به گزارش ایرنا آداب و رسوم ماه مبارک رمضان، ماه میهمانی خدا یکی از مباحث مهم فرهنگ مردم ایران از جمله مردم منطقه کاشان است که ریشه در فرهنگ دیرینه این منطقه دارد.
در این ماه که یک فرصت ناب بندگی است آیین‌های مذهبی به اوج خود می‌رسند و علاوه بر عبادات شخصی، مردم در اجتماعات گرد هم می‌آیند و به هر شکلی، در راه خوشنودی حق گام بر می‌دارند.
گاهی ۱۱ روز اختلاف بین تقویم شمسی و میلادی، موجب می‌شود با گردش ایام شاهد تقارن مناسبات مذهبی و سنتی شویم مانند امسال که بهار قرآن با بهار طبیعت همزمان شده است.
زمان تحویل سال ۱۴۰۳ با نهم ماه مبارک رمضان متقارن می‌شود لذا لحظه تحویل با این تقارن، رنگ الهی به خود می‌گیرد و در زمزمه یا مقلب القلوب‌مان، احسن الحال را با حال و هوای رمضان از دادار بی‌همتا خواهیم خواست.
مردم کاشان از چند روز پیش از آغاز ماه مبارک رمضان با جنب و جوش تمام با نظافت و خانه تکانی منازل، مساجد، حسینیه ها و تکایا به استقبال این ماه روحانی و با فضیلت می روند.
شهروندان کاشانی معتقدند همانگونه که در این ماه مبارک به تزکیه روح توجه می شود بایستی به نظافت محل عبادت و سکونت نیز پرداخت و خانه تکانی رمضان یا نظافت منزل از جمله کارهای مرسوم مردم کاشان همزمان با فرا رسیدن ماه رمضان است.
کلوخ اندازان از آداب و رسومی است که مردمان مومن کاشان با انجام آن به استقبال ماه رمضان می روند و در روزهای پایانی ماه شعبان خانواده ها برای استقبال از این ماه در کنار یکدیگر به شادمانی می پردازند.
از دیگر کارهای خوب و پسندیده در ماه رمضان، آشتی کنان و حلالیت طلبیدن است. بسیاری از افرادی که از هم کدورت و ناراحتی داشته باشند با دیدار یکدیگر حلالیت می طلبند. همچنین بزرگتر خانواده و یا بزرگتر محله با دادن مهمانی و دعوت از کسانی که در فامیل و بستگان با یکدیگر قهر هستند آنها را آشتی می دهند.
هدیه دادن یکی دیگراز رسوم پسندیده مردم این شهر است، از طرف بزرگتر خانواده به فردی که برای اولین بار روزه می گیرد، هدیه داده می شود. هنگام افطار روزه دار تا هدیه خود را از بزرگتر نگیرد روزه خود را باز نمی کند و بعد از گرفتن هدیه دست و صورت بزرگتر خانواده را می بوسد و بزرگتر برای او دعا می کند.
'روزه واکنی' نیز از دیگر رسم های ماه رمضان در کاشان است که در شب دوم این ماه خانواده عروس، داماد و خانواده داماد را به افطاری دعوت می کنند و در این مهمانی از طرف خانواده داماد هدیه ای به عروس خانم تقدیم می شود و سپس عروس خانم روزه خود را افطار می کنند و همچنین خانواده عروس نیز هدیه ای به داماد می دهند.
در ماه رمضان که ماه نزول قرآن است برگزاری جلسات قرائت قرآن در سطح مساجد و یا منازل برای مردان و زنان مومن این دیار اهمیت بسیاری دارد. از روز اول ماه رمضان بانوان در منزل یکی از داوطلبان گرد هم می آیند و در طول سی روز، یک جزء از کلام الله مجید قرائت می شود تا قرآن ختم شود و آقایان هم در مساجد و حسینیه ها به این امر می پردازند.
یکی از رسوم قابل توجه در ماه مبارک رمضان در کاشان، برگزاری آیین 'هوم بابایی' است. این رسم قدیمی توسط بچه ها و جوان ها از شب اول ماه رمضان آغاز و تا شب پانزدهم که مردم کاشان به آن 'شب نیمه' می گویند ادامه دارد.
تعداد هر دسته ای که هوم بابایی می روند چهار تا بیست نفر و گاهی بیشتر است و هر محله برای خود دسته ای دارد.
این عده بنا به قول و قراری که بین خودشان می گذارند بعد از افطار در محل معینی جمع می شوند و از بین خود یک صندوق دار و یک میدان دار انتخاب می کنند. وظیفه صندوق دار جمع آوری پول یا خوراکی هایی مثل برگه زرد آلو، برگه قیصی، جوزقند، کلوچه، خرما، گردو و بادام است. میدان دار هم بایستی خوش صدا باشد و وظیفه اش خواندن اشعار هوم بابایی است.
