فرصت های طلایی در جهان غیراروپایی

به گزارش گروه سیاست خارجی ایرنا، آیت الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه ۳ اردیبهشت ۱۴۰۳، تهران را به مقصد اسلام‌آباد پایتخت پاکستان ترک خواهد کرد.

گفتگوی‌های دو جانبه با نخست وزیر این کشور و مذاکرات منطقه‌ای در دستور کار این سفر قرار دارد.

به گزارش خبرنگار ایرنا در اسلام آباد، در آستانه این سفر، خیابان‌های پایتخت پاکستان با پرچم جمهوری اسلامی ایران تزئین شده است.

آیت الله رئیسی در سفر ۲ روزه خود پس از استقبال رسمی از سوی نخست وزیر پاکستان، با «شهباز شریف» دیداری خصوصی خواهد داشت و به اتفاق وی نشست مشترک هیئت‌های عالی‌رتبه دو کشور را برگزار خواهند کرد.

رئیس جمهور در این سفر همچنین با «آصف‌علی زرداری» همتای پاکستانی خود ملاقات خواهد داشت و علاوه بر آن با سفر به برخی شهرهای دیگر این کشور با علما، نخبگان، تجار و فعالان اقتصادی نیز دیدار و گفتگو می‌کند.

نگاه به جهان غیر اروپایی و حضور در آسیا

دولت سیزدهم از ابتدای شروع کار خود، با تغییر رویکرد سیاست خارجی کشورمان که تا پیش از این و در دولت سابق، ارتباط جهانی را به ارتباط با کشورهای غربی و بازار اروپای غربی محصور کرده بود، نگاه خود را به فرصت‌های طلایی در سرتاسر جهان و بالاخص به کشورهای حوزه آسیا معطوف داشت.

بازار بزرگ و فرصت های طلایی این کشورها در حوزه تجارت بین المللی، صادرات کالا و خدمات مهندسی و عمرانی و همچنین در حوزه دیپلماسی فرهنگی، علمی و همچنین روابط سیاسی منجر به رشد تجارت بین المللی، کاهش وابستگی ایران در حوزه مالی بین الملل به سازوکارهای غربی و همچنین خنثی‌سازی تحریم‌ها و فشارهای حداکثری غرب و به خصوص آمریکا برعلیه کشورمان شده است.

در این میان همسایگان و کشورهای نزدیک به ایران جایگاه ویژه تری در دیپلماسی چند جانبه دولت سیزدهم و شخص رئیس جمهور دارد.

رابطه‌ای تاریخی و دوستانه

کشور ایران از بدو استقلال پاکستان تا به امروز، رابطه ای دوستانه و چندوجهی را با این کشور داشته و تجربه کرده است. این رابطه به خصوص در سالیان پس از انقلاب شکوهمند اسلامی در ایران نیز روز افزون و گسترده تر گردیده است.

از سویی، محوریت دین اسلام در دو کشور باعث نزدیکی هرچه بیشتر ایران و پاکستان شده است و از سویی دیگر قرابت زبانی و تاریخی نیز یکی از دیگر عوامل نزدیکی و دوستی دو ملت ایران و پاکستان شده است.

روابط سیاسی، امنیتی، دیپلماتیک و حسن همجواری

تنش های میان دیگر همسایگان پاکستان با این کشور بر سر خطوط مرزی و روابط مسالمت آمیز ایران با کشور پاکستان، موجب استقبال این کشور از توسعه روابط با کشورمان شده است.

این موضوع باعث شده است که ایران جایگاهی ویژه در سیاست خارجی و دیپلماسی پاکستان داشته باشد.

از سویی دیگر به واسطه قرابت های دینی و زبانی و تاریخی میان دو کشور و همچنین محبوبیت ایران به واسطه مواضع ضد آمریکایی و ضد اسرائیلی و اشتیاق ملت مسلمان پاکستان به این مواضع، حوزه دیپلماسی عمومی و دیپلماسی فرهنگی یکی از مهم ترین جنبه های روابط میان دو کشور به شمار می‌آید.

وجود رایزنی های فرهنگی متعدد ایران در مناطق مختلف پاکستان و همچنین اشتیاق مردم پاکستان به سفر به ایران، نشانگر این دوستی عمیق است.

چنین ظرفیتی می‌تواند به یکی از جنبه های مهم همکاری دو کشور بدل گشته و در سطوحی مانند دیپلماسی علمی تسری پیدا کند.

در نقطه مقابل وجود برخی از عناصر نامطلوب و وابسته به سرویس‌های اطلاعاتی خارجی در مرز دو کشور، در برهه‌هایی باعث برخی تنش های جزئی شده که با همت و ارتباط سازنده مقامات دو کشور این شیطنت ها و ماجراجویی های ایادی وابسته به سازمان های جاسوسی غربی فرصت عرض اندام نخواهند داشت.

لزوم مبارزه با پدیده شوم قاچاق سوخت و مواد مخدر و همچنین دیوار کشی مرزی بین دو کشور می‌تواند مشکلات معدودی که در حوزه مرزها میان ایران و پاکستان به وجود می آید را به حداقل ممکن برساند.

فرصت های بیشمار سرمایه گذاری در پاکستان

کشور پاکستان از دو جهت دارای فرصت و موقعیتی ویژه در میان همسایگان ایران و در سطح روابط منطقه ای و جهانی کشورمان است.

موقعیت جغرافیایی این کشور، همسایگی این کشور با دو کشور مهم جمهوری خلق چین و همچنین هندوستان، دسترسی خوب این کشور به آبهای آزاد و دسترسی سریع به اقیانوس هند، منابع عظیم معدنی این کشور و ویژگی‌های جغرافیایی خاص پاکستان، این کشور را به دروازه ورود ایران به منطقه آسیای جنوبی و بازارهای عظیم آن مبدل ساخته است. پاکستان جدای از این ظرفیت بی نظیری برای کالا و خدمات صادراتی از سوی کشورمان به شمار می آید.

