گروه جامعه ایرنا - چه لاله‌های پرپری که در تابوت‌ها آرمید و بر دوش مردم داغدار رهسپار دیار ابدی شد و چه داغ‌هایی که با آمدن داغی دگر تازه شد؛ روزهای ماندگار در این حافظه تاریخی کم نیست؛ فهرست بزرگمردان و شیرزنان این سزمین هم به قدری بلند است که می توان نام هر کدام را بر کوی و برزن نام نهاد و بزرگ داشت.
سرزمینی که در طی قرون و اعصار منش آزادگی، ظلم ناپذیری و ایمان را در درون دل های تک تک مردمانش زنده نگه داشته، شعله‌ای نیست که با یک دم خاموش شود؛ درختی نیست که با وزش نسیمی ریشه بر باد دهد؛ آبی نیست که با هر قطره ناخالصی آلوده شود و خاکی نیست که با دسیسه‌های اهریمنی از دست برود.
تهران پایتخت این سرزمین بزرگ که از همه اقشار، اقوام، طوایف، مذاهب، ادیان و فرهنگ‌های ایرانی در آن خانه دارند، در پنج دهه گذشته ناظر و شاهد رویدادهای بزرگی بوده که شهروندانش آن را خلق کرده‌اند؛ روزهای برخاسته از آتش و خون و یا آه و حسرت؛ روزگاری شهدای ترور بر دوش این مردمان بدرقه شد و روزگاری بزرگان مبارزه با طاغوت و ابراهیمان زمان که طاغوت را شکستند با مردم وداع کردند.
در همه این آیین‌ها و تشییع‌ها، حس همدلی، یگانگی و ملت بودن در عین اختلاف در نظر و عقیده و قومیت و مذهب مشهود بوده است؛ تک تک این مردمان می دانند که در کوران حوادث باید یکرنگ بود تا خناسان عِرض خود نبرند. نگاهی به مهمترین آیین های تشییع بزرگمردان این سرزمین گویای همین نکته است و نشان می دهد که ثمره این همدلی تداوم مسیر بالندگی ایران خواهد بود.
۱- آیت الله مطهری؛ حاصل عمر یک رهبر
آیت الله شهید مرتضی مطهری، استاد الهیات دانشگاه تهران، نخستین شهیدی بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ۱۲ اردیبهشت ۱۳۵۸به دست عوامل گروهک تروریستی فرقان به شهادت رسید و پیکرش برای وداع به دانشگاه تهران آورده شد و پس از تشییع در مسجد دانشگاه و خیابان های تهران به شهر مقدس قم منتقل و در آنجا به خاک سپرده شد.
امام خمینی در رثای این شهید بزرگوار فرمودند: «...با ریختن خون عزیز ما، تأیید شد انقلاب ما. این انقلاب باید زنده بماند، این نهضت باید زنده بماند و زنده ماندنش به این خونریزی‌هاست. بریزید خون‌ها را؛ زندگی ما دوام پیدا می‌کند. بکُشید ما را؛ ملت ما بیدارتر می‌شود. ما از مرگ نمی‌ترسیم؛ و شما هم از مرگ ما صرفه ندارید. دلیل عجز شماست که در سیاهی شب، متفکران ما را می‌کشید. برای اینکه منطق ندارید. اگر منطق داشتید که صحبت می‌کردید؛ مباحثه می‌کردید. لکن منطق ندارید، منطق شما ترور است!...»
۲- شهید مفتح؛ عامل وحدت حوزه و دانشگاه
شهید آیت الله محمد مفتح از دیگر چهره های برجسته انقلاب اسلامی و مبارزان پیش از انقلاب بود که در کسوت استادی دانشگاه تهران به تدریس علوم و معارف اسلامی مشغول بود؛ وی در ۲۷ آذرماه سال ۱۳۵۸ هنگام ورود به دانشگاه تهران توسط گروه فرقان هدف گلوله قرار گرفت و به همراه دو محافظش در مقابل دانشکده الهیات با رگبار گلوله به شهادت رسید.
