مهدی صفری معاون دیپلماسی وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایرنا در خصوص قطار دو سر بار متقابل ایران و چین اظهار داشت: با توجه به موقعیت برجسته کریدوری ایران از ابتدای مطرح شدن ابتکار کمربند راه توسط رئیس جمهور چین از یک دهه قبل استفاده از ظرفیت های ترانزیتی ایران بویژه در زمینه ریلی مورد توجه قرار گرفت اما به دلایل مختلف با موفقیت همراه نشده بود.
وی گفت: هر چند از سال ۱۳۹۴ عزیمت قطار به صورت موردی از چین به ایران از طریق مرزهای سرخس و اینچه برون بصورت حمل تمام ریلی یا از طریق بندر انزلی به عنوان حمل ترکیبی آغاز شد، اما به سه دلیل عدم وجود توافق میان کشورهای مسیر از نظر تعرفه ای نرخ بالاتر هزینه حمل ریلی نسبت به حمل دریایی و نهایتاً فقدان بار در مسیر برگشت قطارهای اعزامی از ایران به چین فعالیت این قطارها پس از بازه زمانی کوتاهی متوقف میشد.
معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه خاطر نشان کرد: در کنار مسیر سنتی جاده ابریشم که از ایران عبور میکرد و آن را کریدور جنوبی خزر می نامیم در یک دهه اخیر شاهد شکل گیری کریدورهای مختلف در زمینه اتصالات ریلی در شمال خزر و حتی کریدور ترکیبی ریلی دریایی خزر معروف به کریدور میانه بودیم که دسترسی ریلی آسیا و اروپا را تسهیل کرد. پاندمی کرونا و تعطیلی بنادر در جهان نیز سبب جهشی در حمل و نقل ریلی و رقابتی تر شدن قیمت حمل بار از طریق ریل نسبت به دریا شد.
صفری ادامه داد: دولت سیزدهم در چارچوب سیاست همسایگی ایران به توافقات خوبی در زمینه حمل و نقل ریلی با کشورهای حوزه آسیای میانه دست یافت؛ لذا در جریان سفر رسمی شهید رئیسی به چین سندی برای همکاری چند جانبه و تسهیل حمل متقابل بار میان ایران و چین از طریق ریل و نهایتاً ترانزیت بار چین به اروپا در بهمن ۱۴۰۱ امضا شد.
وی افزود: برای اجرایی کردن این سند نیاز بود علاوه بر توافقات کشورهای چین، قزاقستان ترکمنستان و ایران در خصوص تعرفه، مسائل فنی گمرکی و بازرسی های بهداشتی در خصوص حمل بار در مسیر برگشت قطار به چین نیز با هدف مقرون به صرفه کردن این مسیر و استفاده از ظرفیت ریل برای صادرات کالاهای با کیفیت ایرانی اقدامات متعددی از سوی فعالان اقتصادی بخش خصوصی و دولتی صورت میگرفت لذا پس از ۳ دور مذاکره میان راه آهن چهار کشور توافق جمعی در بهار ۱۴۰۳ حاصل و طی ۱۰ روز گذشته قطاری از شهر شیان در مرکز چین به سمت ایران حامل قطعات خودرویی حرکت کرد و متقابلاً در روز یکشنبه قطار ایران نیز حامل محصولات معدنی به چین حرکت کرد.
معاون دیپلماسی وزارت امور خارجه تاکید کرد: در حالی که به صورت میانگین مدت حمل دریایی بار از چین به ایران ۴۵ روز است این قطار با کاهش مدت حمل به یک سوم یعنی تنها در ۲ هفته بار را میان دو کشور منتقل میکند. همچنین قیمت حمل در مقطع کنونی با در نظر گرفتن صرفه جویی انجام شده در مدت زمان مقرون به صرفه است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: برنامه ریزی صورت گرفته در مقطع کنونی حرکت یک رام قطار در هفته از مبدأ ایران و چین بصورت متقابل و دو سربار است.
با توجه به حجم روابط تجاری بیش از ۳۰ میلیارد دلار ایران و چین و همچنین مجوزهای دریافتی در سه سال اخیر برای صادرات محصولات شیلاتی مرکبات عسل زعفران و ظرفیت مناسب برای صادرات مواد معدنی و پتروشیمی به چین اعزام قطار بصورت روزانه میان دو کشور موضوعی غیر قابل دسترس نیست که با برای کمک به فعالان اقتصادی بویژه بخش خصوصی کشور دنبال خواهد شد.
این قطار همچنین فاز یک ترانزیت کالا از چین به اروپا از مسیر ایران را تسهیل و تثبیت میکند و تمرکز ما برای مذاکره با کشورهای همسایه غربی برای استفاده از ظرفیت کریدوری کشور جهت انتقال بار از چین به غرب و جنوب غرب آسیا و اروپا را دو چندان می سازد.
نظر شما