موقعیت جغرافیایی این کشور، همسایگی این کشور با دو کشور مهم چین و همچنین هندوستان، دسترسی خوب این کشور به آبهای آزاد، منابع عظیم معدنی این کشور و ویژگی های جغرافیایی خاص پاکستان، این کشور را به دروازه ورود ایران به منطقه آسیای جنوبی و بازارهای عظیم آن مبدل ساخته است. پاکستان جدای از این ظرفیت بی نظیری برای کالا و خدمات صادراتی از سوی کشورمان به شمار می آید.

کشور پاکستان از جهتی دیگر به واسطه بحران اقتصادی، مشکلات عدیده مالی، آغوشی گشاده برای هرنوع سرمایه‌گذاری خارجی داشته و فرصتی بی نظیر را برای سایر کشورها در جهت سرمایه گذاری در حوزه های مختلف، صنایع مختلف و همچنین بازارهای متعدد ایجاد کرده است. این فرصت به خصوص در حوزه انرژی، کالاهای مصرفی و سوخت بیشتر نمود داشته و دارد.

در همین راستا، ترافیک سفر هیات های بلند پایه پاکستان و عربستان سعودی به یکدیگر در طی ۱ ماه گذشته که شامل سفر ژنرال عاصم منیر فرمانده ارتش پاکستان به ریاض، سفر خالد بن سلمان وزیر دفاع سعودی به اسلام آباد، سفرشهباز شریف نخست وزیر پاکستان به ریاض و همچنین سفر هفته گذشته هیات بلند پایه عربستان سعودی به ریاست فیصل بن فرحان وزیر امور خارجه _ با همراهی وزرای صنعتی و اقتصادی عربستان) به اسلام آباد می‌شود، نشانگر اشتیاق وافر پاکستان به جذب سرمایه گذاری خارجی است. تبادلات اقتصادی و تجاری عظیم میان پاکستان و چین در حوزه انرژی و همچنین توسعه بنادر و تجارت نیز نمونه ای دیگر از این موضوع به شمار می‌آید.

سابقه روابط اقتصادی و تجاری میان ایران و پاکستان

مرزهای طولانی ایران با کشور پاکستان که بالغ بر هزار کیلومتر (۹۷۸ کیلومتر) می باشد، فرصتی استثنائی برای تبادلات تجاری و اقتصادی بین دو کشور را فراهم نموده است. گرچه با وجود چنین ظرفیتی، در طی دهه های متمادی از استفاده کارآمدی از این امکان بی نظیر صورت نگرفته است.

در این مرز طولانی وگسترده می‌توان با احداث گذرگاه های متعدد حمل و نقل و تجارت زمینی میان دو کشور را تسهیل کرد و با احداث و توسعه بازارچه های مرزی علاوه بر مقابله با پدیده قاچاق، به توسعه و بهبود مناطق مرزی و مرزنشینان در دو کشور کمک کرد.

یکی از بهترین فرصت های همکاری میان دو کشور، حوزه انرژی است. کشورمان علاوه بر صادرات انرژی همچون برق به کشور پاکستان در شرایطی که این کشور نیاز بسیار مبرمی به انرژی برق دارد، با ورود پیمانکاران ایرانی می‌تواند با احداث سد و نیروگاه های مختلف برق‌آبی به واسطه رودخانه های متعدد در این کشور، به پاکستان در جهت تامین برق و کنترل سیلاب ها کمک کند، همچنین پیمانکاران کشورمان توانایی احداث نیروگاه های مختلف گازی، سیکل ترکیبی، تجدید پذیر و... را در این کشور داشته و همچنین قادر به صادرات تجهیزات مرتبط با خطوط انتقال و شبکه توزیع برق در کشور پاکستان هستند.

از سویی دیگر، اشتیاق برای توافقات مختلف اقتصادی و تجاری در حوزه هایی همچون صادرات سوخت های پاک همچون گاز از ایران به پاکستان از دهه ۱۳۷۰(۱۹۹۰ میلادی) منجر به توافق بر سر احداث خط لوله صلح مابین ایران، پاکستان و هندوستان برای صادرات گاز ایران به بازارهای هدف در شرق پاکستان و همچنین کشور هندوستان شد.

گرچه این قرارداد از سالیان ابتدای امضای آن، با مشکلات بسیاری از جمله فشارهای غرب روبرو گشته و هندوستان به دلایل مختلف از جمله وجود این فشارها از این قرارداد عقب نشینی کرد، ولی در طی نزدیک به ۱۵ سال گذشته اشتیاق دو کشور ایران و پاکستان به عملیاتی شدن خط لوله آی پی (IRAN- PAKISTAN Gas Pipeline) حفظ و روز افزون گشته است.

در همین زمینه ایران تعهد خود را برای احداث خط لوله به پایان رساند و پاکستان نیز در طی ماه های گذشته با جبران تاخیر خود به دنبال احداث خط لوله از مرز ایران تا بندر گوادر است.

از سویی دیگر کالاهای صادراتی ایران به پاکستان با رفع برخی از موانع گمرکی و مرزی میان دو کشور می‌تواند بازار هدف خوبی را پیدا کرده و جریان صادرات این کالاها بسیار بزرگ تر شود.

حوزه حمل و نقل و اتصال شبکه خط آهن دو کشور نیز یکی دیگر از حوزه های همکاری است که سودی توامان برای هر دو کشور می‌تواند داشته باشد.