هادی آفریده، کارگردان «هولاین در ایران» که در شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر حضور دارد در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا، درباره موضوع این مستند و ارتباطی که با هنرهای تجسمی دارد، گفت: این مستند قصه سفر یک معمار اتریشی به نام هانس هولاین است که در دهه پنجاه شمسی برای طراحی داخلی موزه آبگینه تهران به ایران سفر می‌کند. او یکی از معروف‌ترین معماران دنیا بود که مهم‌ترین موزه‌ها را در قرن بیستم در قاره های گوناگون طراحی کرده و در این زمینه شاخص است. در دهه ۵۰ قرار بر این بوده است که موزه آبگینه تهران در ساختمان تاریخی قوام السطنه احداث شود و آثار موزه از دوران باستان تا پس از اسلام را شامل می‌شده است.
وی افزود: به همین دلیل هولاین تصمیم می‌گیرد برای شناخت دقیق‌تر آثار باستانی ما به ایران سفر کند و متناسب با اقلیم آثار کشف شده موجود و دوره های تاریخی که به آن تعلق دارند، طراحی موزه انجام می‌شود. به همین دلیل طراحی ویترین های موزه تحت تاثیر معماری دوران باستان، پس از اسلام و معاصر است. در سال ۱۳۹۸ یا ۹۹ توانستیم به اسنادی دسترسی یابیم که شرح کاملی از سفرهای این معمار در ایران بوده است. تاثیری که هولاین و هنر ایرانی از یکدیگر می‌گیرند موضوع این مستند است که در بستر تاریخی، فرهنگی روایت می‌شود و به مخاطب اطلاعات لازم را می‌دهد.
آفریده تاکید کرد: تمام آثار سفال و آبگینه‌ای که در موزه آبگینه وجود دارند، شاخص‌ترین آثار هنری ایران هستند که ارزش جهانی دارند و تعدادی از آنها مربوط به پیش از میلاد است. این‌ها آثار تمدنی ما هستند که توسط هنرمندان و صنعت‌گران ایرانی ساخته شده و به یادگار مانده‌اند. تلاقی نگاه هولاین که در قرن بیستم به‌عنوان پایه‌گذاران جنبش پست مدرنیسم در اروپا شناخته می‌شده است، با هنر ایرانی، خود هنری خلق کرده است و ویترین‌های موزه آبگینه را به اثری هنری تبدیل کرده است. از هر جهت که بنگریم مستند «هولاین در ایران» به هنرهای تجسمی اشاره می‌کند.
این مستندساز درباره استقبال از «هولاین در ایران» در جشنواره «سینماحقیقت» بیان کرد: «هولاین در ایران» ازجمله آثاری بود که در جشنواره «سینماحقیقت» مخاطب واقعی داشت و مردم با پای خودشان به دیدن فیلم می‌آمدند. ما در طول اکران با ۲ سالن کاملا پر شده به نمایش اثر پرداختیم و اسقبال خوبی را شاهد بودیم. مجموع افرادی که فیلم را دیدند، هنرمندان، معماران، طراحان، شیشه‌گران و... را شامل می‌شدند، می‌توان گفت مخاطبان این اثر به معنای واقعی هنرمندان بودند که فکر می‌کنم مخاطب این فیلم در جشنواره هنرهای تجسمی نیز همین گروه باشند.
جشنواره هنرهای تجسمی فجر باید تلاش کند مخاطب خاص خود را گردهم آورد تا فیلم‌ها را ببینند
کارگردان «صورت خوانی» افزود: رویدادهای تخصصی مثل جشنواره هنرهای تجسمی باید مخاطب تخصصی هم داشته باشد؛ دانشجویان، هنرمندان، صنعت‌گران و افراد مرتبط با این هنرها در این رویداد حضور داشته باشند، اگر این اتفاق رخ دهد قطعا جشنواره کار خود را کرده است. به نظر من اگر مخاطب عام در جشنواره‌های تخصصی مثل «سینماحقیقت» و جشنواره هنرهای تجسمی فجر، حضور داشته باشند واقعا به ما لطف کرده است چراکه قرار نیست این گونه رویدادها مخاطب عام را جذب کنند بلکه باید افراد مختصص را دور یکدیگر جمع کند.
