الکساندر الکساندروویچ دینکین چهارشنبه در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار ایرنا در مسکو در خصوص جایگاه کریدور «شمال-جنوب» با توجه به مشکلات کنونی کریدور غلات از دریای سیاه گفت: «روسیه باید حالا به دنبال مسیرهای تازه باشد؛ نه از لیسبون به ولادی‌واستوک، بلکه از مورمانسک تا بمبئی و از سن پترزبورگ به شانگهای. ما باید از تفکر سیاسی و اقتصادی افقی به سمت عمودی برویم».
به عقیده رییس موسسه اقتصاد جهانی و روابط بین‌الملل روسیه، ساخت و توسعه کریدور حمل و نقل بین‌المللی «شمال-جنوب» از اولویت های اصلی مسکو است و البته ایران نقشی حیاتی در افزایش جریان کالا در این مهم‌ترین مسیر زیرساخت جدید دنیای چندقطبی دارد.
روند دلارزدایی در جهان متوقف نخواهد شد
این کارشناس مطرح روس در پاسخ به سوال ایرنا در خصوص دستیابی به ارز واحد بریکس به عنوان یکی از مباحث مهم درباره چشم‌انداز آینده همکاری‌های اعضای گروه بریکس گفت: «جنگ اقتصادی علیه روسیه، چین و ایران مدت‌هاست روند دلارزدایی اقتصاد جهانی را شدت بخشیده است و این وضعیت همچنان ادامه دارد. ۸۰ درصد از مبادلات تجاری بین روسیه و چین یعنی نزدیک به ۲۰۰ میلیارد دلار در حال حاضر با ارزهای ملی دو کشور انجام می شود. فرآیندهای مشابهی در اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز در حال گسترش است».
به گفته دینکین، در روند دلارزدایی همچنان در ابتدای یک راه طولانی هستیم اما تکیه به دلار بعد از بلوکه شدن دارایی‌های روسیه به شدت کاهش یافته است. به عقیده این کارشناس روس، روسای بانک مرکزی کشورهایی که بی قید و شرط به تعهدات مالی آمریکا اعتماد داشتند، اکنون چنین گزینه‌هایی را در مدل های مدیریت ریسک خود گنجانده اند. به عنوان مثال بانک مرکزی چین روند کاهش سهم دارایی‌های خود در تعهدات مالی با آمریکا را آغاز کرده است.
عضو آکادمی علوم روسیه معتقد است در گام اول دلارزدایی باید تبادلات مالی کشورها با ارزهای ملی انجام شود، در گام بعدی حاکمیت کشورها از طریق تشکیل ذخایر مالی جایگزین دلار تحکیم شود و بعد نوبت به سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در اقتصاد یکدیگر می‌رسد. روند دلارزدایی به طور قطع متوقف نخواهد شد. امروز صحبت درباره استفاده از ارز پنج «ر» است که از حرف اول ارزهای ملی کشورها آمده: روبل، رنمینبی، روپیه، رند و ریال.
دینکین با اشاره به تنظیم اصول سیاست اقتصادی روسیه مبتنی بر مدل «اقتصاد جانب عرضه» توسط ولادیمیر پوتین اظهار کرد: «در ابتدای سال ۲۰۲۲ میلادی صحبت‌هایی در خصوص احتمال اعمال سیاست خودبسندگی مطرح شد اما حتی در آن زمان به وضوح بیان شد که روسیه بخشی از اقتصاد جهانی است». به گفته این کارشناس روس، صرف‌نظر از سیاست خودبسندگی در تداوم شکل‌گیری جهان چندقطبی و استقرار حاکمیت اقتصادی به عنوان مبنای مرحله جدیدی از جهانی شدن پسا تک قطبی نقش خود را ایفا خواهد کرد.
کریدور شمال – جنوب که در آغاز راه، محصول اراده و عزم روسیه، ایران و هند در سال ۲۰۰۰ میلادی برای ایجاد گذرگاه حمل و نقل بار بود، در طول سال های بعد، شاهد پیوستن شمار دیگری از کشورها به این مسیر ترانزیتی بود.
آنچه برای این کشورها در پیوستن به این مسیر ترانزیتی انگیزه بخش بود این بود که مسیرهای متداول برای ارسال کالا از هند به سمت سن پترزبورگ روسیه که از کانال سوئز عبور می‌کند، حدود ۱۴ هزار و ۵۰۰ کیلومتر طول دارد اما کریدور ایران در این مسیر تنها هفت هزار و ۲۰۰ کیلومتر است که بهره گیری از این ظرفیت، ۴۰ درصد زمان ترانزیت و ۳۰ درصد هزینه های حمل و نقل را کاهش می دهد.
پیش از این، مقام های دو کشور از اراده تهران و مسکو برای بهره گیری از ظرفیت کریدور شمال – جنوب در همه عرصه ها از جمله حمل غلات سخن گفته اند.
از آن جمله، ولادیمیر کاشین رئیس کمیسیون کشاورزی دومای دولتی روسیه پیش از این گفت: بنا بر توافق سران دو کشور، ایران به قطب ترانزیت غلات تبدیل می شود و تکمیل کریدور شمال – جنوب نقش مهمی در همکاری های دو کشور در این راستا خواهد داشت.
رئیس‌جمهوری روسیه پنجم مردادماه ۱۴۰۲ در دومین مجمع اقتصادی و بشردوستانه روسیه و آفریقا در سن‌پترزبورگ روسیه از کشورهای غربی به خاطر آنچه به بن بست کشاندن توافق غلات خواند، انتقاد کرد و گفت: این کشور مصمم است از کریدور شمال – جنوب برای تحویل کالا به آفریقا بهره گیرد. ولادیمیر پوتین افزود: این کریدور حمل‌ونقل امکان تحویل راحت کالا به آفریقا و بازگشت را فراهم می کند و در این راستا از آن بهره خواهیم گرفت.
پیش از این مقامات دو کشور اعلام کرده اند که تفاهم قبلی ایران و روسیه برای خط ریلی رشت- آستارا با استاندارد بین‌المللی در حال اجرا است. اخیرا سفیر ایران در روسیه، شایعه ها درباره عقب نشینی روس ها از اجرای قرارداد رشت – آستارا را رد کرده است.
این توافقنامه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ و پس از سخنرانی آیت الله «سیدابراهیم رئیسی» رئیس جمهوری اسلامی ایران و «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری فدراسیون روسیه بین نمایندگان دو کشور به امضا رسید.
مسیر غربی کریدور شمال – جنوب که کشورهای روسیه، جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان را شامل می‌شود، از نظر ریلی دارای یک حلقه مفقوده‌ای به مسافت ۱۶۲ کیلومتر بین رشت و آستارا بود که با امضای این توافق و احداث این مسیر ریلی عملاً جنوب آسیا از طریق ارتباط ریلی بین سن پترزبورگ و خلیج فارس به شمال اروپا متصل خواهد شد.
نظر شما