امروز بیست و نهم فروردین مصادف با هشتم شوال است. در ۱۰۱ سال پیش در چنین روزی وهابیون به چهار امام و تعدادی از بزرگان جهان اسلام هتک حرمت کرده و حرم های آن ها را با خاک یکسان کردند. بیش از یک قرن است که وهابیون حتی اجازه ندادند سایبانی بر مزار آنان نصب شود. هشتم شوال بهانه ای شد تا به این مصیبت غمناک اشاره ای کنیم که چگونه حرمت حرم ائمه معصومین را در بقیع شکستند و قلوب مسلمانان جهان را جریحه دار کردند.
پس از هجرت مسلمانان به مدینه بقیع به عنوان تنها قبرستان مسلمانان تعیین شد. یعنی مردم مدینه قبل از هجرت پیامبر (ص)، مردگان خود را در دو گورستان بنی حرام و بنی سالم و گاهی نیز در منازل و خانه‌های خود دفن می‌کردند و از بقیع می توان به عنوان نخستین قبرستانی یاد کرد که به دستور پیامبر اکرم (ص) توسط مسلمانان صدر اسلام به وجود آمده است. برخی معتقدند نخستین کسی که در این قبرستان دفن شد، عثمان بن مظعون بود. البته رسول اکرم (ص) برخی شهدای احد و نیز فرزندش ابراهیم را در آنجا دفن کرد و به این ترتیب بر شرافت آن افزود.
بقیع هم‌اینک مدفن امام حسن مجتبی(ع)، امام سجاد (ع)، امام باقر (ع) و امام صادق (ع) است. البته مزار بیشتر زنان پیامبر و نیز عباس عموی پیامبر (ص) و فاطمه بنت اسد مادر حضرت علی (ع) و برخی دیگر از بزرگان در این مکان قرار دارد. حرم بقیع که در چند قدمی حرم رسول خدا (ص) قرار دارد، دارای دو ورودی است. یک ورودی برای کادر اداری و غسالخانه و در دیگر برای زائران که در همه ساعات روز جز صبح ها بعد از نماز برای ساعتی و عصرها برای ساعتی، بسته است. قبور مطهر ائمه و برخی نزدیکان رسول الله (ص) در بقیع در گذشته دارای گنبد و بارگاه بوده است.
وهابیون از حدود ۲۰۰ سال پیش به وجود آمدند. آنها باورها و عقاید خاصی دارند که با پیروان اغلب مذاهب اسلامی در مغایرت است. محمد بن عبدالوهاب نجدی پیشوای نهضت وهابیت است و نام وهابیت را مخالفان به آنها داده اند، در حالی که پیروان این فرقه، خود را الموحدون و مذهب خود را محمدیه نامیده اند، این گروه خود را فرقه ای سنی و پیرو مذهب احمد بن حنبل می دانند. این فرقه معتقد است هر چیزی که به جز خدای تعالی عبادت شود، خطاست و هر کس این چیزها را عبادت کند، سزاوار مرگ است.
آنها همچنین معتقدند جماعت زیادی از مسلمانان موحد نیستند، زیرا می کوشند عنایت خدا را با زیارت قبور اولیای الهی به دست آورند. وهابیت ذکر کردن نام پیامبر، ولی یا هر فرشته ای را در نماز شرک دانسته و اگر کسی از غیر خدا شفاعت جوید، می گویند چنین کسی کافر است. همچنین هر کسی برای رواشدن حاجات خود از غیر خدا یاری بخواهد، کافر محسوب می شود.
بر اساس اعتقادات این فرقه، علمی که مبتنی بر قرآن مجید، سنت پیامبر و استنباط های ضروری عقل نباشد، کفر است و انکار قدر (قدرت داشتن انسان بر انجام کارها) در همه افعال به معنی الحاد و بدعت است. وهابیون همچنین ساختن گنبد و ضریح و بقعه بر روی قبور را حرام و تخریب آن را واجب می دانند که در این مساله پیرو پیشوای خود، ابن تیمیه و شاگرد او ابن جوزیه هستند. از این رو آنان طی چند قرن اخیر، تا آنجا که توانسته اند زیارتگاه ها را ویران کردند و حتی قبور ائمه بقیع و قبر امام حسین (ع) را نیز استثنا نکرده اند.