آفریده در پاسخ به این پرسش که فکر می‌کند مهم‌ترین ویژگی این مستند چیست، خاطرنشان کرد: در دوران همه‌گیری کرونا، ارتباطی با مدیر وقت موزه آبگینه تهران داشتم که دوران مرمت موزه را سپری می‌کرد. وقتی پله‌های چوبی موزه را برای ترمیم جدا کردند، زیر یکی از پله‌ها یک شیشه دارو پیدا می‌کنند که با خورده آینه‌هایی که در دوران حضور هولاین و مهندسان ایرانی و اروپایی در ایران کار می‌کردند، پر شده بود. متوجه شدیم که این شیشه دارو مربوط به کارگران آیینه‌کاری است که آنجا را آیینه‌کاری می‌کنند و روی پاکت‌های سیمان با مداد، شرح روزهای مرمت موزه را می‌نویسند و در شیشه می‌اندازند. این کشف معاصر رسانه‌ای نشد اما در ذهن من قوام گرفت.
او افزود: وقتی این شیشه پیدا شد، من برای یک جشنواره مردم‌شناسی به اتریش رفته بودم و توانستم اطلاعات و اسنادی از طریق بنیاد هانس هولاین درباره این موضوع پیدا کنم که همه این‌ها در ذهن من گردآوری و تبدیل به یک طرح شد. می‌خواستم فیلمی درباره موزه آبگینه و کاری که هانس هولاین کرده است بسازم، چراکه به نظر من این موزه، تخصصی‌ترین موزه‌ای است که در کشور ما وجود دارد چون ویترین‌ها، سالن و تالارها به‌صورت تخصصی براساس اشیا طراحی شده‌اند و این مساله بسیار مهمی‌ست. موضوع بسیار ساده به نظر می‌رسد اما فکر می‌کنم پشت آن داستان‌های جالبی وجود دارد.
این مستندساز در پایان درباره بسترهای اکران مستند مطرح کرد: فیلم مستند یک کالای فرهنگی‌ست که برخلاف ذهنیتی که در دولت‌های مختلف وجود دارد، سینمای اکران نیست بلکه خانه نمایش آنها در درجه نخست تلویزیون‌ها، در درجه دوم سینه‌کلوپ‌ها، سینماتک‌ها و فستیوال‌های کوچک و بزرگ است. هر کدام از این مراکز مخاطبان و اعضای تخصصی خودشان را دارند که در کنار یکدیگر یک جامعه فرهنگی را تشکیل می‌دهند. فستیوال‌ها مکان رشد هنرمندان، خبرنگاران و منتقدان و چهارراه تلاقی این گروه‌ها هستند. مخاطب عام باید فیلم‌ها را به صورت رایگان در تلویزیون ببینند به همین دلیل جشنواره هنرهای تجسمی فجر باید تلاش کند مخاطب خاص خود را گردهم آورد تا فیلم‌ها را ببینند.
شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر به دبیرکلی امیر عبدالحسینی و دبیری هنری مسعود زنده‌روح کرمانی، بهمن امسال با رویکرد هنر نوآور، خلاق، وحدت‌بخش و امیدآفرین در تهران و سایر استان‌های کشور برگزار شد.
این جشنواره به صورت رسمی یکشنبه- هشتم بهمن ماه- با برپایی نمایشگاه‌های «مفاخر هنرهای تجسمی به روایت موزه هنرهای معاصر تهران» دربرگیرنده منتخبی از آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران و «آینه در آینه ۳» (پوسترهای مقطع انقلاب اسلامی و پس از آن) آثار گنجینه حوزه هنری انقلاب اسلامی با نمایش ۱۳۵ اثر از ۱۲۵ هنرمند آغاز به کار کرد و تا ۳۰ بهمن به جز دوشنبه‌ها ساعت ۹ تا ۱۸ در این موزه میزبان علاقه‌مندان است.
آیین اختتامیه شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر، پنجشنبه- سوم اسفندماه- از ساعت ۱۸:۳۰ با حضور مسئولان هنری، دبیران و داوران جشنواره، استادان هنرهای تجسمی، هنرمندان و هنردوستان، در تالار وحدت برگزار می‌شود.
نظر شما