به گزارش ایرنا، بار دیگر ماه مهمانی خدا به روزهای پایانی اش نزدیک می شود و مومنانی که شب و روز را با عبادت و تمرین بندگی پشت سر گذاشتند حالا خود را برای استقبال از عید سعید فطر آماده می‌کنند.
استقبالی که در هر نقطه ای از میهن عزیز به برکت حضور قومیت ها و خرده فرهنگ های گوناگون رنگ و بوی دیگری دارد و هر یک به سبک و سیاقی این عید سعید را گرامی می دارند.
یکی از این قومیت ها که همواره حافظ خوبی برای آیین های سنتی بوده اند، ترکمن ها هستند که با گذشت سال های سال همچنان آیین های ویژه اعیاد و مناسبت های مذهبی به همان سبک قدیم برگزار می کنند.
این قومیت بیش از ۱۰ درصد جمعیت یک میلیون نفری خراسان شمالی را تشکیل می دهند و بیشتر در شهرستان های مانه، سملقان، بجنورد و رازوجرگلان سکونت دارند.
هنوز ترکمن ها پیش از آغاز عیدفطر نظافت خانه ها را در اولویت کاری خود دارند، دل کودکان خود را با خرید البسه نو شاد می کنند و نان های محلی خاص خود در روز عید برای پذیرایی مهمانان می پزند.
در این ایام بازارهای مناطق ترکمن نشین پررونق می شود و در این بازارها انواع پوشاک و انواع آجیل و شیرینی و نیز وسایل و ملزومات خانگی ارایه می شود.
پیشوازی از عید با خانه تکانی
اهالی ترکمن حداقل یک هفته قبل از دیدن هلال ماه شوال مقدمات گرامیداشت عید فطر را فراهم می‌کنند؛ زنان و مردان بیشتر از روزهای معمول به نظافت خانه می‌پردازند.
در میان بسیاری از مناطق ترکمن نشین رسم است که زنان و دختران ترکمن آخرین جمعه قبل از حلول ماه به شکل دسته جمعی مسجد محل خود را نظافت می کنند و برخی از خانواده‌ها نیز سجاده‌هایی از جنس قالیچه و نمد را که به آن «نمازلیق» می‌گویند، به مسجد محل خود اهدا می‌کنند.
«باش پطره» یا همان زکات فطره
پرداخت فطریه از آیین های مهم مذهبی این منطقه است که معمولا در چند روز آخر ماه رمضان و تا قبل از نماز عید انجام می‌شود.
علمای ترکمن برای هر عضوی از خانواده، مبلغی را تعیین می کنند و هر خانواده محاسبه کرده و آن مبلغ را به افراد نیازمند می رسانند.
پرداخت فطریه در فقه اهل سنت واجب است و به گفته علما، مقدار معینی از قوت غالب مردم هر منطقه مبنای پرداخت آن است که بر همین اساس در بین ترکمنها مبنای پرداخت فطریه غالبا گندم است.
«آی گورمک» یا رویت هلال ماه شوال
گرچه اهل سنت استان خراسان شمالی در اعلام ماه رمضان و عید فطر خود را تابع استفتاء دفتر مقام معظم رهبری و گوش به زنگ اعلام نظر حاکم اسلامی می دانند و هر سال نیز این تبعیت خود را از ولی فقیه با انتشار بیانیه اعلام می کنند اما همچنان هنگام غروب برای دیدن هلال ماه شوال به پشت بامها و روی تپه ها و بلندیها می روند.
آداب و رسوم دیدن هلال عید، شبیه دیدن هلال ماه رمضان است و با دیدن هلال ماه شوال، آغاز عید فطر اعلام می شود.
شبی که ماه شوال رویت شود، شب خداحافظی با ماه مبارک رمضان است به گونه ای که مومنان در مساجد دعا می کنند تا نماز و روزه آنها مستجاب و مورد قبول درگاه الهی قرار گیرد.
«عیدنامازی» یا همان نماز عید فطر
پس از رویت هلال ماه شوال، این اهالی به ویژه جوانان و نوجوانان ترکمن در صبح اول وقت روز عید فطر با پوشیدن بهترین لباس، سواره و پیاده به سمت محل برگزاری نماز عید می روند تا ضمن گوش سپردن به سخنان علما و بهره مندی از ارشادات دینی، نماز عید را برجای آورند.
امام جماعت مسجد قبل از شروع مراسم، شکل خواندن نماز عید را به نمازگزاران یاد آوری و خطبه ها را می خواند و مردم را به انجام اعمال نیکو فرا می خواند و بعد از نماز نیز مردم عید را با پخش شیرینی عید فطر به هم تبریک می گویند.
دیدو بازدیدهای عید
بسیاری از خانواده های ترکمن بعد از اقامه نماز عید فطر به دید و بازدید اقوام، خویشاوندان و دوستان رفته و عید را تبریک می‌گویند و هر یک از خانواده‌های ترکمن سفره‌ای رنگین پهن می‌کنند تا از مهمانان خود پذیرایی کنند و در پایان نیز برای اموات فاتحه و دعا می خوانند.
همچنین برخی از آنها نیز به زیارت قبور درگذشتگان خود می روند و در کنار قبور آنها قرآن تلاوت کرده و برای شادی روح اموات خرما و یا نان های محلی پخش می کنند.
استان خراسان شمالی یک میلیون نفر جمعیت دارد که بیش از ۱۰ درصد از این جمعیت را اهل سنت و قوم ترکمن تشکیل می دهند که در شهرستان های راز و جرگلان، بجنورد و مانه و سملقان سکونت دارند.
نظر شما