مولف این کتاب روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این کتاب که تاریخ تحول نظم و نثر شیعی را در ۴۰۰ صفحه و پنج فصل مرتب کرده است، تکملهای بر تاریخ ادبیات دکتر «صفا» به شمار میرود.
دکتر حامد نوبخت که مدیرمسئول فصلنامه تخصصی «رسم محتشم» و از پژوهشگران ادبپژوهی شیعی اضافه کرد: نویسندگان و شاعران شیعی به همراه نمونهای از آثارشان در این کتاب معرفی میشود.
به گفته وی عمده نظر در این کتاب تحقیقی، توجه به آثاری است که صرفاً در نسبت با اهل بیت طاهرین علیهمالسلام خلق شده است و علاقهمندان جهت تهیه این اثر میتوانند با دفتر انتشاراتی «نوبختیان» در مراغه تماس بگیرند.
وی در مورد اینکه چرا عنوان کتاب با واژه «دیباچه» آغاز می شود نیز بیان کرد: این کتاب در حقیقت مقدمهای بر تاریخ ادبیات شیعی در زبان و ادبیات فارسی است، چراکه تحقیق و تألیف این تاریخ ادبیات کار یک نفر نیست، بلکه نیازمند کار گروهی متخصص است.
دکتر نوبخت ادامه داد: این گوره نیز باید دسترسی لازم را به منابع مورد نیاز در این جهت داشته باشند تا از توان کافی برای معرفی آثار نظم و نثر شیعی که نزدیک به نیمی از ادبیات فارسی را در بر میگیرد، برخوردار باشند.
این مدرس دانشگاه افزود: کتاب حاضر که تحقیق آن حدود ۱۱ سال به طول انجامید، گامی هرچند کوچک ولی مهم در راستای ترویج ادبیات دینی است که جای آن خالی و ضرورت تألیف آن به وضوح عیان بود.
مخاطبان کتاب چه کسانی هستند؟
مولف کتاب «تاریخ ادبیات شیعی در زبان و ادبیات فارسی» میگوید: استادان و دانشجویان ادبیات، عمومی مردمی که به ادبیات مذهبی علاقه دارند و همچنین مرثیهسرایان اهل شعر و ادب میتوانند از این کتاب بهره بگیرند.
دکتر نوبخت پیش از این نیز در مورد اهمیت ادبیات شیعی به خبرنگار ایرنا گفته بود: ادبیات شیعی آدمی را از حضیض حیوانیت به اوج عالم انسانیت میرساند.
وی محرم را روزهای اوج شعر آیینی و ادبیات شیعی میداند و معتقد است: عزاداریهای ماه محرم با مداحی و روضهخوانی گره خورده و این ادبیات است که مداحی را میآفریند و بر همین اساس ادبیات تاثیر مهمی در جوانب مختلف عزاداریها دارد.
اهمیت ادبیات در سطح جهانی
صحبت در مورد ادبیات و اهمیت آن بحثی دامنهدار به شمار میرود ولی کوتاه و مفید باید گفت که اهمیت ادبیات در سطح جهانی نیز تا حدی است که به آثار فاخر آن در کنار فیزیک، شیمی، پزشکی، اقتصاد و غیره جایزه جهانی صلح نوبل تعلق میگیرد.
ادبیات در نسبت با اجتماع رابطهای دو سویه دارد؛ یعنی از یک طرف از جامعه الهام میگیرد و از طرفی دیگر بر آن تأثیر مینهد؛ ادبیات شیعی از جامعه معصومین علیهمالسلام الهام میگیرد و بر جامعه شیعه تأثیر میبخشد و از اینرو است که میتوان این نوع از ادبیات را ادبیات پاک پاک نامید.
گفتنی است ادبیات شیعی در زبان ترکی بیشتر ناظر به نظم است تا نثر و بیشتر به نوحه و مرثیه توجه دارد تا مدح و منقبت؛ منقبت در زبان ترکی آذری آمیخته با مرثیه است به این ترتیب که آغاز شعر منقبت و در ادمه داخل به مرثیه است؛ البته در بعضی از شاعران مدح و منقبت مستقل از مرثیه دیده میشود.
ادبیات نوحه در زبان ترکی آذری به سبکهایی چون مراغه، اردبیل و تبریز و با اغماض به دربندی تقسیم میشود؛ تفاوت در این سبکها فرصتی مستقل میطلبد تا به تشریح آن بپردازیم اما به صورت مختصر اشاره میشود که ترازوی این تقسیمبندی به حماسی، عرفانی، سبک بینابین و روایی - حدیثی بر میگردد و ممکن است شاعری از تبریز باشد ولی به سبک مراغه نوحه بسراید یا برعکس.
نظر شما