آگاهی‌بخشی،‌ راهی موثر برای کُند کردن داس قاتل خاموش

به گزارش ایرنا، منوکسید کربن، ناشی از احتراق ناقص سوخت‌های فسیلی از جمله گاز طبیعی است، این گاز "بی‌رنگ، بی بو و بی مزه" و به شدت سمی، بسیار کشنده است اما با حواس طبیعی انسان قابل تشخیص نیست.

یکی از عوامل ایجاد منوکسیدکربن در منازل، احتراق ناقص وسایل گرمایشی همچون بخاری است، نرسیدن اکسیژن کافی به شعله بخاری، فقدان تهویه کافی، وجود موانع در مسیر لوله خروج دود و گاز ناشی از احتراق و یا استفاده از دودکش های غیراستاندارد دیگر دلایل احتراق ناقص وسایل گرمایشی و ایجاد گاز منوکسیدکربن به شمار می روند.

انتشار گاز منوکسیدکربن به میزان کم در محیط باعث خواب‌آلودگی، خستگی، سردرد، سرگیجه، تاری دید، ضعف و بی حالی، تهوع و گاهی استفراغ می‌شود. غلظت بالای این گاز در محیط تنفسی خفگی و مرگ را در پی دارد، به طوری که استنشاق این گاز می تواند به کوری، اختلالات عصبی، صدمات مغزی و از کار افتادن و فلج شدن اندام‌ها بینجامد.

آمار مسمومیت‌های ناشی از گاز منوکسید کربن در مناطق زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد با افزایش میزان استفاده از وسایل گرمایشی و بستن در و پنجره‌ها در روزهای سرد سال و نیز به دلیل استفاده از وسایل گرمایشی دسته دوم و غیراستاندارد به ویژه در مناطق حاشیه شهر به خاطر مشکلات مالی و همچنین ناآگاهی مردم از خطرات این قاتل خاموش و رعایت نکردن اصول ایمنی، افزایش یافته است.

کاهش مسمومیت و مرگ و میرهای ناشی از گاز منوکسید کربن قابل پیشگیری است که تحقق این امر نیازمند آگاهی بخشی و ارتقای سواد سلامت جامعه است، متولیان سلامت در خصوص لزوم افزایش اطلاع رسانی و آگاهی جامعه در چند روز گذشته نشستی را با حضور اصحاب رسانه برای مشارکت در این امر برگزار کردند.

افزایش ۱۱ درصدی مسمومیت ناشی از گاز گرفتگی

رییس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه تعداد ماموریت‌های مرتبط با مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در اورژانس ۱۱۵ مشهد در ۹ ماه امسال نسبت به مدت مشابه پارسال روند افزایشی داشته است، گفت: از ابتدای امسال ۲۰۹ ماموریت مربوط به گازگرفتگی در مناطق زیر پوشش این دانشگاه به ثبت رسیده است که این رقم در سال گذشته ۲۰۰ مورد بوده است.

تعداد مسموم شدگان با گاز منوکسید کربن طی ۹ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۱.۴ درصد رشد داشته است

دکتر علی یزدانی افزود: در ۹ ماهه سال گذشته ۳۴۱ نفر در استان دچار مسمومیت با گاز منوکسید کربن شده بودند که این رقم امسال با رشد ۱۱.۴ درصدی به ۳۸۰ نفر افزایش یافته است.

وی ادامه داد: از مسموم شدگان امسال ۱۹۴ نفر زن و ۱۸۶ نفر مرد بوده اند.

بیشتر بخوانید:

مسمومیت با گاز منوکسید کربن در خراسان رضوی ۳۹ مصدوم بر جا گذاشت

افزایش ۱۵۰ درصدی مرگ و میر ناشی از گازگرفتی

رییس اورژانس پیش‌بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: میزان مرگ و میر ناشی از مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در مناطق زیرپوشش این دانشگاه طی ۹ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه آن در سال گذشته ۱۵۰ درصد افزایش یافته است.

در ۹ ماهه سال گذشته چهار مورد فوتی ناشی از مسمومیت با گاز منوکسید کربن در صحنه حادثه رخ داده است که این عدد در ۹ ماهه امسال به ۱۰ مورد افزایش یافته است

دکتر یزدانی افزود: در ۹ ماهه سال گذشته چهار مورد فوتی ناشی از مسمومیت با گاز منوکسید کربن در صحنه حادثه، غیر از فوتی‌هایی ناشی از آن در بیمارستان‌ها، رخ داده است که این عدد در ۹ ماهه امسال به ۱۰ مورد افزایش یافته است.

وی ادامه داد: متاسفانه موارد مسمومیت با گاز منوکسید کربن در حاشیه شهر به دلیل استفاده از وسایل گرمایشی غیر استاندارد بیشتر است.

