به گزارش ایرنا، نخستین سفر استانی رئیس جمهور و هیات همراه به آذربایجان شرقی در ۱۱ و ۱۲ خردادماه سال ۱۴۰۱ انجام شد سفری که دستاوردهای زیادی برای این استان به همراه داشت و بیشتر طرح های عمرانی نیمه تمام که به جامانده از دولت های قبلی بود در دولت سیزدهم تعیین تکلیف شدند و برای اتمام و بهره برداری از آنها، اعتبارات لازم در نظر گرفته شد.
دولت سیزدهم با اصل عدم آغاز طرح عمرانی جدید و اتمام طرح های نیمه تمام وارد عرصه عمرانی در بخش های مختلف شد و برای بیشتر این طرح ها، برنامه زمان بندی شده افتتاح تعیین کرد که در نتیجه آن، علاوه بر عمران و آبادی، از هدر رفت بیت المال و سرمایه های ملی در طرح های عمرانی جلوگیری شد و اعتماد بین دولت و مردم که به نوعی خدشه دار شده بود دوباره برگشت و مردم نسبت به خادمان خود در دولت امیدوار شدند.
از جمله حوزه هایی که دولت سیزدهم بر تکمیل طرح های نیمه تمام در آن حوزه تاکید و اصرار داشت حوزه انرژی و آب بود و آذربایجان شرقی نیز با توجه به کمبودهایی که در این حوزه داشت بیشتر مورد توجه قرار گرفت و چند طرح مهم عمرانی در حوزه آب در این استان در نزدیک به سه سال فعالیت دولت شهید آیت الله رئیسی به بهره برداری رسید یا در آستانه افتتاح قرار گرفت.
تامین آب شرب مردم استان یکی از اولویت های دولت بود و به دلیل نیمه تمام ماندن بسیاری از طرح های در دست اجرا در این حوزه، تمامی شهرها و روستاهای استان با بحران کمبود و کیفیت آب مواجه بودند و این بحران در ماه های گرم سال شدت می گرفت که خوشبختانه با اتمام تعدادی از طرح های زمین مانده که از زمان شروع آنها بیش از ۲۰ سال سپری می شد بخشی از این بحران ها رفع شد.
بهره برداری از سد گرمی چای و خط انتقال آب میانه و تصفیه خانه این طرح، افتتاح مخزن ۱۰۰ هزار متر مکعبی تبریز، اتمام طرح جهادی آبرسانی به شهرها و روستاهای دارای تنش آبی و حذف آبرسانی با تانکر، اجرا و اتمام بخشی از حلقه آبی دور تبریز برای پایداری سازی و یکسان سازی کیفیت آب این شهر و بهره برداری از سد قیزقلعه سی و شبکه پایاب این سد از جمله طرح های مهم دولت سیزدهم و بی سابقه در حوزه آب در آذربایجان شرقی بود.
تحقق رویای انتقال آب به میانه از سد گرمی چای پس از ۲۰ سال
طرح آبرسانی به میانه از سد گرمی چای پس از ۲۰ سال که از وعده های سفر اول رئیس جمهور به آذربایجان شرقی بود در سفر دوم بهره برداری شد و مردم این شهر و شهر تَرک و ۱۷ روستای واقع در مسیر با بهره برداری از این طرح از آب شرب سالم و با کیفیت بالا برخوردار شدند.
این طرح مهم که به دلیل نبود یا کمبود اعتبار در دولت های قبلی تعطیل و نیمه راکد شده بود پس از سفر رئیس جمهور به آذربایجان شرقی و تعیین ضرب الاجل یکساله وی برای رفع تنش آبی جمعیت حدود ۱۲۰ هزار نفری منطقه، سرعت و شتاب گرفت و با تزریق به موقع اعتبارات مصوب، تصفیه خانه و خطوط انتقال آن به طور کامل تکمیل و بهره برداری شد.
فاز نخست سد گرمی چای به عنوان منبع تامین آب این طرح آبرسانی نیز آبگیری شد تا مردم میانه و روستاهای واقع در مسیر از آب شرب سالم و باکیفیت برخوردار شوند و این فرصتی برای بالاآمدن سطح آب های زیرزمینی در این منطقه شد.