پس از انتخاب صندوق دار و میدان دار، بچه ها سه صلوات بلند می فرستند تا اگر از افراد گروه کسی جا مانده باشد، حاضر شود. پس از اینکه همه جمع شدند از اولین خانه هوم بابایی را آغاز می کنند.
در هر خانه را می کوبند و پس از شنیدن جواب، میدان دار شروع به خواندن می کند و بقیه جواب می دهند:
میدان دار: امشب، شبِ نیمه است که ما میهمانیم
بچه ها: هوم بابا، هوم بابا
میدان دار: از ما حرجی نیست که ما طفلانیم
بچه ها: هوم بابا، هوم بابا
میدان دار: بشقاب را پر از کلوچه و حلوا کن
بچه ها: هوم بابا، هوم بابا
میدان دار: بردار و بیار به دامن ماها کن
بچه ها: هوم بابا، هوم بابا
بعد از خواندن این اشعار میدان دار شروع می کند به دعا کردن به صاحب خانه و بچه ها آمین می گویند و با نیت بهره جستن از برکات این ماه مقداری از طعام سفره افطاری را طلب می کنند که طعام های جمع آوری شده بین فقرا و خانواده های بی بضاعت تقسیم می شود.
در این شب که سالروز میلاد امام حسن مجتبی (ع) است در این شهرستان رسم است که خانواده های داماد با خریدن هدیه و شیرینی به خانه عروس رفته و این شب فرخنده را به خانواده عروس تبریک می گویند.
ریش سفیدان کاشان معتقدند در شب نیمه ماه رمضان امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در سنین کودکی به منزل پیامبر خدا(ص) رفته و از جد بزرگوارشان هدیه ای گرفته اند لذا طبق آن سنت این روش در این شهر رواج پیدا کرده است.
در شب های قدر و سالروز شهادت امام المتقین حضرت علی(ع) نیز مراسم عزاداری این شهر از شور خاصی برخوردار است.
مردم مذهبی این شهر با راه اندازی هیات های عزاداری، سینه زنی و نخل برداری در تمام شهر سالروز شهادت امیرالمومنان(ع) را تداعی می کنند و با نوحه خوانی و مراسم تعزیه به عزاداری می پردازند.
آیین بیست و هفتمی یکی دیگر از رسوم مردم کاشان است که شامل جشن و شادی مردم برای قصاص قاتل حضرت علی(ع) در روز ۲۷ رمضان است در این روز مردم علاوه بر شادی غذای های سنتی ازجمله کله پاچه طبخ می کنند
از غذاهای سنتی و افطاری ماه رمضان در این شهرستان، آش محلی، حلوا، پختن نان محلی مخصوص، آبگوشت، زولبیا و بامیه و حلیم است.
خانواده های بسیاری نذر می کنند در روز ۲۱ ماه مبارک رمضان برای افطار آش رشته پخته و درب منازل همسایگان و آشنایان توزیع کنند و در پای دیگ آش زیارت امیرالمومنین(ع) یا زیارت عاشورا می خوانند.
حلوا نیز از دیگر نذورات است و خانواده های زیادی در شب های بیست و سوم و بیست و هفتم ماه رمضان که به شب ختم و هفتم امام علی(ع) مشهور است حلوای نذری می پزند و هنگام افطار در منازل پخش می کنند. پخت این حلوا مهارت ویژه ای می خواهد که هنر بانوان کاشانی است، در قدیم افرادی که در پخت حلوا ماهرتر بودند از چند روز قبل برای این کار دعوت می شدند.
در شب عید فطر نیز عده زیادی از مردان کاشانی در مساجد به دعا و نماز تا صبح مشغول هستند.
در روز عید سعید فطر، بعد از نماز جماعت صبح نمازگزاران در مسجد به صرف صبحانه می پردازند و با طلوع آفتاب افراد نمازگزار به همراه امام جماعت به مصلی رفته و به نماز عید فطر مشغول می شوند.
بعد از مراسم عید فطر همه مردم این شهر کنار قبور اموات و گذشتگان خود رفته و آنجا اجتماع می کنند.
این مراسم تا ظهر طول می کشد و بعد از ظهر با رفتن به خانه های بزرگترها و عرض تبریک، این عید بزرگ اسلامی را با جشن و سرور به پایان می برند.
شهرستان کاشان با جمعیت افزون بر ۳۶۴ هزار نفر در فاصله نزدیک به ۲۰۰ کیلومتری شمال اصفهان قرار دارد.
نظر شما