غذایی هم مرتبط می‌شود. این رویداد سعی می‌کند که نگاهی جدید در این حوزه داشته باشد. پسماندهای غذایی زیادی هستند که بدون اینکه دوباره مصرف حیوانی یا انسانی داشته باشند، دور ریخته شده و از بین می‌روند.

شایق تاکید کرد: این رویداد سعی می‌کند فناوری‌هایی مانند بسته‌بندی‌های خوراکی، هوشمند و چند بار مصرف، کمپوسترهای خانگی و تولید حشرات و غذای حیوانات از پسماند را که امکان استفاده در این راه برایشان وجود دارد، معرفی و بررسی کند.

وی همچنین درخصوص اقتصاد چرخشی در دنیا هم توضیح داد: در دنیا روی ضایعات غذا، نان، قهوه و... در حال کار کردن هستند و با روش‌های مختلف از تولید قارچ و ریز جلبک تا استفاده از پرینترهای سه بُعدی و بسته‌بندی‌های حاوی نانوذرات، تولید این ضایعات را کاهش می‌دهند یا آنها را به محصولی جدید تبدیل می‌کنند.

در نهایت همه فناوری‌ها مثل نانو، بایو و هوشمند سازی می‌توانند به توسعه این اقتصاد کمک کرده و باعث جلوگیری از اتلاف مواد و انرژی شوند.

بر همین اساس معاونت علمی از همه پژوهشگران و شرکت های دانش بنیان‌ که‌ در این زمینه‌ها، صاحب نظر و ایده هستند، دعوت می کند تا در این رویداد شرکت کنند. علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه نحوه مشارکت در نخستین رویداد اقتصاد چرخشی با رویکرد صنایع غذایی که در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران برگزار می‌شود، می‌توانند با شماره ۰۹۹۶۰۰۶۳۱۶۴ تماس بگیرند.