دولت ائتلافی نیوزیلند؛ سه حزب، دو توافق، یک دولت

به گزارش روز دوشنبه ایرنا از نیوزیلندهرالد، دولت نیوزیلند صبح امروز به وقت استرالیا (۳ بامداد به وقت ایران) در خانه دولت سوگند یاد کردند.

انتخابات سال جاری نیوزیلند ۱۴ اکتبر (۲۲ مهر) برگزار شد و حزب راستگرا و میانه‌روی ملی، حزب چپ کارگر را شکست داد اما از آن زمان تا امروز تشکیل دولت ائتلافی که باید قدرت آن بین ۳ حزب راستگرا تقسیم می شد، به طول انجامید.

در نهایت روز جمعه ۲۴ نوامبر (۲ آذر ماه) دو حزب عمل (ACT) به رهبری دیوید سیمور و نخست نیوزیلند (NZ First) به رهبری وینستون پیترز با برنامه های حزب ملی (National Party) به رهبری کریستوفر لوکسون، نخست وزیر کنونی نیوزیلند موافقت کردند.

پیترز به عنوان معاون نخست وزیر بر اساس توافقات ائتلافی سوگند یاد کرد او این نقش را برای ۱۸ ماه اول دولت لوکسون بر عهده خواهد داشت، قبل از اینکه سیمور برای مدت باقیمانده، معاونت را به عهده بگیرد.
لوکسون به صراحت اعلام کرده است که می خواهد برنامه ۱۰۰ روزه اول دولت خود را در نخستین فرصت اجرا کند، وزرا به سرعت به دفاتر جدید خود منتقل شده‌اند و از بعدازظهر دوشنبه می توانند با روسای ادارات دولتی خود دیدار کنند.
بر اساس گزارش ها، نیکولا ویلیس، وزیر دارایی، اولین جلسه توجیهی خود با مقامات خزانه داری را روز جمعه برگزار کرد.

همچنین انتظار می رود پارلمان جدید نیوزیلند از ۵ دسامبر (۱۴ آذر) کار خود را آغاز کند.
نیوزیلند هرالد نوشت: دولت ائتلافی در حال برنامه تغییرات زیادی را دارد؛ از جمله کاهش میزان خدمات عمومی و هزینه ها، همچنین می خواهد تلاش کند تا سران ادارات دولتی را پاسخگوتر کند.

ائتلاف سه‌حزبی راستگرایان و پایان رهبری حزب کارگر

در این ائتلاف حزب ملی با داشتن ۱۹ پست اصلی، سهم بزرگی از ۳۰ پست در قوه مجریه (شامل سمت‌های داخل و خارج کابینه) را به خود اختصاص داده است، حزب «عمل» و حزب «نخست نیوزیلند» نیز هر دو دارای سه پست در کابینه هستند و رهبران آنها نیز نقش معاون نخست وزیر را به عهده خواهند داشت.

در مجلس نیز حزب ملی با کسب ۴۸ کرسی از ۱۲۳ کرسی در انتخابات ماه گذشته میلادی، بزرگترین شراکت را در ائتلاف خواهد داشت.

نظام انتخابات نیوزیلند به صورت هدفمند برای یک حکومت چند حزبی طراحی شده است و ائتلاف‌های گذشته متشکل از یک حزب اصلی است که در کنارش یک شریک کوچکتر از احزاب راست یا چپ را دارد.

اما این اولین ائتلاف رسمی سه حزبی خواهد بود که نیوزیلند داشته است: یک دولت مبتنی بر دو توافق‌نامه که سه حزب را در کنار هم قرار داده است.

تشکیل دولت ائتلافی جدید به شش سال دولت چپ به رهبری حزب کارگر پایان می دهد، انتظار می رود که جزییات دستور کار سیاست های دولت جدید به زودی منتشر شود.

موقعیت دولت نیوزیلند غیرقابل پیش بینی خواهد بود، احزاب چالش های گوناگونی با یکدیگر دارند و همیشه هماهنگ نخواهند بود اما نخست وزیر آینده کریستوفر لوکسون در طول مذاکرات بر کلیدواژه های «قدرت و ثبات» تاکید کرده است اما در پایان توافق روز جمعه، هیچ اشاره ای به برگزاری جلسات منظم میان سران سه حزب وجود ندارد که این موضوع برای تحلیل‌گران سوال‌برانگیز بوده است.

برخی از چالش هایی که این ائتلاف با آن روبرو خواهد شد، برای کارشناسان سیاسی مشخص است؛ اولین مورد پیدا کردن یک نقطه تعادل است. حزب «نخست نیوزیلند» برنامه‌های گسترده اقتصادی خواهند داشت و حزب «عمل» بر آزادی اجتماعی و جامعه مدنی تاکید دارد. یکی دیگر از مشکلات لوکسون در مقام نخست وزیر نیوزیلند، نمایندگان احزاب در مجلس نیوزیلند خواهند بود که وزرای احزاب دیگر را به چالش خواهند کشید. وزیران نیز در وزاتخانه، اهداف حزبی را پیش خواهند برد که ممکن است مرکزیت سیاسی نخست وزیر را زیر سوال ببرد.

به نظر کارشناسان، هماهنگی کلی دولت ائتلافی نیوزیلند چالش‌برانگیز خواهد شد.

نظام حاکمیت نیوزلند مشروطه سلطنتی است که بر پایه یک دموکراسی پارلمانی استوار است، از این رو برگزاری انتخابات پارلمانی این کشور در قاره اقیانوسیه مهمترین رخداد سیاسی به حساب می آید چون تعیین کننده نخست‌وزیر نیوزیلند یا رئیس قوه مجریه آن است.

اگر چه این کشور سال های طولاتی مستعمره انگلیس بود اما از سال ۱۹۹۳ سیستم رای گیری مستقل و دو مرحله‌ای دارد که براساس آن رای دهندگان در مرحله اول به حزب مورد نظر و در مرحله دوم به نماینده مورد نظر خود رای می‌دهند.

انتخابات سراسری نیوزیلند به طور کلی هر سه سال یک بار برگزار می‌شود، برخلاف برخی دیگر از کشورها، نیوزیلند تاریخ مشخصی برای انتخابات سراسری ندارد، بلکه نخست وزیر با مشورت فرماندار کل زمان انتخابات عمومی را تعیین می‌کند.