یزدانی با بیان اینکه مسمومیت با گاز منوکسید کربن مسمومیتی مرگ آور است و آمارها نشان می دهد اگر به آن توجه نشود این آمار ۲ یا سه برابر خواهد شد، افزود: این روند افزایشی مسمومیت‌ها و مرگ و میر نیازمند چاره اندیشی و اقدامات پیشگیرانه است.

وی از مهمترین علل مسمومیت با گاز منوکسید کربن را استفاده از اجاق های آشپزی به عنوان وسایل گرمایشی، نشت گاز از بست ها و شلنگ بخاری نام برد و ابراز کرد: بررسی استانداردهای لازم ساخت و ساز در بازدیدهای حوزه شهرداری می تواند در کاهش آمار مسمومان این بخش موثر باشد.

این مسوول بیان کرد: باید در راستای ارتقای آگاهی مردم نسبت به خطرات و آسیب‌های گازگرفتگی و عوارض آن اطلاع رسانی و آگاهی‌بخشی صورت گیرد چرا که با آگاه سازی مردم در این خصوص، این آمار کاهش خواهد یافت.

دکتر یزدانی با اشاره به اینکه در هنگام مواجهه با فرد مسموم باید بیمار را به هوای آزاد انتقال داده و یا با باز کردن در و پنجره، زمینه رساندن اکسیژن به بیمار را فراهم کرد، اظهار کرد: درمان اصلی این افراد اکسیژن رسانی است و باید دانست که خوراندن نوشیدنی به فردی که دچار افت هوشیاری شده است، موجب عفونت ریه و یا خفگی بیمار می شود.

بیشتر بخوانید:

تعداد فوتی ناشی از گازگرفتی در خراسان رضوی ۱۵۰ درصد افزایش یافته است

ماموریتهای گازگرفتگی اورژانس مشهد ۱۵ درصد افزایش یافت

بخش مسمومان بیمارستان هاشمی‌نژاد مشهد از پرمراجعه ترین ها

دکتر داوود سروش، معاون درمان بیمارستان شهید هاشمی‌نژاد مشهد گفت: بخش مسمومان این بیمارستان یکی از پرمراجعه کننده‌ترین بخش های مسمومان شرق کشور است که با ۳۶ تخت ویژه مسمومان و بخش آی.سی.یوی مجهز و پزشکان مقیم به بیماران ارایه خدمت می کند.

گاز منوکسید کربن در مناطق شهری بین ۱۷ تا ۱۸ پی.پی.ام است

رییس گروه کاهش خطرِ بلایا و حوادث معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه "پی.پی.ام" یک معیار برای سنجش مقدار غلظت گاز منوکسید کربن در محیط است و استاندارد غلظت آن در محیط ۹ پی.پی.ام است، گفت: به گفته مسوولان بهداشت محیط این دانشگاه میزان این گاز در مناطق شهری بین ۱۷ تا ۱۸ بی.پی.ام است که اگر افراد در طولانی مدت در معرض آن باشند به ناخوشی های کوتاه مدت، کسلی و بی حوصلگی دچار می شوند.

دکتر محمدرضا جویا افزود: گازمنوکسید کربن با گلبول قرمز (هموگلوبین) ترکیب شده و جای اکسیژن را می‌گیرد که این اتفاق، در فرد حالت رخوت ایجاد می‌کند.

وی ادامه داد: بیشترین غلظت مجاز و بی خطر گاز CO در هوای محیط کار ۵۰ پی.پی.ام است که یک انسان سالم بزرگسال در طی هشت ساعت مدام می تواند استنشاق نماید اما اگر میزان آن به بیش از این رقم افزایش یابد در درازمدت سبب ایجاد اختلالات قلبی و عروقی در افراد می شود.

بیش از ۶۰ درصد افراد تحت پوشش از خطرات و آسیب‌های گاز منواکسید کربن بی اطلاع هستند

وی با تاکید بر استانداردسازی محیط گفت: در این دانشگاه برنامه ارزیابی و آموزش آمادگی خانوار در برابر بلایا و حوادث اجرا می شود که مشخص شد ۲۵ درصد جمعیت تحت آموزش، برای مقابله با مسمومیت با گاز منوکسید کربن آمادگی دارند و بیش از ۶۰ درصد افراد از خطرات و آسیب‌های این گاز بی اطلاع بودند.

دکتر جویا با تاکید بر افزایش اطلاع رسانی و آگاهی سازی جامعه، افزود: علاوه بر مرگبار بودن مسمومیت منوکسید کربن باید مردم را از عوارض بلندمدت آن آگاه کرد.