در جریان سفر نخست رئیس جمهور به استان، چهار هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال برای تکمیل سد گرمی چای در نظر گرفته شد، سدی که کار ساخت آن در سال ۱۳۸۶ و با اعتبار ۲۷۵ میلیارد ریالی آغاز شده بود اما به دلیل نبود اعتبار و عدم تزریق به موقع پول تعطیل و رها شده بود.
هزینه به روز شده برای تکمیل این سد حدود ۱۰ هزار میلیارد ریال اعلام شد و با توجه به ظرفیت نهایی مخزن آن که ۲۱ میلیون متر مکعب است مردم میانه تا ۵۰ سال از نظر تامین آب شرب مشکلی نخواهند داشت.
طرح آبرسانی به میانه همزمان با سد گرمی چای در سال ۱۳۸۶ آغاز شده و به دلیل نبود اعتبار به طور کامل راکد مانده بود و این در حالی بود که کمیت و کیفیت آب شرب میانه به دلیل استفاده از آب چاه هر روز بدتر می شد و در فصل گرما، تامین آب شرب این شهر با مشکل مواجه می شد.
این طرح شامل آبگیری سد گرمی چای، خط لوله انتقال از سد به تصفیه خانه به طول ۶.۵ کیلومتر، تصفیه خانه با ظرفیت ۴۵۰ لیتر بر ثانیه و خط لوله انتقال ۴۳ کیلومتری از تصفیه خانه به میانه بود.
میزان مصرف آب شرب شهر میانه با حدود ۱۲۰ هزار نفر جمعیت حدود ۹۰۰ هزار تا یک میلیون مترمکعب در ماه است و روزانه ۳۴ هزار متر مکعب آب در این شهر مصرف می شود که با آبگیری سد گرمی چای و انتقال آن به تصفیه خانه تازه تاسیس از طریق خطوط لوله آب، این نیاز به طور کامل برطرف شد.
نکته جالب توجه در این پروژه اختصاص ۱۰ برابری اعتبار به سد گرمی چای در سال های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ و در دولت سیزدهم بود .
همچنین با دستور شخص رئیس جمهور، این طرح به صورت مرحله بندی وارد مرحله بهره برداری شد تا مردم میانه بیش از این از نظر آب شرب سختی نکشند.
تصفیه خانه این طرح نیز شامل واحدهای کلرزنی اولیه، اختلاط و پیش ته نشین، زلال سازی، فیلتراسیون و مخزن و آبنما همزمان با آبگیری اولیه سد بهره برداری و با ظرفیت ۴۵۰ لیتر بر ثانیه وارد مدار شد.
حجم این تصفیه خانه ۱۰ هزار مترمکعب است که با خطوط لوله ۴۳ کیلومتری، آب سالم را به میانه منتقل می کند، آبی که سختی آن از ۸۰۰ به ۱۰۰ کاهش یافته و از استاندارهای بالایی برخوردار است.
سرعت گرفتن مخزن ۱۰۰ هزار مترمکعبی آب شرب تبریز
یکی دیگر از طرح های دولت سیزدهم برای رفع تنش آبی در آذربایجان شرقی ساخت مخزن ۱۰۰ هزار مترمکعبی و ایجاد حلقه آبی در اطراف شهر تبریز بود که با جدیت دنبال شد و طرحی که قرار بود ظرف چهارسال بهره برداری شود در کمتر از سه سال به مرحله بهره برداری رسید و فاز نخست آن با ظرفیت ۵۰ هزار مترمکعب آبگیری شد.
با بهره برداری از این طرح، تاب‌آوری تبریز از نظر آبی تا هشت ساعت افزایش یافت و مجموع ظرفیت مخازن این شهر به ۶۰۰ هزار مترمکعب رسید در حالیکه تا قبل از این ظرفیت مخازن آبی تبریز حدود ۵۰۰ هزار مترمکعب بود و این ظرفیت در ۲ سال نخست دولت سیزدهم یک پنجم یا ۲۰ درصد بیشتر شد.
