ارائه روشی برای بهبود همزمان توان تفکیک مکانی و دقت دمای سطح زمین از تصاویر ماهواره ای

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از دانشگاه تهران، نتایج این پژوهش که در قالب پایان‌نامه دکترای محمد کریمی فیروزجایی با عنوان «ارائه روشی جهت بهبود همزمان توان تفکیک مکانی و دقت دمای سطح زمین بدست آمده از تصاویر حرارتی ماهواره‌ای» در گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی این دانشگاه و با راهنمایی دکتر مجید کیاورز و دکتر سید کاظم علوی‌پناه انجام شده است، در یکی از معتبرترین مجلات بین‌المللی به نام Remote sensing of Environment با ضریب تأثیر ۵/۱۳ چاپ شد.

دکتر سید کاظم علوی‌پناه استاد دانشگاه و برنده نشان عالی دانش دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران یکی از استادان راهنمای این رساله دکتری بوده است.

وی درباره اهمیت این تحقیق گفت: دمای سطح زمین یک پارامتر فیزیکی است که به دلیل نشان دادن میزان تشعشعات ساطع شده از سطح زمین و تبادل انرژی بین سطح زمین و اتمسفر، از اهمیت بالایی برخوردار است. در دهه‌های اخیر با توسعه علم سنجش از دور حرارتی، محاسبه دمای سطح برای یک منطقه وسیع، با توان تفکیک مکانی-زمانی مختلف امکان‌پذیر شده است.

استاد تمام دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران ادامه داد: دمای سطح به دست آمده از سنجنده‌های حرارتی ماهواره‌ای در توان‌های تفکیک مکانی و زمانی مختلف، از اهمیت بالایی در مطالعات متعدد از جمله بررسی منابع زمینی و زیرزمینی، پایش پدیده‌های محیطی، کیفیت هوا، بیلان انرژی، ساختار زمین‌شناسی، هواشناسی و اقلیمی، موضوعات و چالش‌های شهری همچون کیفیت محیط شهری، شدت جزیره حرارتی، اینرسی حرارتی و آسایش حرارتی، تغییرات اکوسیستم، مدیریت منابع آب، کشاورزی، هیدرولوژی، رطوبت سطح و تبخیر و تعرق، شناسایی پدیده‌های مختلف و اقیانوس‌شناسی برخوردار است.

کریمی فیروزجایی همچنین گفت: استفاده از دمای سطح بدست آمده از تصاویر حرارتی ماهواره‌ای در کاربردهای مختلف، با چالش‌های مهمی همراه است. یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها، توان تفکیک مکانی این داده‌ها و اطلاعات است. در بسیاری از کاربردهای شهری و محیطی، به دمای سطح با توان تفکیک مکانی بالا نیاز است که در دسترس نیست.

وی افزود: با توجه به اهمیت موضوع، دکتر محمد کریمی فیروزجایی در رساله دکتری خود با عنوان «ارائه روشی جهت بهبود همزمان توان تفکیک مکانی و دقت دمای سطح زمین بدست آمده از تصاویر حرارتی ماهواره‌ای» در گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی دانشگاه تهران با نظارت دکتر مجید کیاورز و اینجانب به این چالش پرداخته است.

عضو هیأت علمی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران یادآور شد: این گروه تحقیقاتی در این رساله، جهت‌های تحقیقاتی جدید باز کرده و الگوریتم‌های نوینی برای بهبود توان تفکیک مکانی دمای سطح به دست آمده از تصاویر ماهواره‌ای توسعه دادند که دقت و کارایی بالاتری نسبت به مدل‌های موجود و مرسوم دارند. این الگوریتم، می‌تواند در حل بسیاری از چالش‌های موجود در محیط‌های طبیعی و شهری مرتبط با حرارت مفید و مؤثر باشد.