به گزارش ایرنا، امروز سوم فروردین سال ۱۴۰۳ با روزجهانی آب مصادف شده است، موضوعی که اهمیت آن بر هیچ کس پوشیده نیست اما هنوز رفتارها با طبیعت و داشته های آبی به نقطه مطلوب نرسیده و باید همچنان گوش به آموزش و زنگ هشدارها سپرد.
در عصرکنونی تغییر اقلیم همچنان برطبل خشکسالی می کوبد و نباید فراموش کرد که مدیریت مصرف آب در کنار اجرای طرح های مختلف آبخیزداری و تامین آب به اصلاح روش ها و نحوه مصرف نیاز دارد.
اینکه بسیاری از سیلاب ها به واسطه نبود زیرساخت های کافی ضمن تخریب و به بار آوردن ویرانی از دسترس خارج می شودخود جای بحث و بررسی دارد اما از سوی دیگر باورعمومی هم در کشیدن ترمز اسراف چندان قابل قبول نیست.
تنش آبی چند سالی است که دامن بسیاری از مناطق کشور را گرفته و حتی دامنه آن به استانهای سرسبز شمال هم رسیده است اما همچنان شاهد به کار گیری روش های کهنه در آبیاری کشاورزی ، صنعتی و خانگی از جمله در استان البرز هستیم.
با این اوصاف استان البرز که میانگین بارندگی درازمدت آن سالانه بالای ۴۵۰ تا ۵۵۰ میلی متر ثبت شده در این سالها دیگر آنچنان باید و شاید کمتر شاهد بالا رفتن نمودارهای بارندگی در آن هستیم بطوریکه میانگین بارندگی سال زراعی جاری این استان تا اول فروردین ما ۱۴۰۳ رقمی معادل ۱۶۱.۱ میلی ثبت شده که ۵۶ میلی متر کمتر از میانگین بلندمدت است و از سوی دیگر تنش آبی هر سال بیشتر از سال قبل در البرز خودنمایی می کند.
تغییر اقلیم و پیدایش گردوخاک
پدیده گردوخاک ناشی از دشت های عراق، اردن و عربستان سعودی همواره مناطق غربی ، شمال غرب و جنوب کشور را تحت تاثیرقرار می دهد اما هیچ گاه تصور نمی رفت به جز آلودگی کارخانه ها و خودروها ، آلاینده دیگری به نام گردوغبار البرز و تهران را تحت تاثیر خود قرار دهد.
تکرار خشکسالی از اوایل دهه ۸۰ شمسی تاکنون در کشور سبب شده تا ضمن خشک شدن تالاب ۴۸ هزار هکتاری صالحیه البرز و قزوین، گردوخاک ناشی از آن دشت های جنوبی و غربی استان البرز و تهران را فرا گیرد.
هرچند در طول سال آبی هدایت سیلاب های موقتی می تواند نفس تازه ای به تالاب صالحیه بدمد اما با شروع فصل تابستان و تبخیر آبها باز هم گردوغبار به پا می شود و دامنه آن به تهران می رسد.
سوی دیگر پدیده کم بارشی نیز ضعف و کم رمقی سفره های آب زیر زمینی است که تراکم جمعیتی بالا و برداشت های بی رویه آب مشکل مضاعف شده است.
تکاپو برای نجات دشت ها و سفره ها
همانطور که اشاره شد دستگاههای اجرایی از شرکت آب منطقه ای گرفته تا اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری ، شهرداری کرج و اداره کل حفاظت محیط زیست استان البرز چندسالی است که با اجرای طرح ها و پروژه های مختلف در تکاپو برای نجات دشت ها و سفره های آب زیر زمینی هستند.
اجرای طرح های آبخیزداری با استفاده از تقویت پوشش گیاهی ، خشکه چینی و احداث سیل بند در حوضه آبریز سدهای کرج و طالقان و دشت های جنوبی البرز توسط اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری ، احداث ۲ طرح بزرگ تغذیه مصنوعی در دشت های هشتگرد و فردیس توسط شرکت آب منطقه ای البرز ، احیای بخشی از تالاب صالحیه و حفاری بیش از ۵۰۰ حلقه چاه جذبی در محدوده اراضی شهر کرج برای مهار سیلاب ها از جمله اقدامات قابل اتکا برای مدیریت آب در البرز به شمار می رود.
با این حال هنوز تا نقطه مطلوب فاصله وجود دارد و با اینکه از مجموع ۶۸ هزار هکتار اراضی کشاورزی البرز حدود ۱۲ هزار هکتار آن تحت پوشش آبیاری نوین است اما بخش کشاورزی همچنان در مصرف آب جایگاه نخست را به خود اختصاص داده است.
