مریم اسماعیلی در ادامه این یادداشت افزود: در روایت نقل شده که «ما نودیَ اَحَدٌ بِشَیءٍ مِثلُ ما نودیَ بِوِلایة»؛ دهه دوم ذی‌الحجه، دهه ولایت است؛ ولایت در بین همه احکام الهی، جایگاه برتری دارد، چون تضمین همه احکام الهی است.
از دوران حضرت آدم که رشته نبوت ها و رسالت ها شروع شد، در غدیر ترکیب بدیع و شیوای دین و سیاست در اوج خود به صورت یک سنت ماندگار درآمد و هدایت جامعه را تضمین کرد. اصل نبوت و رسالت، منت و نعمت بزرگ الهی است؛ معرفی امیرالمؤمنین (ع) به عنوان جانشین پیغمبر، در غدیر هم یکی از نعمت های بزرگ خدای متعال بود.
بیان شریف «مَن کُنتُ مَولاه فَهذا عَلیٌّ مَولاه»، را فقط شیعه نقل نکرده است، بلکه جزو مسلمات تاریخی و اسلامی است. کسانی که خواسته‌اند اشکال وارد کنند، در اصل صدور حدیث، تردیدی ندارند؛ بلکه به تأویل و توجیه متمسک شده اند.
بسیار نیکوست که انسان های طالب حقیقت درخصوص غدیر تحقیق کنند، آن‌چه را که محققان و علمای بزرگ شیعه نوشتند، ملاحظه کنند؛ خودشان را محصور و محروم نکنند. به عنوان نمونه در کتاب های مرحوم علامه سید شرف‌الدین، کتاب شریف الغدیر تألیف علامه‌امینی، حقایقی جمع شده که نشان می‌دهد ده ها طریق از طرق اهل سنت، مساله تاریخی مسلم غدیر را مانند شیعه نقل کرده اند.
با وجودی که ولایت یک امر سیاسی است، اما در سیاست خلاصه نمی‌شود؛ چراکه پرتویی از ولایت پروردگار و ناشی از حضور ولایت الهی در وجود پیامبر و امیرالمؤمنین است. ولایت در حقیقت به معنای پیوند، ارتباط و اتصال است. کسی که منصوب به این مقام است، برخلاف فرمانروایان عالم، فقط یک سلطان و حاکم نیست بلکه یک ولی به مردم نزدیک و به آنها پیوسته و مورد اتکای دل و جان مردم است. این معنا در اهل بیت وجود دارد. در دوران غیبت نیز، اگر پرتوهایی از این حقیقت پیدا شود، ولایت در آن‌جا شکل می‌گیرد.
چیستی غدیر
در بعضی از تعبیرات گفته شده عید غدیر عید الله‌الاکبر و از همه اعیاد بالاتر است. آیه «الیَومَ یَئِسَ الَّذینَ کَفَروا مِن دینِکُم فَلا تَخشَوهُم وَ اخشَونِ اَلیَومَ اَکمَلتُ لَکُم دینَکُم وَ اَتمَمتُ عَلیکُم نِعمَتی وَ رَضیتُ لَکُمُ الاِسلامَ دیناً» با غیر از غدیر، قابل تطبیق نیست؛ فقط چنین مساله ای است که می‌تواند تعبیر یأس کفار را به دنبال داشته باشد. روزی که دشمنان از دین مأیوس شدند؛ چه چیزی بر دین اضافه شد که دشمن را مأیوس کرد؟ قضیه رهبری جامعه‌ی اسلامی؛ نظام حکومت و امامت در جامعه‌ی اسلامی.
با اینکه چند قرن بنی‌امیه و بنی‌عباس با نام امامت و خلافت، سلطنت کردند- اما لطمه‌ای به فلسفه‌ی غدیر نمی‌زند؛ زیرا غدیر تعیین ضابطه و قاعده امامت و ولایت است. جوامع بشری از دیرباز حکومت داشتند. اما اسلام این حکومت ها را قبول ندارد؛ امامت را قبول دارد.
قاعده حکومت و اقتدار در جامعه‌ی اسلامی، با غدیر پایه‌گذاری و تکلیف امت اسلامی در زمینه هدایت و حکومت، در این حادثه غدیر معین شد. تعیین امیرالمؤمنین در غدیر مهم است اما مهم‌تر از آن، تعیین ضابطه و قاعده است به این معنا که معلوم شد که در جامعه اسلامی، حکومت سلطنتی، شخصی، زر و زور، اشرافی، تکبر بر مردم، امتیازخواهی و زیاده‌خواهی، شهوت‌رانی معنا ندارد.
وقتی این قاعده در غدیر وضع شد دشمنان از اینکه بتوانند مسیر دین اسلام را تغییر بدهند، مأیوس می‌شوند؛ چون مسیر دین وقتی تغییر پیدا می‌کند که هسته اصلی یعنی قدرت، مدیریت و ریاست تغییر کند. ضوابطی که در قرآن برای بندگی حق معیّن شده است، فقط با امامت و حکومت امیرالمؤمنین (ع) به نتیجه می‌رسد.
به دلیل اهمیت غدیر، معنای آیه «یاَیُّهَا الرَّسولُ بَلِّغ مآ اُنزِلَ اِلَیکَ مِن رَبِّکَ وَ اِن لَم تَفعَل فَما بَلَّغتَ رِسالَتَه»، روشن می‌شود که اگر این حکم ابلاغ نشود، رسالت انجام نشده است. با اینکه پیغمبر ۲۳ سال در مکه و مدینه مجاهدت کردند، اما اگر امامت نباشد، همه این زحمات گویا نبوده است. پیغمبر خودشان اولین امام هستند.