علائم مسمومیت با منوکسید کربن مشابه سرماخوردگی است

رییس مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی هاشمی‌نژاد مشهد به عنوان یکی از قطب‌های پذیرش مسموم شدگان، گفت: گاز منوکسیدکربن بی رنگ و بو است که علائم مسمومیت با آن مشابه سرماخوردگی است که از آن جمله می‌توان به آب ریزش بینی، سردرد و بی‌قراری اشاره کرد.

دکتر علی موسوی با بیان اینکه مسمومیت با گاز منو کسید کربن به راحتی قابل پیشگیری است، بیان کرد: استفاده از وسایل گرمایشی استاندارد، بررسی کردن خروجی دود ناشی از سوخت به خارج از منزل و بررسی مسیر دودکش‌ها در پیشگیری از مسمومیت نقش بسزایی دارد.

کودکان آسیب پذیری بیشتری از مسمومیت گازی دارند

رییس بیمارستان هاشمی‌نژاد مشهد با اشاره به اینکه کودکان بیشتر در معرض خطرات ناشی از مسمومیت با گاز منوکسید کربن هستند، گفت: میزان تمایل گاز منوکسید کربن به اتصال با گلبول قرمز در افراد عادی ۲۰۰ برابر اکسیژن است که این مقدار در کودکان و همچنین زنان باردار می تواند بیش از ۱۰۰ درصد افزایش یابد.

دکتر موسوی با اشاره به اینکه مادران باردار، سالمندان، افراد دارای بیماری زمینه ای نیز جزو افراد در معرض خطر ناشی از مسمومیت با گاز هستند، افزود: می‌توان با تمرکز بیشتر در حوزه پیشگیری در کنار درمان و مراقبت، از میزان مرگ و میر و عوارض بلندمدت ناشی از مسمومیت با گاز منوکسید کربن کاست.

التهاب حاد بافت مغزی و پارکینسون، بر اثر مسمومیت

دانشیار پزشکی قانونی و مسمومیت‌ها و معاون درمان بیمارستان هاشمی‌نژاد مشهد گفت: التهاب حاد بافت مغزی، پارکینسون و کاهش کیفیت عملکرد مغزی از عوارض بلندمدت مسمومیت با گاز منوکسید کربن است.

التهاب حاد بافت مغزی، پارکینسون و کاهش کیفیت عملکرد مغزی از عوارض بلند مدت مسمومیت با گاز منو کسید کربن است.

دکتر سروش افزود: این عوارض می‌تواند حتی ۶ ماه بعد از ترخیص بیمار بروز کند، افزود: عوارض مسمومیت با گاز منوکسید کربن می‌تواند خود را با خستگی، بیحالی و ارجاعات مکرر به پزشک نشان دهد و بی حوصلگی، رخوت و خستگی، اختلالات قلبی و عروقی از دیگر علایم مسمومیت با این گاز است.

ارائه آموزش نکات ایمنی تا دورترین روستاهای خراسان رضوی

رییس گروه کاهش خطر بلایا و حوادث معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه ۷۵۰ خانه بهداشت در مناطق زیر پوشش این دانشگاه فعال است گفت: سایر مراکز درمانی، دستگاه‌ها و کارخانه‌ها و غیره نیز باید برای پیشگیری از مسمومیت ناشی از گاز منوکسید کربن استانداردسازی شوند.

دکتر جویا با بیان اینکه آموزش رکن نخست مراقبت های اولیه بهداشتی است و باید به قدری فراگیر شود که خانواده ها آگاهی یافته و میزان مسمومیت های ناشی از آن کاهش یابد، افزود: آموزش نکات ایمنی، بهداشتی و رعایت اصول پیشگیری از مسمومیت با گاز منوکسید کربن توسط مراقبان سلامت و بهورزان در روستاها و مناطق محروم ارائه می شود.

وی ادامه داد: مردم باید بدانند زمانی که لوله بخاری آنها سرد است، یعنی دچار وارونگی شده و دود ناشی از سوخت به داخل منزل وارد شده است، لذا بررسی کردن مسیر دودکش، استفاده از لوله‌های بخاری استاندارد، عدم استفاده از اجاق آشپزی به عنوان وسیله گرمایشی در پیشگیری از مسمومیت ها نقش تعیین کننده ای دارد.

وی مراقبتهای اولیه بهداشتی را نیازمند هماهنگی بین بخشی دانست و بیان کرد: هماهنگی‌های بین بخشی و سیاستگذاری آموزشی نیز باید به نحوی باشد که کودکان در مدرسه با این نکات آشنایی یابند و از سوی دیگر با ساخت و سازهای غیر استاندارد نیز برخورد شود.