بخوانیم از متولی آبهای البرز
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان البرز با گرامیداشت روز جهانی آب به خبرنگار ایرنا گفت: واقعیت این است که امروز زنگ خطر کم آبی درجهان ، ایران و البرز به صدا درآمده و باید همگان نگاه متفاوتی به موضوع آب داشته باشیم.
داود نجفیان ادامه داد: امسال شعار روزجهانی آب ،«آب برای صلح » انتخاب شده که امیدواریم تمام کشورها به اهمیت این شعار توجه ویژه داشته باشند.
وی به برخی طرح ها و برنامه ها برای مدیریت آب در استان البرز گریزی زد و گفت : هرچند دستگاه های اجرایی باید بیش از این برای مدیریت آب تلاش کنند اما
نباید فراموش کنیم که بدون همراهی تمام بخش ها از جمله کشاورزی ، صنعت و مردم نمی توان چشم اندازی مطلوب برای غلبه بر خشکسالی و تنش آبی متصور بود.
نجفیان افزود: شرکت آب منطقه ای استان البرز از سال ۱۳۹۷ با جدیت وارد یک برنامه تحت عنوان سازگاری با تغییر اقلیم و خشکسالی شده که در این برنامه از اجرای طرح های آبرسانی تا فرهنگسازی عمومی را دنبال می کند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای البرز گفت: مطالعه طرح جامع آبرسانی استان البرز یکی از محورهای موضوعی شرکت آب منطقه ای این استان بود که با اهتمام دولت سیزدهم از فروردین ماه سال ۱۴۰۱ روند اجرایی آن کلید خورد.
نجفیان افزود: این طرح با هدف افزایش برداشت آب از سدها ، کاهش بار سفره های زیر زمینی و تامین آب بلندمدت (۳۰ساله ) مردم البرز به اجرا درآمده و تاکنون بخشی از آن به بهره برداری رسیده است.
وی اظهار کرد: تامین آب شهرستان های پرتنش آبی مانند اشتهارد و نظرآباد و مناطقی از کرج ،چهارباغ و فردیس در گام نخست این طرح قرار دارد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای البرز گفت : در کنار طرح جامع آبرسانی ، مطالعه و ساخت پنج طرح تغذیه مصنوعی دشت ها با هدف مهار سیلاب ها و تقویت سفره های آب زیر زمینی البرز به اجرا درآمد که تاکنون ۲ طرح تغذیه مصنوعی دشت فردیس و هشتگرد در مجموع با ظرفیت مهار ۱۰۲ میلیون مترمکعب سیلاب تکمیل و بهره برداری شده است؛اکنون نیز سه طرح دیگر در دست مطالعه و اجرا قرار دارد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای البرز گفت : برنامه دیگر مدیریت منابع آبی استان به تغییر الگوی کشت با همکاری سازمان جهاد کشاورزی و کشاورزان استان اختصاص داردکه کشت محصولات کم آب بر ، توسعه آبیاری نوین و استفاده از آبهای بازچرخانی شده برای آبیاری مزارع و باغات در قالب این برنامه گنجانده شده است.
وی ادامه داد: هرچند بخش کشاورزی استان هنوز بخش زیادی از منابع آبی را مصرف می کند اما گامهای بلندی برای مدیریت کشت و آب در استان آغاز شده است.
نجفیان افزود: شرکت های آب منطقه ای و آبفا استان زیر ساخت لازم را برای تامین آب بازچرخانی شده جهت مصارف کشاورزی و صنعت فراهم کرده و انتظار می رود طبق برنامه ریزی بتوانیم این آبها را جایگزین منابع آب شرب کنیم.
وی انسداد چاه های غیرمجاز را برنامه دیگر استان البرز برشمرد و گفت : در سال۱۴۰۲ حدود یک هزار حلقه چاه غیر مجاز را دراین استان مسدود کردیم و این روند با شتاب ادامه دارد.
نجفیان اظهار کرد: اقدام دیگر شرکت های آب منطقه ای و آبفا البرز ، برنامه های آموزشی در مدارس ، محله ها و پارکهای تفریحی برای مردم با موضوع آب و مصرف بهینه آن است که در قالب فرهنگسازی عمومی از سه سال پیش تاکنون با جدیت دنبال می شود تابتوانیم قطره های آب را نجات بدهیم و بحران خشکسالی را مدیریت کنیم .
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای البرز گفت : اگرچه طرح ها و پروژه های متعددی برای مدیریت آب به اجرا درآمده اما نباید فراموش کنیم که مشارکت تک تک مردم و دستگاه های در عبور از بحران آبی و تغییر اقلیم بیشترین تاثیر را دارد.
نظر شما