این مخزن ۱۰۰ هزار مترمکعبی در بالاترین نقطه تبریز ساخته شده تا آب به صورت ثقلی و بدون نیاز به پمپ انتقال یابد و شامل ۲ مخزن شمالی و جنوبی هر کدام با ظرفیت ۵۰ هزار مترمکعب است و مسیر انتقال آب این مخزن به تبریز در حد فاصل محوطه اندیشه تا باسمنج به طول ۲۷ کیلومتر و با لوله‌های ١۶٠٠، ١۴٠٠ و ۱۰۰۰میلی‌متری اجرا شده است.
تکمیل حدود ۹ هزار هکتار از شبکه پایاب سدها در آذربایجان شرقی
پس از بهره برداری از سدها، اجرای شبکه پایاب برای برخورداری کشاورزان منطقه از برکات آنها به حال خود رها می شد که این امر نیز مورد توجه دولت سیزدهم واقع شد و تکمیل شبکه پایاب سدها در دستور کار قرار گرفت و در مدت کوتاه حدود ۹ هزار هکتار از شبکه پایاب در سدهای مختلف به بهره برداری رسید.
به عنوان مثال در پروژه توسعه بهره برداری ارس، ایستگاه‌های پمپاژ «ابراهیم سمیع» و « کلاله درنا » که در نقطه صفر مرزی استان واقع است و در ۱۵ سال گذشته مغفول مانده بود با مجموع ظرفیت آبیاری یک هزار هکتار از پایاب سد در سال گذشته به اتمام رسید و روستاییان منطقه اکنون از آن ایستگاه‌ها استفاده می‌کنند.
همچنین پروژه آبرسانی به سه هزار و ۳۰۰ هکتار از دشت یکانات نیز یکی دیگر از طرح های مصوب سفر اول رئیس جمهور بود که همه ایستگاه‌های پمپاژ آن به اتمام رسیده و در صورت تامین برق و رفع این مشکل، این پروژه قابل بهره برداری است.
بخشی از شبکه‌های آیدوغموش، سهند و قلعه چای نیز با چهار هزار و ۵۰۰ هکتار ساخته شده و برای سال جاری نیز سه هزار و هکتار هدف گذاری شده که پیش بینی می شود بیش از پنج هزار هکتار محقق شود.
سد پیغام چای نیز که برای تامین آب شرب شهر کلیبر و روستاهای آن در دست ساخت است و ۱۸ سال از ساخت آن می گذرد با تغییر پیمانکار، سرعت بیشتری گرفته و پیش بینی می شود تا پایان امسال پیشرفت فیزیکی آن به بالای ۸۰ درصد برسد و آبگیری اولیه انجام شود.
تکمیل و بهره برداری از سدهای مرزی خداآفرین و قیزقلعه سی
دولت سیزدهم برای اجرای طرح های آبی و تکمیل آنها در آذربایجان شرقی ۳۶ هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال تصویب کرده که بالای ۵۰ درصد آن تحقق یافته و از همین رو، عملیات اجرایی در بسیاری از طرح های نیمه تمام شتاب گرفته است.
یکی از طرح های بسیار مهمی که به دست دولت سیزدهم در آذربایجان شرقی افتتاح و تکمیل شد بهره برداری از طرح های تکمیلی سد خداآفرین و افتتاح سد قیزقلعه سی در نقطه صفر مرزی و بر روی رودخانه ارس بود که از آن به عنوان دیپلماسی موفق آبی دولت در ایجاد صلح و دوستی بین کشورهای همسایه یاد می شود.
تکمیل پروژه سد خداآفرین و افزایش ظرفیت آن به ۷۰۰ میلیون مترمکعب که در سال ۱۴۰۱ به بهره برداری رسیده است و ساخت راه های جایگزین علاوه بر اینکه موجب برخورداری مردم از برکات این سد شد با احداث راه ها و تونل های جدید، به خروج این منطقه از بن بست نیز کمک کرد.
برای آنکه مردم این منطقه در ۲ سوی ارس از مزایای سد خدآفرین بیشتر بهره مند شوند طراحی و ساخت سد تنظیمی قیزقلعه سی در دستور کار ۲ کشور ایران و جمهوری آذربایجان قرار گرفت که این سد نیز پس از ۱۹ سال و با حضور روسای جمهور ۲ کشور به بهره برداری رسید هرچند حادثه دلخراش سقوط بالگرد رئیس جمهور و شهادت وی و همراهانش، این طرح بزرگ را تحت الشعاع قرار داد اما مردم منطقه و کشاورزان با برخورداری از برکات این سد، همواره به یاد رئیس جمهور شهیدشان خواهند بود.