قرار بود پیکر این شهید و همراهانش از دانشگاه تهران تشییع شود و حتی تابوت‌های آنان نیز به آنجا منتقل شد اما وقتی معلوم شد گروهک فرقان قصد دزدیدن جنازه‌ها را دارد، بازگردانده شد و با تشییع مردم به قم برده شد.
امام خمینی در رثای این شهید در پیامی نوشتند: «امید بود از دانش استاد محترم و از زبان و علم او بهره ها برای اسلام و پیشرفت نهضت برداشته شود و امید است از شهادت امثال ایشان بهره ها برداریم.....»
۳- آیت‌الله طالقانی؛ ابوذر انقلاب
آیت الله سید محمود علایی طالقانی از مبارزان پیش از انقلاب و نخستین امام جمعه تهران پس از انقلاب بود که پس از اقامه هفت نماز جمعه که آخرین آن در ۱۶ شهریور در کنار مزار شهدای هفده شهریور در بهشت زهرا برگزار شد، در ۱۹ شهریور به علت بیماری و پس از یک عمر مبارزه با نظام ستم‌شاهی درگذشت.
حسن روحانی در کتاب خاطرات خود در این باره می نویسد: فوت مرحوم طالقانی مردم را غافلگیر کرد و همه را به خیابان‌ها کشاند. مردم در تشییع جنازه و مراسم یادبود ایشان، حضور بسیار گسترده و بی‌سابقه‌ای داشتند و نشان دادند تا چه اندازه به آقای طالقانی علاقه‌مند هستند. در تشییع جنازه مرحوم طالقانی، خود شاهد بودم که چگونه جوانان به سر و سینه خود می‌زدند و اشک می‌ریختند.
امام به مناسبت فوت آقای طالقانی اطلاعیه‌ای صادر و از وی با عنوان ابوذر زمان یاد کرد و نوشت: «او برای اسلام به منزله حضرت ابوذر بود».
۴- آیت الله بهشتی؛ یک ملت برای ملت
هفتم تیرماه ۱۳۶۰ و بمب گذاری منافقان کوردل در دفتر حزب جمهوری اسلامی نه تنها آیت الله بهشتی بلکه ۷۲ تن از یارانش را از ملت گرفت؛ شهدایی که هر کدام یا بار نمایندگی مردم را بر دوش داشتند و یا از مسئولان کشوری بودند؛ این انفجار آن هم در شرایطی که کشور درگیر جنگ تحمیلی بود، رئیس جمهور توسط مجلس به دلیل بی کفایتی عزل شده بود و کشور با شورای موقت اداره می شد، تبعات سیاسی به دنبال داشت و اگر دست یاری خداوند متعال، رهبری داهیانه امام خمینی و همراهی ملت نبود، ممکن بود نهال نوپای انقلاب اسلامی را از پای درآورد.
با این همه یک تشییع میلیونی پاسخی دندان شکن به کسانی بود که ماهها تلاش کردند تا چهره شهید بهشتی را تخریب کنند.
پس از فاجعه انفجار، دو روز تعطیل عمومی و یک هفته عزای عمومی اعلام شد؛ ۹ تیر ماه ۱۳۶۰، مراسم تشییع پیکرها با حضور گسترده مردم عزادار و اندوهگین برگزار شد. انبوه مردم با چشمان اشکبار، به یاد شهدای کربلا، شعار می‌دادند: «عزا عزاست امروز، روز عزاست امروز، بهشتی مجاهد، در کربلاست امروز»
روزنامه کیهان در این باره نوشت: پیکر شهدای کربلای سرچشمه، از محل دانشکده افسری نیروی زمینی ارتش، واقع در روبروی ساختمان مجلس شورای اسلامی به حرکت در آمد. در این مراسم، که جمعیتی در حدود سه میلیون نفر، از نقاط مختلف حرکت نموده و در آن حضور یافته بود، صحنه‌های زیبایی از قدرشناسی یک ملت نسبت به شیفتگان خدمت خلق شد، که هیچ قلمی قادر به توصیف آن نیست. مردم شعارهایی از عمق جان سر می‌دادند:
"بهشتی بهشتی، با خون خود نوشتی، استقلال آزادی جمهوری اسلامی"
"آمریکا در چه فکریه ؟ ایران پر از بهشتیه"
"بهشتی بهشتی، قسم به خون پاکت، راهت ادامه دارد."
