به گزارش ایرنا، کمدی سیاه یا کمدی تلخ یا طنز تلخ سبکی از کمدی است که در آن موضوعات تابو به ویژه آن‌هایی که برای بحث‌کردن جدی یا دردناک تلقی می‌شوند، جدی گرفته نمی‌شود.
«یک جور دیگه یعنی همین» که این روزها در یکی از تماشاخانه های مشهد به روی صحنه رفته است، "سیاه بازی" همراه با حرکت و آواز و موسیقی است که غلام سیاه قصه در شکل جدید خود به عنوان «سیاه فضایی» به زمین می‌آید و دست به کارهای خنده‌داری می‌زند اما در مواجهه با تلخی‌های روزگار مدرن و قصه‌هایی که دیگر فراموش شده است، تصمیم می‌گیرد در لباس غلام سیاه دوران گذشته، مردم را به سنت‌های قدیمی کشورمان بازگرداند.
نمایش «یه جوردیگه یعنی همین» اثر برگزیده سی و سومین جشنواره تئاتر استان خراسان رضوی است، بازیگران اصلی این نمایش را «حسین شجاعی» در نقش مرشد و «امیراحسان امیرپور» در نقش سیاه فضایی برعهده دارند و «نیما پسندیده، ماندانا سلطانی، اسداله سرداریان، نجمه موحد، یزدان عامل منیریان، مهدیه قربانی، مبینا کاهانی، سورنا وطن پرست و مهان امیرپور» دیگر بازیگران آن به شمار می روند.
امیرپور کارگردان این نمایش و نویسنده اصلی متن استاد "هوشنگ جاوید" است.
کارگردان «یک جور دیگه یعنی همین» در دومین شب از اجرای این نمایش درباره این اثر هنری به خبرنگار ایرنا گفت: مطالعات من در ادبیات نمایشی قاجار خلاصه می‌شود و کارهای قبلی من به همین سبک و سیاق بوده است، در واقع نمی‌توانم از جنبه سنتی نمایش ایرانی خارج شوم، شاید اگر کارگردانی دیگر این تئاتر را روی صحنه می‌برد، اثر زیرپوستی‌تر و مدرن‌تری می ساخت.
امیراحسان امیرپور اظهار کرد: ادبیات نمایشی ایران از دوران قاجار شکل گرفت، در دربان شاهان آن زمان فردی به نام «دلقک» یا «تلخک» بود که اجازه داشت با شاه و ملکه شوخی کند، در واقع این شخصیت «سوپاپ» حکومت بود تا مانع از شورش مردم شود. این شخصیت در زمان پهلوی در قالب «غلام سیاه» یا «سیاه» نشان داده شد، به این معنا که شخصیتی آمده و مردم را می خنداند و در قالب سخنان طنزآلودش حرف‌های انتقادآمیز خود را می‌زند.
به گفته وی، این نمایش درباره سیاه بازی است اما «سیاه بازی» نیست، لذا نمی‌توان انتظار داشت غلام سیاه با آن شکل و شمایلی که همه به یاد داریم، در پایان نمایش ظاهر شود، شخصیت سیاه فضایی نیز زاییده فکر نویسنده اصلی این متن یعنی آقای جاوید است، شاید هدفش این بوده که مدرنیته را به سنت‌های قدیمی متصل کند.
وی ادامه داد: در متن اصلی نمایش آقای جاوید، صحنه‌ای که سیاه تغییر لباس بدهد، وجود ندارد و فقط با یک شعر با مفهوم اینکه «مردم غم نداشته باشید» پایان می‌یابد، اما من متن را با اجازه نویسنده اصلی تغییر دادم، سیاه فضایی در نمایش ما بر زمین می آید و در نهایت لباس غلام سیاه را بر تن می‌کند تا تکلیفش مشخص شود و به نوعی رجعتی به سنت‌های قدیمی ایران داشته باشد.
کارگردان نمایش یه جور دیگه یعنی همین در توضیح چگونگی آشنایی اش با این متن گفت: در سال ۱۳۹۷ متن این نمایشنامه را در جشنواره «گام دوم» به من پیشنهاد دادند، یکبار خوانش آن انجام شد و توانست همه جوایز آن جشنواره را بدست آورد. در سال ۱۴۰۲ به اصرار آقای شجاعی دوباره اصلاحاتی روی متن با اجازه نویسنده و با هدف به روزرسانی اثر انجام شد، در واقع متن مثله شد.
به گفته وی، موسیقی سنتی در قالب نمایش‌هایی مانند «خاله جون» به آن اضافه شد، زیرا احساسم این بود که باید یک سری جذابیت های نوستالژیک به آن اضافه شود.
امیرپور اظهار کرد: به عقیده من در حال از دست دادن موسیقی فولکلور و اصیل هستیم، به همین دلیل هشت نفری که در متن اصلی یک شعر اول و یک شعر در انتهای نمایش می‌خوانند، در طول نمایش وارد صحنه شدند و نمایش‌ها را با موسیقی سنتی و حرکت اجرا کردند.
به گفته وی، موسیقی شادی آور جزو لاینفک نمایش سیاه بازی است، البته ریتم کار کمی تند است که تلاش می‌کنیم آن را ملایم تر کنیم، شورای نظارت بر نمایش هم با درک درست از این موضوع به یه جور دیگه همین مجوز اجرا داد، امسال متن نمایش هم با توجه به اوضاع جامعه به روزرسانی شده و برخی دیالوگ‌ها تغییرات اندکی داشته است.
بازیگر نقش «مرشد» این نمایش نیز گفت: این تئاتر با چالش‌های زیادی همراه بود اما در نهایت به اجرا درآمد، به نظرم اطلاع رسانی درباره این نمایش خوب نیست، خیلی از مردم با این داستان و شعرها خاطره دارند، آقای جاوید این نمایش را هوشمندانه نوشته و آقای امیرپور هم آن را هوشمندانه بازنویسی کرده است.
حسین شجاعی افزود: لازم است مردم را به این سبک و سیاق از نمایش بازگردانیم، دیگر از غلام سیاه قدیم و نمایش سیاه بازی اثری باقی نمانده است، بیشتر نمایش‌های این روزهای مشهد به هجو و اثر کودک خلاصه شده است، بهتر است مردم با این نمایش‌ها نیز همراه شوند و این یاری رسانه ها را می طلبد.
یه جور دیگه یعنی همین در تماشاخانه «شمایل» مشهد در حال اجرا است، بلیت این نمایش از طریق سایت «گیشات» قابل خرید است.
نظر شما