به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، یکی از اقدامات معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم راه‌اندازی سامانه نظام نیازها و ایده‌ها یا به اختصار نان ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ بود. سامانه نان سامانه‌ای برای صاحبان صنایع، شرکت‌های دانش‌بنیان، نهادها و وزارتخانه‌هاست تا اگر نیازی دارند آن را در نان ثبت کنند و پژوهشگران و دانشمندان هم از طرف دیگر ایده خود را در پاسخ به آن نیاز وارد سامانه کنند.
البته طرح اولیه و ابتدایی این سامانه را وزیر علوم، تحقیقات و فناوری از مدت ها قبل مطرح کرده بود. وی در سال ۸۵ در مقاله ای به نام «ساختارهای دانش‌مدار عصر دانایی» (رهیافت، شماره ۳۷) توانمندسازی علمی را منوط و مشروط به تقویت ساختارهای دانایی‌محور دانسته و ساختارهای دانایی‌محور را ایجاد پایگاه نمایه‌سازی علم و فن بومی، بانک ملی ایده و مرکز نمایه‌سازی مسائل حل نشده علمی می خواند.
این سامانه در نشانی https://nan.ac/ قابل دسترس است و تاکنون بیش از ۱۱ هزار و ۹۲۲ نیاز و بیش از دو هزار و ۵۴۴ نیاز در آن ثبت شده است و ۶۵۴ سازمان، نهاد، وزارتخانه و شرکت خصوصی و دولتی با آن تعامل دارند.
همچنین برخی سازمان ها مانند ایران‌خودرو در آن درگاه‌های خاص دارند تا به این شکل نیازهای مرتبط با این صنایع بیشتر و راحت‌تر توسط دانشمندان برطرف شود.
سامانه نان به مثابه بانک اطلاعاتی
هاجر فرشیدی‌ور در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا در مورد سامانه نان در تسهیل برطرف شدن نیازهای پژوهشی مرتبط با حوزه نفت اظهار داشت: سامانه نظام نیازها و ایده‌ها «نان» را وزارت علوم راه اندازی کرد و ما هم به عنوان اولین دستگاه به این سامانه پیوستیم، از این ظرفیت استفاده کردیم و زیرسامانه‌ای هم برای وزارت نفت در سامانه نان تعریف و این امر باعث شده اکنون همه طرح‌های پژوهشی وزارت نفت از طریق این سامانه و در همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی انجام شود.
وی به اهمیت هم‌افزایی دانشگاه‌ها طرح‌های پژوهشی رسانه‌های مختلف اشاره کرد و گفت: این سامانه غیر از رفع نیازهای پژوهشی، بانک اطلاعاتی منسجمی بر اساس پژوهش‌های دستگاه‌ها و حوزه‌های مختلف هم تشکیل داده که موجب می‌شود هم‌افزایی شکل بگیرد؛ زیرا به شکل مرتب پژوهش‌های مختلفی برای هر دستگاهی انجام می‌شود و اگر یک وزارتخانه از پروژه‌های دستگاه‌های دیگر مطلع باشد از دوباره‌کاری جلوگیری می‌شود.
صنایع و وزارتخانه‌ها در همکاری با دانشگاه‌ها باید بتوانند نیازهای خود را رفع کرده و سود هم ببرند، صنعت متقاضی است و بنابراین باید این تقاضا رفع شده و باید بهره خود را ببرد. بنابراین به جز قوانین و احکام بالادستی که وجود دارد و نهادها را ملزم و موظف می‌کند که وجوه مشخصی را برای بخش پژوهش هزینه کنند؛ باید اعتماد بین مدیران صنایع و دانشگاه‌ها شکل بگیرد که دانشگاه می‌تواند این مسائل را حل کند. در این صورت دیگر به احکام بالادستی نیازی نخواهیم داشت، این چرخه کار می‌کند و مجموعه‌های صنعتی به مجموعه‌های دانشگاهی و پژوهشی مراجعه می‌کنند.
مدیرکل امور پژوهش وزارت نفت ادامه داد: اما این امر مستلزم آن است که ارتباط خوبی شکل بگیرد، شناخت دانشگاه از صنعت بیشتر شود، تعریف مسائل پژوهشی روشن‌تر شکل بگیرد و برای تحقق این هدف وزارت نفت غیر از اقدامات قبلی طرح راهیان پیشرفت را همراه با دیگر دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها اجرایی کرده است.
راهیان پیشرفت فقط برای دانشجویان و دانش‌آموزان نیست
فرشیدی‌ور در توضیح طرح راهیان پیشرفت گفت: یک بخش از طرح راهیان پیشرفت این است که دانشجویان و دانش‌آموزان به مناطق عملیاتی در صنعت نفت می‌روند و از موفقیت‌های این صنعت مطلع می‌شوند. بخش دیگر این است که استادان و مدیران دانشگاهی در منطقه‌های عملیاتی صنعت نفت حضور پیدا کرده، مسائل را ببینند، ارتباط بیشتر و نزدیک‌تری با این موضوعات داشته باشند تا بتوانند مسائل را دقیق‌تر تبیین کنند و در نهایت این اقدام منجر به برطرف شدن نیازهای صنعت شود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا دانشگاه‌ها از نظر علمی توان برطرف کردن نیازهای پژوهشی صنعت نفت را دارد یا خیر، گفت: دانشگاه ها به لحاظ علمی بسیار قوی هستند و می‌توانند این نیازها را رفع کنند. معتقد هستیم خروجی‌های دانشگاه‌ها بسیار خوب است و همین که در صنایع و دانشگاه‌های دنیا عملکرد خوبی از خود نشان داده‌اند، ناشی از خروجی خوب دانشگاه‌هاست.
مدیرکل امور پژوهش وزارت نفت تاکید کرد: اما موضوع دیگر این است که دانشگاه و صنعت با هم‌افزایی باید بتوانند مسائل صنعت را به مسائل پژوهشی کوچک‌تر تبدیل کنند که در این مسیر دانشگاه‌ها باید کمک کنند؛ زیرا ساختارهای بخش تحقیق و توسعه‌های وزارتخانه ها و وزارت نفت هم از جهت تعداد افراد محقق و هم از جهت توان علمی آنها به اندازه ظرفیت بزرگ دانشگاه‌ها نیست و باید بتوانیم با توان دانشگاه‌ها مسائل و نیازهای صنعت را به مسائلی از جنس پژوهش و مسائلی از جنس ساخت تبدیل کنیم.
فرشیدی‌ور ادامه داد: نیازهایی که به ساخت دستگاه‌ها مربوط است با کمک شرکت‌های ساخت داخلی قابل انجام است؛ ولی نیازهایی که مرتبط با پژوهش است باید با کمک کل زیست‌بوم تحقیق و توسعه شامل دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و غیره حل شود.
نظر شما