"بهشتی بهشتی، تو لایق بهشتی"
در خاطرات حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی آمده است: «مردم از صبح زود برای تشییع جنازه‌ی شهدا، در اطراف مجلس جمع شده بودند و عزاداری می‌کردند... ساعت هشت صبح از بالکن مجلس، برای جمعیت انبوه و کم نظیر مردم به مدت یک ساعت سخنرانی کردم. احساسات مردم عجیب بود و جمعیت به طرف بهشت زهرا حرکت کرد. مخبران می‌گویند، پس از پیروزی انقلاب چنین جمعیتی سابقه نداشته. در اثر ازدحام تا غروب، بسیاری از جنازه‌ها منجمله جنازه آیت‌الله بهشتی را نتوانستند به قبرستان برسانند ... تظاهرات عجیب تمام کشور را - از تلویزیون - تا ساعت دوازده شب، تماشا کردم.»
ازدحام جمعیت خود جوش مردم که با احساسات پاکشان حضور پیدا کرده بودند، مانع از دفن بسیاری از شهدای انفجار هفتم تیر از جمله شهید بهشتی در ۹ تیر شد و سرانجام صبح روز دهم تیر ماه ۱۳۶۰، با حضور خانواده شهید بهشتی و دیگر خانواده‌های شهدا، مراسم خاکسپاری در بهشت زهرا (س) انجام گردید.
۵- رجایی و باهنر؛ شهدای دولت
هشتم شهریور ماه سال ۱۳۶۰ انفجار بمب در دفتر نخست وزیری به وقوع پیوست و محمدعلی رجایی و محمدجواد باهنر رئیس جمهور و نخست وزیر که جلسه شورای عالی امنیت ملی را تشکیل داده بودند، به همراه سه نفر دیگر به شهادت رسیدند. آیین تشییع شهدای دولت با حضور میلیونی مردم تهران از مقابل ساختمان مجلس شورای اسلامی برگزار شد و پیکر آنان روی دوش مردم تا بهشت زهرا مشایعت شد.
دوره ۲۷ روزه ریاست‌جمهوری رجایی، کوتاه‌ترین دوره ریاست‌جمهوری در تاریخ ایران است.
امام خمینی در توصیف این حضور میلیونی مردم چنین فرمودند: «... امروز که دو نفر شهید معظّم از ما رفته است، سرتاسر کشور ما به عزا نشسته است و سرتاسر کشور ما انسجام خودش را حفظ می‌کند و حفظ کرده است و فردا که اعلام می‌کنند برای انتخاب رئیس جمهور، همه این مردم برای انتخاب حاضرند...»
۶- عروج ملکوتی امام خمینی؛ یک امت به سوگ نشست
روح بلند امام خمینی (ره) رهبر آزادگان جهان که بزرگترین رویداد سیاسی قرن بیستم را رقم زد و به پشتوانه الهی و همراهی مردم نظام ۲۵۰۰ ساله طاغوت را از ایران برچیند، سرانجام در شامگاه ۱۳ خرداد ۱۳۶۸ پرکشید و به ملکوت اعلا پیوست؛ خبر درگذشت او که صبح ۱۴ خرداد از رادیو پخش شد، چنان داغی بر دلها نهاد که آیین تشییع او را به بزرگترین تشییع در جهان تبدیل کرد و میلیون‌ها نفر از سراسر کشور برای آیین وداع حاضر شدند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در توصیف وداع مردم با امام امت چنین نوشته اند: «هیچ روزی چون چهاردهم خرداد نبود که در آن، طوفان مصیبت و عزا، بر این مردم تازیانه غم و اندوه فرود آورد. ایران یک دل شد و آن دل در حسرتی گدازنده سوخت، و یک چشم شد و آن چشم در مصیبتی عظیم گریست. در آن روز، خورشیدی غروب کرد که با طلوع آن، هزار چشمه نور در زندگی ملت ایران جوشیده بود؛ روحی عروج کرد که با نَفَس روح‌اللهی‌اش، پیکر ملت را جان بخشیده بود؛ حنجره‌ایی خاموش شد که نَفَس گرمش، سردی و افسردگی از جهان اسلام زدوده بود؛ لبانی بسته شد که آیات الهی عزت و کرامت را بر مسلمین فروخوانده و افسونِ یأس و ذلت را در روح آنان باطل ساخته بود.