امام صادق (ع) فرمودند: اِنَّ رَسولَ اللهِ کانَ هُوَ الاِمام؛ پیغمبر، امام اوّل است؛ «ثُمَّ مِن بَعدِهِ عَلیِّ‌بنِ‌اَبی‌طالِب» و بعد بقیه ائمه. بنابراین علت خاص بودن این روز، رونمایی از عاملی به نام ولایت است که ضامن اجرای احکام، حکومت اسلامی و حاکمیت احکام قرآن است؛ تا جایی که بالاتر از به حکومت رسیدن امیر المؤمنین (ع) است.
غدیر متعلق به همه کسانی است که برای به‌روزی انسان دل می‌سوزانند و دغدغه سعادت او را دارند؛ چراکه الگویی بی بدیل در جهت‌دهی حرکت آنها در امور دنیا و معنویت است.
غدیر چیزی نبود که گوهر نایاب امیرالمؤمنین را شکل دهد. غدیر، نتیجه فضایل آن حضرت بود. البته افتخار برخورداری از فرمان الهی، نصب پیغمبر و بیعت مؤمنین و صحابه، بسیار بزرگ است؛ اما بزرگ‌تر از آن، خصوصیاتی است که در این انسان بی‌نظیر وجود داشت، که به چنین دستوری از طرف پروردگار منتهی شد.
غدیر یک مفهوم نجات‌بخش است، عید دخالت مردم در امر حکومت و عید ملت و امت اسلامی است. حتی بزرگترین مظهر دخالت مردم در امور حکومت است؛ چراکه ایجاد احساس عزت در دل ملت از برکات رعایت همان ارزش هایی است که در غدیر تثبیت شد. به‌عبارتی گزینش علم و تقوا و جهاد و ورع و فداکاری در راه خدا و سبقت در ایمان و اسلام و تکیه‌ی بر روی این ها، در تشخیص و تعیین مدیریت جامعه رخ داد.
غدیر عید ولایت و سیاست است. ریشه اعتقادات شیعه مساله غدیر است که باید از این قضیه حداکثر استفاده و پیروی را داشته باشد.
«غدیر» یک مساله تاریخیِ صرف نیست؛ نشانه‌ای از جامعیت اسلام و یک تدبیرالهی است. ولی ماورای این ظاهر، حقایق بزرگی وجود دارد که اگر امت و جامعه اسلامی به آن نکات برجسته توجه کند، خط و راه زندگی روشن خواهد شد و برای مصالح مسلمانان دستاوردهای زیادی خواهد داشت.
علت اهمیت عید غدیر مساله ولایت است
مهم‌ترین و حساس‌ترین مساله هر ملتی، مساله حکومت است و غدیر به معنای گزینش علم و تقوا و جهاد و ورع و فداکاری در راه خدا و سبقت در ایمان و اسلام و تکیه بر روی اینها در تشخیص و تعیین مدیریت جامعه است. در غدیر پرتویی از ولایت خدا در میان مردم تجسم پیدا کرد و دین کامل شد و فکر کردن درباره غدیر، به ما کمک می‌کند راه درست حرکت را گم نکنیم.
علت اهمیت عید غدیر مساله ولایت است. در ماه ذی‌الحجة، هم عید غدیر و هم روز مباهله که آن هم اشاره‌ی به ولایت است باعث شده این ماه شهر الولایه نامیده شود. غدیر یعنی جامعه، نظام و کشور اسلامی، با صفا، یکپارچگی، مدیریت توأم با تقوا، معنویت و وحدت کلمه، محبّت و عواطف و همراهی مردم، آنچنان ساخته شود که امیدها روزافزون شود.
غدیر یعنی کسی در رأس جامعه باشد که دارای معنویت، تقوا، پایبندی مطلق به دین، اخلاق و فضیلت، بینش عمیق، شجاعت و فداکاری و عواطف رقیق انسانی همراه با استحکام روحی ناشی از عصمت، باشد و کار را برای خدا انجام دهد، نگاه عطوفت بار به همه داشته باشد، ملاحظه غیرخدا و غیر راه حق را نکند، بی‌پروا در راه خدا حرکت کند، علم، عقل و تدبیر، قدرت عزم و اراده داشته باشد، تا اوج مطلوب انبیاء محقق شود.
پیام غدیر به دنیا، پیام الگوی حکومت اسلامی به عنوان یک اصل است. در اسلام، طبق نگاه پیامبر و وحی الهی، حکومت تابع ارزش‌هاست؛ تابع چیزهای دیگر نیست.
مطلب را با کلامی از مقام معظم رهبری به پایان می‌برم: «در دوران طاغوت، که روز عید غدیر معمول بود، می‌خواندیم: «الحمدللَّه الذی جعلنا من المتمسّکین بولایة امیرالمؤمنین و الائمّة علیهم السّلام.»این تمسک به ولایت، آن روز در اعتقادات و عواطف بود؛ اما در عمل که ولایتی نبود. در عمل ولایت طاغوت بود؛ ولایت استکبار بود؛ ولایت دشمنان دین بود.
آن روز دوستان ما می‌خواندند: «الّلهم اجعلنا من المتمسکین بولایة امیرالمؤمنین.» یعنی از خدا می‌خواستند که متمسک به ولایت امیرالمؤمنین (ع) باشند. امروز این دعا مستجاب شده است. ملت ایران، امروز با نظامی اسلامی که به تدبیر امام بزرگوار، از حاق قرآن و دین استخراج شد و در این کشور به اجرا درآمد، به ولایت امیرالمؤمنین (ع) تمسک جسته است. این تمسک را باید هر چه بیشتر کنیم. اساس کار تمسک به ولایت هم، تمسک به ارزش های اسلامی است.»
نظر شما