آنان ساختن آرامگاه روی قبور را نوعی شرک و کفر می پندارند، هر چند وهابیون برای اثبات این باور خود راهی جز استفاده از تهدید و خشونت ندارند و همواره برای تخریب مرقد ائمه اطهار از عراق و شام تا جنوب دریای سرخ و غرب و شرق جهان اسلام تلاش کرده اند.
قبرستان بقیع یا جنة البقیع؟
امام رضا (ع) در کنار هارون و امام کاظم(ع) و امام جواد (ع) در مقبره‌ای به نام مقابر قریش و کریمه اهل‌بیت (س) در قبرستان بابلان دفن شده‌اند اما نه تنها کسی مدفن این بزرگان را قبرستان قریش یا قبرستان بابلان نمی‌خواند بلکه همگان از مدفن ایشان با تعابیر سراسر احترام و همراه با عظمت یاد می‌کنند. مقبره هارون با دفن یک امام، حرم نام گرفت و مقابر قریش با دفن جوادین به حرم کاظمین شناخته می‌شود و قبرستان بابلان به حرم فاطمه معصومه (س) تغییر نام داد اما بقیع با وجود آنکه خانه امیر مومنان علی (ع)، مدفن چهار امام علیهم‌السلام، مدفن جمع زیادی از اصحاب پیامبر(ص) و اصحاب ائمه معصومین (ع) و شماری از فقهای برجسته فریقین است، همچنان با تعبیر ناشایست و تحقیر آمیز قبرستان بقیع یاد می‌شود در حالی که شایسته است به حرمت ائمه مدفون در بقیع، قداست آن زمین پاک را پاس داشته و آنجا را حرم بقیع بخوانیم.
آنچه در حرم بقیع تخریب شد
علاوه بر بقعه ائمه بقیع می توان از ۹ مکان مرتبط با پیامبر اعظم (ص) در این حرم نام برد که توسط وهابیون تخریب شد؛ همچون مسجد فاطمه یا بیت الاحزان که محل عبادت حضرت فاطمه (س) و محل اقامه عزای ایشان بر پیامبر در بقیع بود یا مسجد اُبی بن کعب که محل دعا و نماز رسول الله در بقیع بود یا بقعه ابراهیم پسر رسول الله، بقعه صفیه عمه پیامبر، بقعه عقیل پسر عموی رسول خدا(ص)، بقعه اسماعیل پسر امام صادق(ع)، بقعه منسوب به دختران رسول الله، بقعه منسوب به همسران رسول الله و همچنین بقعه منسوب به فاطمه بنت اسد که رسول الله او را مادر خطاب می‌کرد.
چهار مکان متعلق به صحابه یا تابعین بود که در چنین روزی تخریب شد که شامل بقعه عثمان بن عفان، بقعه مالک فقیه مدینه و امام مالکی‌ها، بقعه منسوب به فرزند خلیفه دوم و بقعه منسوب به ابوسعید خدری بود.
سایر مکان های تخریب شده را می توان در سه بخش برشمرد. یکی تخریب ۱۵مقبره خانوادگی قدیمی متعلق به نوادگان پیامبر و برخی از خاندان‌های سرشناس جهان اسلام، دیگری تخریب ۱۳ قبر مشهور و قدیمی متعلق به چهره‌های شاخص جهان اسلام از فقهای فریقین تا امرا، وزرا، شاهان و عرفا و سوم تخریب سنگ قبرهای تاریخی و قدیمی بقیع.
برخی آداب و عادت ها پس از تخریب حرم بقیع از بین رفت. مثلا انتقال جنازه به مدینه از سراسر جهان اسلام برای دفن در بقیع، رعایت آداب مسلمانان هنگام زیارت بقیع، آداب مسلمانان هنگام تدفین اموات در بقیع آداب و همچنین عادت مسلمانان در تکریم بزرگان دین و مذهب.
نظر شما