آن روز، روز عزای بزرگ عالم اسلام شد. سوزش آن غم، به ملت ایران منحصر نماند. در سراسر جهان، هرجا دل روشن و جان بیداری بود، مصیبت‌زده شد. هرجا مسلمانی آگاه از انقلاب و مسایل آن بود، خود را صاحب عزا شمرد. پس، در روی زمین جایی نماند که در آن، دلهایی از این حادثه عظیم، از اندوه لبریز نشود و انسانهایی از این فقدان بی‌جبران، به عزا ننشینند.»
۷- احمد خمینی؛ یادگار امام
حجت الاسلام سید احمد مصطفوی فرزند بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی ایران و نماینده ایشان، چند سال پس از ارتحال پدر بزرگوارش، در ۲۵ اسفند ۱۳۷۳ به دیدار معبود شتافت؛ مردم ایران که هنوز عروج ملکوتی امام خمینی(ره) و تشییع میلیونی او را از یاد نبرده بودند، برای یادگار امام نیز سنگ تمام گذاشتند؛ پیکر او نیز از مقابل دانشگاه تهران به سوی بهشت زهرا روی دستان مردم تشییع شد و در جوار آرامگاه امام راحل آرام گرفت.
رهبر معظم انقلاب درباره ایشان چنین نوشتند: «...او برای رهبر کبیر انقلاب فرزندی مهربان و در عین حال، مشاوری امین و یاری دیرین، و سربازی فداکار، و مدیری گوش بفرمان، و کارگزاری لایق و کار آمد بود. امام بزرگ ما بارها محبت پرشور و اعتماد عمیق و تحسین قلبی خود نسبت به این فرزند خاضع و مطیع خود را بر زبان آورده بود و نزدیکترین‌ها، گواهی صادق آنچنان پدری را، در حق پسر یگانه‌اش، از آن زبان پرهیزکار شنیده بودند...»
۸- آیت الله هاشمی رفسنجانی؛ رفیق ۵۹ ساله رهبری
آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی سیاستمداری که چهار دهه در سمت مهم اجرایی کشور از ریاست قوه مقننه و مجریه گرفته تا مجمع تشخیص مصلحت نظام و خبرگان رهبری را عهده دار بود، در ۱۹ دی ۱۳۹۵ چشم از جهان فرو بست؛ آیین تشییع وی نیز با حضور چشمگیر اقشار مختلف مردم برگزار شد و رهبر معظم انقلاب اسلامی در دانشگاه تهران بر پیکر یار دیرینش نماز اقامه کرد؛ او نیز در جوار بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در بهشت زهرا آرام گرفت.
رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیت خود نیز از مرحوم هاشمی به عنوان رفیق دیرین و همسنگر و همگام دوران مبارزات نهضت اسلامی و همکار نزدیک سالهای متمادی در عهد جمهوری اسلامی یاد کردند و نوشتند: «فقدان همرزم و همگامی که سابقه همکاری و آغاز همدلی و همکاری با وی به پنجاه و نه سال تمام می‌رسد، سخت و جانکاه است.»
۹ - قاسم سلیمانی؛ سردار آسمانی
بامداد جمعه ۱۳ دی ماه ۱۳۹۸ سردار قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که به دعوت رسمی دولت عراق به این کشور سفر کرده بود، در حین خروج از فرودگاه بین المللی بغداد و به دستور رئیس جمهور وقت آمریکا در یک عملیات تروریستی پهپادی به همراه همراهانش از جمله ابومهدی المهندس از فرماندهان میدانی حشد الشعبی عراق به شهادت رسید.
