دوخت کیسه مراد تا پروارکُشان؛ آیین‌های دارالمرحمه سمنان در ماه میهمانی خدا

سمنان - ایرنا - ماه مبارک رمضان در طول تاریخ در استان سمنان با برگزاری رسم‌ و رسوم‌هایی از جمله پروارکشان، شوخوانی، کیسه مراد و حنابندان همراه بود که اکنون یادآوری این آیین‌ها راهی برای جلوگیری از منسوخ شدنشان است تا با تقویت بنیه فرهنگی و فرهنگ دینی، راه بر تحریف‌ها و فرهنگ‌های بیگانه بسته شود.

به گزارش خبرنگار ایرنا، ماه مهمانی خداوند مجالی برای تمرین بندگی و راه دادن آرامش‌ به دل‌های شکسته، دوباره شکفتن قلب‌های حاجتمند و خانه‌تکانی دل‌هاست و آیین‌های رمضان جلوه خاصی به این ماه معنوی می‌بخشد.

فلسفه ماه مهمانی خدا بیش از تحمل گرسنگی و تشنگی است. رمضان ماه نزول قرآن است، قرآنی که آیه آیه آن درس زندگی می آموزد، خداوند در قرآن راه درست زندگی کردن و درست بندگی کردن را قدم به قدم به ما می آموزد. خداوند در قرآن می فرماید «بنده ام یک قدم به سویم بیا، من هزار قدم به سوی تو می آیم»، و رمضان فرصت دوباره زنده‌ شدن و خودشناختی برای دوباره شکفتن است.

حاجت‌رواشدن با دوختن کیسه مراد

از جمله آیین‌هایی که در ماه مبارک رمضان در استان سمنان مرسوم است می‌توان به آیین دوخت کیسه مراد در شهرستان شاهرود و دامغان اشاره کرد که مختص زنان و دختران است.

این آیین بیش از ۳۰۰ سال قدمت دارد و هر ساله در دهه آخر ماه مبارک رمضان انجام می شود به این طریق که زنان و دختران بین ۲ نماز ظهر و عصر روز ۲۷ ماه رمضان کیسه ای کوچک دوخته و سکه یا پولی درون برای برآورده شدن حاجات خود می اندازند و تا سال آینده نزد خود نگه می دارند.

دوخت کیسه مراد تا پروارکُشان؛ آیین‌های دارالمرحمه سمنان در ماه میهمانی خدا


این آیین به طور معمول در مسجد جامع و برخی دیگر از مساجد قدیمی این شهر و همزمان با قصاص ابن ملجم مرادی انجام می شود.

کسانی هم که در سال های قبل با دوختن کیسه مراد به آرزوهای خود رسیده اند، مقداری نخ و سوزن با خود به مسجد می آورند و برخی مبلغی پول به نیت تشرف به اماکن متبرکه بین دیگر زنان حاضر در مسجد تقسیم می کنند.

اگر بانویی امکان حضور در مسجد را نداشته باشد، دوخت کیسه مراد را به دیگر نمازگزاران می سپارد تا از سوی او این آیین را بجا آورند. زنان پس از دوختن کیسه مراد ۲ رکعت نماز حاجت هم می خوانند.

خضاب بستن به نیت شفاعت

حنا بستن و خضاب کردن از دیگر آیین های ماه رمضان در شاهرود است، مردم اعتقاد دارند کسی که دست خضاب بسته را به سوی درگاه خداوند دراز کند، بی بهره نخواهد بود.

شبیه این آیین در شهر مجن شاهرود برگزار می شود، گروهی از زنان این شهر با اجتماع در منزل یکی از اهالی محل و با سردادن صلوات، کف دست، انگشتان پا و دست و برخی حتی سر خود را حنا می مالند.

بیدار کردن اهالی برای سحر با نوای شوخوانی

اهالی روستای عشقوان در منطقه خوارتوران بیارجمند شاهرود مراسم شب خوانی را چووشی (چاوشی) می گویند. مردم از ساعتی مانده به اذان صبح روی بام خانه‌ها و مساجد رفته و با صدای دل‌نشین شوخوانی یا سحرخوانی، مردم را بیدار می‌کنند.

