به گزارش ایرنا، گرگانی‌ها چند روز پیش از فرا رسیدن ماه محرم، با تمیز کردن حسینیه‌ها، تکایا و مساجد و سیاهپوش کردن در و دیوارهای این مکان‌ها و کوچه پس کوچه‌های خیابان‌های اصلی و فرعی شهر به استقبال ایام عزای امام حسین (ع) می‌روند.
مردم این سرزمین کهن، از شب اول محرم با برپایی روضه‌ها و مجالس عزا با اطعام‌دهی در مکان‌های مختلف و برپایی ایستگاه‌های صلواتی از عزاداران حسینی پذیرایی می‌کنند.
گرگانی‌ها رسم کهن و دیرینه و سنتی «طوق بندان» را که به نوعی آغاز رسمی مراسم‌های عزاداری ماه محرم است، براساس تقویمی از پیش تعیین شده، هر روز در یکی از محلات قدیمی شهر برگزار می‌کنند.
اولین محله‌ای که اقدام به بستن «طوق» می‌کند، مسجد و محله «گرگانجدید» است که در عصر روز سوم محرم با جمع شدن اهالی محل، جوانان و نوجوانان در کنار بزرگان و پیشکسوتان این کار را انجام می‌دهند و روز چهارم این آئین در محله «میرکریم» انجام می‌شود.
در روز پنجم محرم، نوبت به طوق بندان سه محله «میخچه‌گران»، «پاسور» و «نعلبندان» می‌رسد و اهالی چهار محله «سرپیر»، «سرچشمه»، «سبزه مشهد» و «دباغان» در روز ششم این آئین سنتی را انجام می‌دهند.
عصر روز هفتم محرم، مراسم طوق بندان در چهار محله «دربنو»، «دوشنبه‌ای»، «میدان» و «شاهزاده قاسم» انجام می‌شود.
طوق تکیه رانندگان در روز هشتم محرم بسته می‌شود و آخرین محله گرگان، بچه‌های ملل و آلوچه‌باغ هستند که در عصر روز نهم اقدام به بستن طوق می‌کنند.
این طوق‌ها در واقع نشانی از علمداری و پرچمداری حضرت ابوالفضل العباس (ع) در واقعه کربلا است که از قطعات مختلفی تشکیل شده که در روزهای مشخص در هر محل، این قطعات از انبارها بیرون آمده و پس از شستشوی و معطر شدن با آب و گلاب و تزئین در سینی‌های بزرگ، به صورت جداگانه تحویل عزاداران محلات می‌شود.
عزاداران هر محله، در ساعتی مشخص از روز تعیین شده در نقطه‌ای از محله خود که در گویش گرگانی‌ها به «پاتوقی» معروف است، جمع شده و با به راه انداختن دسته سینه‌زنی به سمت منازلی که قطعات طوق در آن قرار دارد، رفته و پس از عزاداری در حیاط منازل صاحبان طوق‌ها، سینی‌های حاوی قطعات طوق را تحویل گرفته و به سمت تکایای محل باز می‌گردند.
در حین عزاداری دسته سینه‌زنی در منازل صاحبان طوق، اهل منزل با شربت، خرما، حلوا و نان میکادو از مهمانان پذیرایی می‌کنند.
هر محله گرگان، دارای سه تا چهار طوق اصلی است که قدیمی‌ترین طوق بر سر درب قدیمی‌ترین تکیه (پیرتکیه) بسته می‌شود.
پس از آوردن قطعات هر طوق به داخل محل، نوبت به بستن و سرهم کردن قطعات می‌رسد که هر قطعه به ترتیب مشخص بر روی یک چوب بسته می‌شود.
پس از آماده شده طوق‌ها، عزاداران حسینی شروع به بستن شال و روسری و گره زدن آنها به نیت برآورده شدن حاجات و دعاهای خود می‌کنند و پس از این کار، طوق‌ها یک بار به دور تکایا یا مسجد مرکزی محلات گردانده می‌شود و سپس به سمت تکیه مورد نظر حمل و با بستن طناب به قسمت‌های مختلف بدنه چوبی، به بالا کشیده و در مکان مشخص شده نصب می‌شود، این طوق‌ها تا پایان ماه صفر در روی مکان‌های مشخص شده، قرار دارد.
پس از بستن و محکم کردن طوق‌ها بر سر در هر تکیه و پایان کار، مراسم عزاداری و سینه‌زنی تا غروب آفتاب در پاتوقی‌ها برگزار می‌شود.
زنجیرزنی و سینه‌زنی به روش‌های خاص، چوب دست، شبیه خوانی، تعزیه خوانی، دسته چوبی و موارد مشابه دیگر مناسب با همین ایام، از دیگر رسوم گرگانی‌ها در کنار آئین سنتی طوق‌بندان است.
نظر شما