سد قیزقلعه سی نماد خدمت
سد قیزقلعه سی بر روی رودخانه مرزی ارس، سومین سد مشترک بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان در ۱۲ کیلومتری پایین دست سد خداآفرین به دست مهندسان ایران ساخته شد و پس از نزدیک به ۱۹ سال به بهره برداری رسید تا در کنار جلوگیری از هدر رفت آب و تولید برق، پلی برای مستحکم تر کردن روابط برادری بین ۲ کشور باشد.
این سد به عنوان یکی از تجربه های موفق در توسعه دیپلماسی آبی دولت شهید آیت الله رییسی و نیم قرن پس از اجرا و بهره برداری مشترک از سد ارس و متعاقب آن سد خداآفرین در شمالی ترین مرز ایران بود که با حجم تنظیمی ۲ میلیارد متر مکعب در سال ساخته شده و ظرفیت آبیاری اراضی کشاورزی به وسعت ۷۴ هزار هکتار در ۲ استان آذربایجان شرقی و اردبیل و طرف جمهوری آذربایجان را دارد.
سد قیزقلعه سی از نوع خاکی با هسته رسی با بدنه ای به حجم ۱.۵ میلیون متر مکعب است و طول تاج آن ۸۵۰ متر و ارتفاع آن ۳۷ متر است، در ۲ طرف سد ساخت ۲ نیروگاه ۴۰ مگاواتی با ظرفیت تولید ۲۷۰ مگاوات ساعت انرژی قابل استحصال سالیانه طراحی شده که در مرحله خرید و نصب تجهیزات قرار دارد.
ساخت این سد علاوه بر تامین آب اراضی شبکه پایین دست و رونق کشاورزی، موجب توسعه اقتصادی منطقه و اشتغال‌زایی ۷۰ هزار نفری می شود ضمن اینکه موجب بهبود کیفیت تولیدات کشاورزی و رونق گردشگری در منطقه خواهد شد.
از دستاوردهای مهم اجرای این سد به عنوان یکی از بزرگترین طرح‌های مشترک مرزی در منطقه می‌توان به استفاده بهینه از منابع آب و خاک و حق آبه‌های مرزی تبدیل شیوه‌های سنتی کشاورزی به شیوه‌های پیشرفته، صنعتی و ساماندهی عشایر با افزایش درآمد خانوارها و جلوگیری از مهاجرت و توسعه فعالیت صنایع جانبی و تبدیلی اشاره کرد.
طراحی اولیه سد قیزقلعه سی در سال ۱۳۸۵ توسط آذربایجان و ایران انجام شد، اما بازنگری، اصلاح و اجرای کامل سد توسط مهندسان ایرانی صورت گرفت که یک طرح بزرگ و پیچیده است و قدرت و توانمندی و دانش بالای ایران در سدسازی را نشان می‌دهد.
منطقه ای که این سد در آن طراحی و ساخته شده به رغم برخورداری از نعمات متعدد الهی، یکی از کم برخوردارترین مناطق به شمار می رود و این موضوع در دولت های قبلی تاحدودی مغفول مانده بود که با روی کار آمدن دولت سیزدهم توجه به مناطق کم برخوردار و مرزی مورد توجه قرار گرفت.
افتتاح این سد تنظیمی موجب خوشحالی در بین اهالی و ساکنان و نوید بخش روزهای پررونق برای منطقه شد و دولت سیزدهم با بهره برداری کامل از این سد، نقطه پایانی بر یک طرح نیمه تمام دیگر گذاشت و نام شهید آیت الله رئیسی و همراهانش به عنوان شهدای خدمت در کنار این سد و دل مردم منطقه جاویدانه شد.
شهید آیت الله « سید ابراهیم رئیسی ۱۱ و ۱۲ خرداد سال ۱۴۰۱ و ۱۸ و ۱۹ خرداد ۱۴۰۲ در قالب سفرهای استانی به آذربایجان شرقی سفر کرد و سفر به این استان در ۳۰ اردیبهشت سالجاری برای افتتاح چند طرح عمرانی آخرین سفر استانی وی بود که با شهادت خاتمه یافت.
نظر شما