سریلانکا، جزیره ای برای رقابت قدرت های جهانی

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا؛ سریلانکا در نیم‌کره شمالی جهان واقع در اقیانوس هند جدیدترین مقصد دیپلماسی کشور است.

این کشور جزیره ای ملقب به «اشک هندوستان» یا «گوشواره هند» در رادار «سیاست همسایگی» دولت سیزدهم قرار دارد و به این خاطر رئیس جمهوری ایران امروز چهارشنبه پنجم اردیبهشت ماه به دعوت رسمی رانیل ویکرمسینگه رئیس جمهور سریلانکا سفری یک روزه به این کشور خواهد داشت.

جنگ فرسایشی داخلی در سریلانکا که بیش از یک دهه از پایان آن می‌گذرد باعث توقف توسعه و آسیب به زیرساخت‌های این کشور شد. اما در سال های اخیر، بازسازی کشور و توجه به توسعه زیرساخت‌ها مانند بنادر، راه‌ها، فرودگاه‌ها و ... به مهم‌ترین موضوع در این جزیره تبدیل شد.

به همین خاطر موقعیت شکننده اقتصادی سریلانکا، فرصت هایی برای بازیگران منطقه ای و جهانی برای افزایش نفوذ در این کشور پدید آورده است. در این بین و در مسیر توسعه دیپلماسی اقتصادی در دولت سیزدهم، سریلانکا یکی از کشورهای هدف به شمار می رود و ایران همپای کشورهای مهم این منطقه، پروژه های زیربنایی در این کشور تعریف کرده است.

یکی از مهم‌ترین بسترهای رقابت در سریلانکا را می‌توان در پروژه‌های توسعه‌ای و زیربنایی مهم این کشور دید که چین، هند و ژاپن بر سر دستیابی به آنها رقابت تنگاتنگی دارند

نظم جهانی در سریلانکا!

موقعیت ژئو استراتژیک و ژئوپلیتیک سریلانکا در اقیانوس هند توجه کشورهای این منطقه و فرامنطقه را به شدت به خود جلب کرده است و این کشور را به محل رقابت های قدرت بزرگ جهانی تبدیل کرده است. این کشور به دلیل واقع شدن در اقیانوس هند که وابسته به ۳ تنگه حساس و راهبردی مالاکا، هرمز و باب المندب است، اهمیت سوق الجیشی به این کشور کوچک شبه جزیره در موضوع انرژی و ترانزیت بخشیده است.

به همین دلایل است که آمریکا، چین و هندوستان از کشورهایی هستند که سریلانکا سهم بسزایی در سبد سیاست خارجی آنها دارد. تنگه مالاکا یکی از مناطق حساسی است که مراکز اندیشه جهانی آن را به عنوان نقطه سرنوشت ساز منازعه احتمالی ایالات متحده و چین ارزیابی می کنند. هر چند در مرحله بعد ژاپن را هم باید در جبهه هند و در راستای مقابله با نفوذ چین در نظر گرفت.

در چنین شرایطی کلمبو به حضور ایران در شبه قاره تمایل داشته و با اشتیاق پای تهران را به این منطقه جغرافیایی باز کرده است.

به رسم همکاری

رئیس جمهور در اولین سفر خارجی خود در سال جدید منطقه شبه قاره را به عنوان یکی از حوزه های تمدنی ایران برگزیده و در راستای دیپلماسی همسایگی دولت پس از سفر ۲ روزه به پاکستان و امضای ۸ سند همکاری با این همسایه شرقی به دعوت همتای سریلانکایی به کلمبو خواهد رفت.

در سابقه تقویم کاری روابط ایران و سریلانکا، همکاری های مثبت اقتصادی و دفاعی میان ۲ کشور دیده می شود و نشانه ای از تنش و اختلاف نیست. ایران سالها قبل در جریان جنگ داخلی این کشور و مبارزه سریلانکا با جدایی طلبان موسوم به «جبهه‌ی آزادی‌بخش ببرهای تامیل» کمک های شایان توجهی به این کشور در مهار این بحران داشت. در طرف مقابل ناوگان ایران در سراسر آب های سریلانکا به راحتی پهلو می گیرند.

چای سیلان مهم‌ترین صادرات سریلانکا است و این کشور یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون دلار از صادرات این محصول درآمد دارد و ایران یکی از وارد کنندگان مهم چای از این کشور است.

مسیر هموار تجارت

سریلانکا همچنین به دلیل خرید نفت و همچنین دریافت خدمات فنی-مهندسی از ایران، تهران را یک شریک قابل اتکا و مطمئن یافته است. چه اینکه رئیس جمهوری ایران در این سفر همراه با رئیس جمهور سریلانکا در مراسم افتتاح و آغاز بهره‌برداری رسمی از «ابر پروژه چندمنظوره اومااویا» شامل ۲ سد و نیروگاه ۱۲۰ مگاواتی که از سوی پیمانکاران ایرانی احداث شده است، شرکت خواهد کرد.

این پروژه چند منظوره که تمام مراحل مشاوره، طراحی و ساخت آن توسط مهندسان ایرانی انجام شده، از بزرگترین پروژه‌های عمرانی سریلانکا به ارزش حدود ۵۰۰ میلیون دلار است که تامین مالی آن از سوی دولت این کشور انجام شده و بیش از ۴۰۰ مهندس ایرانی در احداث آن نقش داشته‌اند.

پروژه اومااویا در ۲۳۰ کیلومتری شرق «کلمبو» پایتخت کشور سریلانکا به اجرا درآمده است. با افتتاح این پروژه ظرفیت آب مازاد رودخانه‌های استان «اووا» ( Uva) برای توسعه کشاورزی منطقه کم‌آب مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و هم‌زمان ظرفیت تولید ۱۲۰ مگاوات برق عملیاتی می‌شود.

تولید ۲۹۰ گیگاوات ساعت انرژی در سال، تامین آب مورد نیاز پنج‌هزار هکتار از اراضی کشاورزی منطقه خشک جنوب شرقی سریلانکا و انتقال ۱۴۵ میلیون مترمکعب آب از منطقه پُرباران به مناطق خشک، از جمله اهداف این پروژه است که توسط شرکت فراب و به همت متخصصان و مهندسان ایرانی در کشور سریلانکا اجرا شده و فردا با حضور مقامات دو کشور ایران و سریلانکا به‌صورت رسمی افتتاح می‌شود.

پیش از این وزیر امور خارجه، اسفند ۱۴۰۲ در نخستین سفرش به کلمبو مقدمات سفر رئیس جمهور به سریلانکا را فراهم کرد. حسین امیرعبداللهیان، در این سفر با مقامات ارشد این کشور شامل علی صبری وزیر خارجه، رانیل ویکرمسینگه رئیس‌جمهور و دنیش گوناواردانه نخست‌وزیر سریلانکا دیدار و گفت و گو کرد.

وزیر خارجه سریلانکا در دیدار امیرعبداللهیان از آمادگی کشورش برای اجرای پروژه‌های اقتصادی توسط ایران در سریلانکا خبر داد و ۲ وزیر خارجه بر برقراری پروازهای مستقیم بین ۲ کشور تاکید کردند. دنیش گوناواردانه، نخست‌وزیر سریلانکا هم در دیدار امیرعبداللهیان بر علاقه‌مندی کشورش برای استفاده بیشتر از توان خدمات فنی و مهندسی ایران تاکید کرد.