سردار سلیمانی که فرمانده مبارزه با داعش بود و در شکل گیری جبهه مردمی نبرد علیه داعش در سوریه و عراق شناخته می شد، از فرماندهان محبوب در نزد مردم ایران بود که ایرانیان نیز اوج ارادت خود را در تشییع باشکوه وی در اهواز، مشهد، قم، تهران و کرمان نشان دادند؛ رسانه‌های بین المللی حجم حضور میلیونی مردم در تشییع این سرباز جبهه اسلام را بی سابقه توصیف کردند که پس از ارتحال امام و حضور میلیونی وی نظیر نداشته است.
در پی شهادت این سردار پرافتخار اسلام و همراهانش رهبر انقلاب اسلامی در پیامی او را چنین توصیف کردند: «او نمونه برجسته‌ای از تربیت‌شدگان اسلام و مکتب امام خمینی بود، او همه عمر خود را به جهاد در راه خدا گذرانید. شهادت پاداش تلاش بی‌وقفه او در همه این سالیان بود، با رفتن او به حول و قوّه الهی کار او و راه او متوقّف و بسته نخواهد شد، ولی انتقام سختی در انتظار جنایتکارانی است که دست پلید خود را به خون او و دیگر شهدای حادثه دیشب آلودند.»
۱۰ - آیت الله رئیسی، سیدالشهدای خدمت
آیت الله شهید سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور خستگی ناپذیر ملت ایران بود که بالگرد حامل وی و همراهانش ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ در مسیر بازگشت از آیین افتتاح سد قیر قلعه سی رودخانه ارس در مرز مشترک با جمهوری اسلامی ایران در استان آذربایجان شرقی دچار سانحه شد و در منطقه جنگلی دیزمار بین روستای اوزی و پیر داوود سقوط کرد.
حجت الاسلام آل هاشم نماینده ولی‌فقیه و امام جمعه تبریز، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، مالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی، سردار سیدمهدی موسوی فرمانده یگان حفاظت رئیس‌جمهور و سه نفر کادر پروازی شامل خلبان سید طاهر مصطفوی، خلبان محسن دریانوش و سرهنگ دوم فنی بهروز قدیمی دیگر سرنشینان این بالگرد بودند که همگی به شهادت رسیدند.
آیین تشییع پیکر این شهدا اول خرداد در تبریز برگزار شد و پس از انتقال پیکر مطهر آنان به تهران و استقبال رسمی در فرودگاه مهرآباد، برای زیارت به قم برده شد؛ شامگاه سه شنبه آیین وداع با شهدای خدمت با حضور پرشور و گسترده مردم تهران در محل مصلای بزرگ امام خمینی برگزار شد؛ مراسم تشییع شهدای خدمت نیز از صبح روز چهارشنبه دوم خرداد با حضور جمع زیادی از مردم، رؤسای قوای سه گانه، مقامات، مسئولان کشوری و لشکری با قرائت آیاتی از قرآن مجید در دانشگاه تهران آغاز شد و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دانشگاه تهران بر پیکر رئیس‌جمهور شهید و شهدای خدمت نماز اقامه کردند.
پس از اقامه نماز، پیکر این شهدا از دانشگاه تهران به سمت میدان آزادی بر دستان مردم خداجو تشییع شد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی به مناسبت درگذشت شهادت‌گونه شهید جمهور نوشتند: «رئیسی عزیز خستگی نمی‌شناخت. در این حادثه تلخ، ملت ایران، خدمتگزار صمیمی و مخلص و با ارزشی را از دست داد. برای او صلاح و رضایت مردم که حاکی از رضایت الهی است بر همه چیز ترجیح داشت، از این رو آزردگی‌هایش از ناسپاسی و طعن برخی بدخواهان، مانع تلاش شبانه روزیش برای پیشرفت و اصلاح امور نمی‌شد.»
نظر شما