به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، کمبود آب از اساسی‌ترین مشکلات کشور است. روزی که آب تمام شود، دیگر مهم نیست چقدر دارای فرهنگ غنی یا اقتصاد پررونقی در کشور هستیم، نبود آب به معنی شروع زنجیره‌ای از بحران‌ها در همه ابعاد کشور و منطقه خواهد بود و هیچ پایانی برای آن قابل تصور نیست. این درحالی است که بسترهای آب زیرزمینی از مهم‌ترین منابع تامین آب کشور هستند.
در کنار تأمین آب، خالی‌شدن این بسترها موجب ناپایداری و در نتیجه فرونشست زمین خواهد شد. چنانچه که امروزه نیز شاهد ترک‌خوردن نقاطی از زمین در شهرهای مختلف هستیم و هشدارها درباره فرونشست کامل برخی شهرهای بزرگ جدی شده است. به‌دلیل اهمیت بالای منابع آب زیرزمینی، شرکت دانش‌بنیان «زیست آب پر آب» ابزارها و نرم‌افزارهایی را طراحی کرده است که هم وظیفه پایش منابع آب زیرزمینی دشت‌ها را برعهده دارد و هم به کشاورزان کمک می‌کند تا منابع آبی خود را بهتر مدیریت کنند.
مهم‌ترین ابزارهایی که از آن برای مدیریت منابع آب دشت‌ها استفاده می‌کنند، بانک آب و بازار سهم آب است. پلتفرم بانک سهم آب که توسط یک شرکت دانش بنیان ایرانی طراحی شده به کشاورزانی که در یک دشت فعالیت دارند و از آبخوانی مشترک استفاده می‌کنند، این اجازه را می‌دهد تا بر بستر این پلتفرم سهم آب خود را دریافت و مدیریت کنند.
مدیریت به این معنا که بدانند چقدر از سهم آب سالانه خود را دریافت کرده‌اند، چقدر می‌توانند مصرف کنند، چقدر شارژ برای آنها باقی مانده و می‌توانند در این سامانه حسابداری کامل آب را داشته باشند.
بر اساس این گزارش از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری اما این همه ماجرای محصول این شرکت دانش‌بنیان نیست؛ الهه فیض‌اللهی معاون پشتیبانی این شرکت فناور می گوید: اگر کشاورزان بتوانند کشت خود را سالانه و مطابق با الگویی که جهاد کشاورزی در اختیارشان قرار داده انجام دهند و درصدی از سهم آب سالانه خود را صرفه‌جویی کنند، با کمک اداره آب منطقه شرایطی را فراهم کرده‌ایم که بتوانند بخشی از این سهم آب صرفه‌جویی شده را در بستری به اسم بازار سهم آب در اختیار دیگر کشاورزان یا صنایعی که نیاز آبی دارند، قرار بدهند.
وی تصریح کرد: از این آب مبادله‌شده درصدی تحت عنوان سهم آبخوان در سفره زیرزمینی باقی می‌ماند که در واقع شبیه به نوعی مالیات برای آب معامله شده است که این هم به بهبود وضعیت تراز آبخوان‌ها کمک می‌کند.
طرحی برای بهبود و پایداری وضعیت تراز آبخوان‌ها
این شرکت دانش‌بنیان بخشی از یک هلدینگ است. این شرکت مخترع نوعی کنتور هوشمند آب و برق است که در سراسر کشور نصب شده. نمونه‌ای از این کنتور نیز به‌عنوان پایلوت (آزمایشی) در دشت اسفراین خراسان نصب شده است.
فیض‌اللهی دراین خصوص گفت: بعد از نصب این کنتور و پس ازیک‌سال پایش سفره آب زیرزمینی آن منطقه دیده شد که میزان افت سفره یک متر کاهش پیدا کرده و این یعنی، بهبود بسیار خوبی به‌وجود آمده بود، اما پس از مدتی مشاهده شد که این شرایط پایدار نیست.»
ایده‌ای برای تاسیس یک شرکت دانش‌بنیان
مدیرعامل این شرکت دانش بنیان اظهارکرد: بعد از مدت‌ها بررسی و تحقیق به این نتیجه رسیدیم که مدیریت منابع آب زیرزمینی فقط به وسیله ابزاری کنترلی نمی‌تواند پایدار باقی بماند و اگر هم اتفاق بیفتد پایداری کمی خواهد داشت.
فیض اللهی افزود: این شد که طرح محصول جدیدی با در نظر گرفتن تمام ابعاد مدیریتی آب زیرزمینی مثل ابعاد سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و فنی نوشته شد. همچنین متوجه شدند که برای این‌که ابزار کنترلی پایدار بماند نیاز به مشارکت مردم و کشاورزان و همه ذی‌نفعان این حوزه است. این شد که این شرکت دانش‌بنیان که تحت کارگروه توسعه شرکت سپهر کار می‌کرد، متولد شد.
به گفته این فعال حوزه دانش بنیان، وجود چنین طرحی هم می‌تواند موجب مدیریت صحیح منابع آبی کشاورزان و هم باعث ایجاد درآمدی متفرقه شود. همچنین صنایعی که نیاز آبی دارند، می‌توانند ازاین طرح بهره ببرند و به کمک بستر بانک آب این شرکت، آبی که مورد نیاز کشاورزان نیست را خریداری کنند.
نظر شما