البته در شهرها، شوخوان ها، با نواختن طبل و شیپور، شوخوانی خود را تکمیل می‌کردند و از ابیات و اشعار کهن و مذهبی برای بیدار کردن مردم بهره می‌بردند که این آیین اکنون خیلی کمرنگ شده است.

دوخت کیسه مراد تا پروارکُشان؛ آیین‌های دارالمرحمه سمنان در ماه میهمانی خدا

جزءخوانی قرآن هر شب در یک مسجد

برنامه «هر شب یک مسجد» از دیگر آیین های میامی است که از چند سال پیش اجرا می شود، طبق این آیین مردم هر شب در یکی از مساجد شهر اجتماع کرده و جزء خوانی قرآن و دعاهای مربوط را می خوانند.

برخی از زنان در شب های احیا ظرف آبی که حاوی زعفران است با خود به مسجد می آورند و با خواندن هر بند از دعای جوشن کبیر درون آب فوت می کنند و در آخر به عنوان تبرک به منزل می برند.

پخت بره غذایی محلی در میامی

از دیگر رسوم ویژه ماه رمضان در میامی پختن غذای محلی است که صرف آن همراه با خانواده و یا توزیع آن در بین افراد به‌ ویژه در نخستین افطار ماه میهمانی خداست.

قندشکنی، رسمی کهن در سمنان

از جمله رسوم ویژه سمنان در ماه مهمانی خدا، غبارروبی مساجد، خردکردن سنگ نمک، شکستن قند، خرد کردن آجر برای مهیا ساختن پودر شست‌وشوی ظروف، خشک‌کردن بادمجان و سبزی برای تهیه غذاست.

بیشتر مردم سمنان پیش از ماه مبارک رمضان گوسفند ذبح می‌کردند تا از گوشت آن در این ماه استفاده کنند. همچنین طبخ نان خانگی، شیره انگور و نگهداری آن در خمره از جمله آداب پیش از ماه رمضان در سمنان بود.

دوخت کیسه مراد تا پروارکُشان؛ آیین‌های دارالمرحمه سمنان در ماه میهمانی خدا

زنان سمنانی، وظایفی چون غبارروبی مساجد، کمک به آماده ساختن مساجد برای پذیرایی از مردم، خرد کردن سنگ نمک با وسیله‌ای به نام هرنه، کوبیدن برنج‌های نیم دانه و تهیه گندم پوست‌کرده برای تهیه بلغور و آرد را بر عهده داشتند و از پودر آجر و گیاهانی مانند بیخ و اشنان برای شستن سماور، ظروف مسی و معمولی استفاده می‌کردند.

یکی از رسوم کهن مردم سمنان در ماه رمضان خواندن اشعاری برای اطلاع‌رسانی از امساک همشهریان در هنگام نماز صبح است.

آیین سفیدکردن دیوارخانه

آیین سفیدکردن دیوارخانه ها به عنوان رویدادی که رنگ و بوی ماه رمضان دارد در برخی از روستاهای استان سمنان از جمله میقان، ابرسِج، کلاته خیج، و شهرهای مُجِن و مهدیشهر، انجاممی شده و تا گذشته‌ای نه چندان دور، دیوارها را برای ماه مبارک رمضان با خاک‌های مخصوص سفید می‌کردند.

پروارکُشان

پروارکشان یعنی کشتن گوسفند و بره پرواری یکی دیگر از آیین هایی است که هنوز هم در برخی از روستاهای استان از جمله سطوه، خارتوران و دروار در ماه رمضان برای تهیه انواع غذاها رایج است.

دوخت کیسه مراد تا پروارکُشان؛ آیین‌های دارالمرحمه سمنان در ماه میهمانی خدا

به گزارش خبرنگار ایرنا، رمضان نهمین ماه سال قمری و ماهی مبارک در دین اسلام محسوب می شود و روزه بر مسلمانان در این ماه واجب ‌است.

طبق اعتقاد مسلمانان شب قدری که در آن قرآن بزرگترین معجزه بشریت بر رسول الله(ص) نازل شده است، در همین ماه رمضان قرار دارد و سالروز شهادت حضرت علی(ع) نیز در این ماه نیز باعث شکل گیری آیین های ویژه ای شده که این ماه عزیز را در دلهای روزه‌داران عزیزتر کرده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha