به گزارش ایرنا، شاید در تاریخ پس از واقعه محرم بیشتر از قیام توابین و مختار شنیده باشید؛ اما مهمترین قیامی که قبل از مختار رخ داده قیام ایرانیان توسط مردم سیستان به خون خواهی امام حسین(ع) بوده است.
قیام مردم سیستان به خون خواهی از امام حسین (ع) برگ زرینی برای تاریخ کشور و همچنین منطقه سیستان به شمار می رود که باعث شده هر ساله در نقاط مختلف ایران بویژه مناطق پنجگانه شمال سیستان و بلوچستان و حتی خارج از کشور سالروز این واقعه تاریخی و مهم با برگزاری مراسمی یادآوری شود.
آبان‌ماه ۱۴۰۲ با ابلاغ مصوبه «تعیین مناسبت‌های جدید برای درج در متن و ضمیمه تقویم رسمی کشور در سال ۱۴۰۳» توسط رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، ۱۳ مناسبت جدید به تقویم سال کشور اضافه شد که یکی از این مناسبت‌ها که برابر ماده واحده «تعیین مناسبت‌های جدید برای درج در متن و ضمیمه تقویم رسمی کشور در سال ۱۴۰۳"» و بنا به پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی در جلسه ۸۸۹ مورخ ۱۸ مهرماه ۱۴۰۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید، یاد روز قیام مردم سیستان به خونخواهی شهدای کربلا (سال ۶۲ هجری قمری) است که مقرر شده در تاریخ ۲۵ ماه محرم در ضمیمه تقویم درج شود.
در تاریخ نقل شده مردم دارالولایه سیستان پس از دریافت خبر شهادت امام حسین(ع) قیامی علیه حاکم وقت منطقه که از سمت بنی‌امیه منصوب شده بود بر پا کرده و این فرد را از حکومت خلع و مجبور به فرار کردند، این قیام تنها ۲ ماه پس از شهادت این امام همام شکل گرفت، در حالی که قیام توابین سه سال و قیام مختار حدود پنج سال پس از شهادت امام حسین(ع) به وقوع پیوست.
مردم سیستان پس از پذیرش اسلام، در راه خدا و ولایت امام علی(ع) بسیار کوشیدند و در تاریخ افتخارات مهمی به نام خود ثبت کردند.
مؤلف کتاب تاریخ سیستان در صفحه ۸۱ این کتاب آورده است« پس از واقعه کربلا و شهادت امام حسین(ع) و اسارت اهل‌بیت رسول خدا(ص) و امیرمؤمنان علی(ع) از کوفه به شام و انعکاس آن در سراسر دنیای اسلام، مردم سیستان با شنیدن این خبر به خونخواهی اباعبدالله الحسین(ع) بر ضد یزید و حکمران او در سیستان، عَبّادبن‌زیاد(برادر عُبَیْدالله‌بن‌زیاد عامل جنایت کربلا) قیام کردند، با اینکه در آن موقع، حکمران سیستان، هم سپاه و هم نیروی انتظامی(شُرطه) و هم محکمه قضا در اختیار داشته و کاملاً بر اوضاع مسلط بوده، ولی همینکه عده‌ای از مردم آغازگر قیام شدند، عَبّادبن‌زیاد درنگ را جایز ندانست و با برداشتن ۲۰ میلیون درهم موجودی بیت‌المال، از سیستان فرار کرد؛ بطوریکه سیستان ماه‌ها بدون والی ماند».
نخستین قیام سند ولایتمداری مردم سیستان
امام جمعه زابل گفت: مردم سیستان در بحث هویت‌سازی و حفظ هویت دینی خودشان بیشترین و بهترین سهم را دارند به گونه‌ای که قیام مردم سیستان به خونخواهی امام حسین علیه السلام سند ولایتمداری مردم سیستان است.
حجت الاسلام و المسلمین مجید پوران‌دخت بیان کرد: مردم سیستان در سال ۶۱ هجری در سریع‌ترین زمان بهترین اقدام، عملکرد و حرکت سیاسی را در مقابله با ظلم به خونخواهی اباعبدالله الحسین (ع) و یاران با وفایش، علیه حاکم اموی انجام دادند.
وی کرد: این تاج عزت و کرامتی که بر سر ما قرار دارد در بحث ولایتمداری امیرالمؤمنین را مدیون مردم سیستان آن زمان هستیم تا بتوانیم وظیفه خودمان را نسبت به اهل‌بیت (ع) به‌درستی انجام بدهیم.
خودآگاهی تاریخی خیلی مهم است که انسان بداند هویت ملی و دینی او چیست و به همان اندازه غفلت تاریخی خطرناک است
امام جمعه زابل گفت: مردم ایران نسبت به هویت دینی، اسلامی و ملی خودشان غیرت به خرج دادند و پای‌کار بودند، تلاش کردند این هویت حفظ و تقویت و تثبیت شود.
وی با بیان اینکه یکی از قوی‌ترین مؤلفه‌هایی که در تاریخ زیاد به آن حمله شده کربلا و قیام امام حسین (ع) است، ادامه داد: کربلا قلب تاریخ بوده، در بین همه قیام‌هایی که شکل‌گرفته تنها قیامی که ماندگار شده قیام عاشورا است.
حجت الاسلام و المسلمین پوران‌دخت خاطرنشان کرد: سیستان نه جزو اولین‌ها بوده در اسلام آوردن، نه پیامبر دیده‌اند، نه امیرالمؤمنین(ع) را دیده‌اند، نه امام حسین(ع) را اما وقتی می‌خواهند نقش ایفا کنند بهترین نقش را در حفظ این هویت دینی و مکتبی و مذهبی دارند.
وی تاکید کرد: اگر ما افتخار می‌کنیم به سیستان و سیستانی بودن به این علت است که سیستان سند شش‌دانگ ولایتمداری دارد ما اگر مراسم قیام مردم سیستان به خونخواهی اباعبدالله را می‌گیریم؛ چون شناسنامه ماست.
امام‌جمعه زابل اظهار کرد: عمیق‌ترین، سریع‌ترین احساسات را نسبت به امام شهید خود مردم سیستان داشتند. تا وقتی یزید بود هیچ قیامی نبوده به جز مردم سیستان، و این یعنی شجاعت و هویت مردم سیستان است.
وی افزود: خودآگاهی تاریخی خیلی مهم است که انسان بداند هویت ملی و دینی او چیست و به همان اندازه غفلت تاریخی خطرناک است.
بازخوانی قیام مردم سیستان در ذیل اندیشکده ۲۵ محرم
رئیس دانشگاه پیام نور سیستان و بلوچستان گفت: رهبر معظم انقلاب توجه ویژه‌ای به ماجرای نخستین قیام دارند از این جهت، برای احیای فرهنگ عاشورا با قدرت پای کار دستگاه امام حسین (ع) ایستاده و در ذیل اندیشکده ۲۵ محرم، قیام مردم سیستان را به عنوان نخستین خونخواهان اباعبدالله (ع)، بازخوانی خواهیم کرد.
ابوالفضل توسلی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه مکتب امام حسین (ع) محور وحدت و راه سعادت برای بشریت است، ادامه داد: احیای نماز و امر به معروف و نهی از منکر مهمترین هدف و در واقع فلسفه قیام اباعبدالله الحسین (ع) بود.
وی قیام به خونخواهی امام حسین (ع) را یکی از اتفاقات مهم در تاریخ منطقه سیستان دانست و بیان کرد: این مهم نشان از بصیرت و ولایتمداری ویژه مردمان شمال سیستان و بلوچستان و دلبستگی آنان به اهل بیت (ع) است که ظرفیت جهانی شدن دارد؛ چرا که نخستین قیام تنها دو ماه پس از شهادت امام حسین (ع) شکل گرفت، در حالی که قیام توابین سه سال و قیام مختار حدود پنج سال پس از شهادت عملیاتی شد.
رئیس دانشگاه پیام نور سیستان و بلوچستان تاکید کرد: با مساعدت اساتید تاریخی همچون «محمد حسین رجبی دوانی» و حجت الاسلام «محمد باقر حیدری نسب» موضوعات بررسی و ثبت و ضبط شد، این مساله در سال ۹۶ به اطلاع مقام معظم رهبری رسید که طلاب سیستانی در حال بررسی اسناد تاریخی قیام مردم سیستان به خونخواهی امام حسین (ع) هستند و دارند سعی می‌کنند این مساله را زنده کنند که ایشان از این مساله استقبال و بیان کردند «این همایش باید با شکوه خاصی برگزار شود»، از آن پس این همایش در منطقه سیستان با محوریت شهر زابل برگزار و هر سال با شکوه بیشتری برگزار می‌شود.
قیام به خونخواهی امام حسین (ع) یکی از اتفاقات مهم در تاریخ منطقه سیستان و نشان از بصیرت و ولایتمداری ویژه مردمان شمال سیستان و بلوچستان و دلبستگی آنان به اهل بیت (ع) است که ظرفیت جهانی شدن دارد
وی در تکمیل مطلب فوق با اشاره به اینکه «اندیشکده ۲۵ محرم، تجلی قیام مردم سیستان برای انتقال پیام نهضت عاشورا» تحت حمایت پوشش نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام نور سیستان و بلوچستان تأسیس شد، گفت: قیام مردم منطقه دارالولایه سیستان در روز ۲۵ محرم به خونخواهی امام حسین (ع) را می‌توان به عنوان یکی از عناصر اصلی عوامل گسترش فرهنگ عاشورای حسینی در جامعه دانست.
توسلی هدف اصلی از تأسیس اندیشکده ۲۵ محرم را مطالعات پژوهشی دقیق و وسیع و بررسی ابعاد مختلف این آئین بزرگی حسینی در منطقه سیستان دانست و ادامه داد: این اندیشکده بر آن است که با مطالعه و تعمق در مبانی علمی و ارزش‌های دینی، رهنمودهای رهبر معظم انقلاب و تجربیات خبرگان، سیاست گذاران و برنامه ریزان سازمان‌ها و نهادهای مختلف مذهبی و علمی سیستان و بلوچستان، منطقه و کشور؛ دستگاه‌ها و مسؤولان امر را در جهت مطلوبیت بخشیدن به برنامه‌ها، بهره وری بیشتر در اقدامات این آئین بزرگ یاری و از این طریق، تأثیر گذاری اجتماعی، سیاسی و اقتصادی آن در سطح منطقه را فراهم آورد.
وی با اشاره به اینکه بعد از اسلام نیز سیستان دارای اهمیت جغرافیایی، سیاسی و استراتژیک بوده، اظهار کرد: مردم این سرزمین خیلی زود اسلام آوردند و اسلام به این منطقه به صورت صلح آمیز و همراه با دوستی اهل‌بیت (ع) وارد شد، بنابراین اجتماع مردم سیستان علاوه بر پاسداشت پیشینه تاریخی و تعظیم شعائر دینی، عامل قدرت و قوت جامعه بوده؛ چنان که بیرق امام حسین (ع) موثرترین، مهمترین و تاریخی‌ترین پرچم برای بزرگترین اجتماعات بشری است.
رئیس دانشگاه پیام نور به بیان فعالیت‌های اندیشکده ۲۵ محرم در دانشگاه اشاره کرد و گفت: احیای فرهنگ عاشورایی، ترسیم سبک زندگی مهدوی، اقتدارآفرینی در سایه وحدت، تقویت مناسبات میان ایران با کشورهای همسایه (افغانستان، پاکستان، آذربایجان، ترکیه، عراق و حتی هند)، پاسداشت قیام امام حسین (ع)، ظرفیت سازی، نمادسازی و الگوسازی، زنده نگه داشتن روحیات حماسی و دلاوری و شجاعت در افراد، ترویج روحیه حق طلبی و عدالت خواهی و تأکید بر احقاق حق و اجرای عدالت، تقویت خودآگاهی دینی، آشنایی با ظرفیت‌های گردشگری مذهبی و جهاد تبیین بخشی از اقدامات ذیل اندیشکده ۲۵ محرم به شمار می‌رود.
وی با اشاره به اینکه دانشگاه پیام نور سیستان و بلوچستان تمام عزم خود را جزم کرده تا در اجتماع عظیم حسینی ایفای نقش داشته باشد، افزود: امسال علاوه بر برپایی موکب جهت پذیرایی از عزاداران و زائران حسینی، با قدرت پای کار دستگاه امام حسین (ع) ایستاده ایم، که اعزام دانشجویان به کربلا، برگزاری مراسم عزاداری در جوار گلزار شهید گمنام دانشگاه، اکران فیلم مربوط به قیام مردم سیستان در زابل و زاهدان، برپایی ایستگاه‌های صلواتی و اجرای برنامه پیرامون گرامیداشت نخستین قیام در شهرهای ایرانشهر، چابهار، زابل و زاهدان از جمله اقدامات در دستور کار تا پایان ماه صفر در این زمینه است.
بیشتر بخوانید:
نخستین قیام به خونخواهی امام حسین(ع) از سیستان ظرفیت جهانی شدن را دارد
فیلم | ششمین سال بازخوانی قیام مردم سیستان برای خونخواهی امام حسین(ع)
روز قیام مردم سیستان به خونخواهی شهدای کربلا به تقویم اضافه شد
۲۵محرم؛ نخستین قیام هویت مردم سیستان
سرپرست فرمانداری ویژه زابل گفت: مردم سیستان در خونخواهی قیام واقعه عاشورا بصیرت را به نمایش گذاشتند باید تلاش شود این رویداد مهم به‌عنوان قله تاریخی منطقه مطرح شود چرا که این قیام هویت مردم سیستان است.
علی ولایتی پور بیان کرد: یکی از افتخاراتی که مردم سیستان دارند و هر سال در ماه محرم آن را گرامی می‌دارند برپایی همایش نخستین قیام به خونخواهی امام حسین (ع) است که در کنار دیگر آیین‌های مردم منطقه سیستان در ماه محرم برگزار می‌شود.
وی افزود: این قیام نشان‌دهنده ایمان، اعتقاد و اخلاص مردم سیستان به ساحت مقدس اهل‌بیت (ع) بویژه سیدالشهدا بود که توانستند در خفقان به‌شدت سنگین یزید از جان خود بگذرند و به خونخواهی قیام کنند.
معاون استاندار سیستان و بلوچستان تاکید کرد: مردم سیستان در خونخواهی واقعه عاشورا بصیرت را به نمایش گذاشتند باید تلاش شود این رویداد مهم به‌عنوان قله تاریخی منطقه مطرح شود.
وی با اشاره به اهمیت تبیین نقش فرهنگ عاشورا و عشق مردم سیستان به اباعبدالله الحسین (ع) بر تعمیق و تحکیم روحیه ولایتمداری مردم و ایجاد شور انقلابی بر حضور با بصیرت در صحنه تأکید کرد.
بازخوانی نخستین قیام به خونخواهی امام حسین (ع) محور وحدت و انسجام اسلامی
دبیر ستاد کشوری گرامیداشت نخستین قیام به خونخواهی امام حسین (ع) با بیان اینکه بازخوانی این قیام محور وحدت و انسجام اسلامی است، گفت: این واقعه در ۲۵ محرم روز شهادت امام سجاد(ع) را می‌توان به عنوان یکی از عناصر اصلی در گسترش وحدت و انسجام اسلامی همانند اجتماع بزرگ اربعین تبدیل کرد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدباقر حیدری نسب در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه یکی از فضایل و افتخارات مردم سیستان ایستادگی در مقابل سب و لعن امیرالمومنین (ع) در دوران حکومت بنی امیه است، بیان کرد: ایستادگی مردمان این دیار در اوج حکومت خلفای بنی امیه با وجود دوری مسافت نشانه بصیرت و اعتقاد راسخ به دوستی اهل بیت بوده و اعتراض به شهادت امام حسین علیه السلام امتداد همین اعتقاد و باور است.
وی افزود: بعد از واقعه کربلا همان سال ۶۱ هجری قمری با رسیدن خبر واقعه کربلا به سیستان قیام هایی علیه حاکمیت اتفاق می‌افتد، بر اساس منابع معتبر به ویژه بخش اول کتاب تاریخ سیستان متعلق به قرن پنجم هجری و موید آن تاریخ طبری و تاریخ بلعمی قرن چهارم مردم سیستان به محض شنیدن خبر شهادت امام حسین (ع) به خونخواهی آن حضرت قیام کردند و قیام های متعددی صورت می گیرد تا اینکه یزید ناچار می شود ۲ منطقه بزرگ جهان اسلام یعنی حاکمیت بر سیستان و خراسان را از عبیدالله بن زیاد حاکم وقت بصره خارج کند و فرمانروای وقت سیستان که برادر عبیدالله بن زیاد بود از منطقه فرار کرده و برای مدتی شهر در اختیار مردم سیستان قرار می‌گیرد.
این واقعه در ۲۵ محرم روز شهادت امام سجاد(ع) را می‌توان به عنوان یکی از عناصر اصلی در گسترش وحدت و انسجام اسلامی همانند اجتماع بزرگ اربعین تبدیل کرد
دبیر ستاد کشوری گرامیداشت نخستین قیام به خونخواهی امام حسین (ع) با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب توجه ویژه‌ای به گرامیداشت نخستین قیام دارند، تاکید کرد: قیام مردم سیستان به خونخواهی امام حسین(ع) باید به صورت ملی و جهانی مطرح شود؛ چرا که هم خود واقعه و هم موضوع خونخواهی امام حسین علیه السلام از موضوعات هویت بخش و جریان ساز است.
وی با بیان اینکه ۲۵ محرم به عنوان یاد روز گرامیداشت نخستین قیام در تقویم ثبت شده، اظهار کرد: با توجه به موقعیت حساس منطقه‌ای که سیستان تاریخی در آن واقع شده و بخشی از سه کشور ایران، افغانستان و پاکستان در بر می گیرد و ثبت این قیام در ایجاد وحدت مردم و منطقه اثرگذار خواهد بود، چرا که ارادت به امام حسین (ع) دین و مذهب نمی شناسد و محتوای بجا مانده از این قیام نیز حاکی از وحدت مذاهب است.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین حیدری نسب گفت: اعتراض و قیام سیستانیان به دلیل ظلم در حق فرزندان حضرت رسول(ص) بوده (تاریخ سیستان ص۱۰۰) و ظرفیتی است که گرامیداشت این واقعه در این سه کشور برگزار و سال گذاشته در ۴۰ نقطه ایران و پنج شهر افغانستان برگزار شد.
وی ادامه داد: با نگاه به اهمیت این موضوع اندیشکده ۲۵ محرم در دفتر نهاد رهبری دانشگاه پیام نور سیستان و بلوچستان تاسیس شده تا از اندیشه های اساتید دانشگاه های استان در تقویت آن استفاده شود.
دبیر ستاد کشوری گرامیداشت نخستین قیام به خونخواهی امام حسین (ع) تاکید کرد: قیام مردم سیستان به خونخواهی امام حسین علیه السلام یکی از افتخارات بزرگ و بی نظیری است که در اوج حکومت یزید بود و دیگر قیام ها بعد از مرگ یزید با فاصله چهار و پنج سال توسط توابین و مختار صورت گرفت و پاسداشت این واقعه در ۲۵ محرم روز شهادت امام سجاد (ع) را می‌توان به عنوان یکی از عناصر اصلی در گسترش وحدت و انسجام اسلامی همانند اجتماع بزرگ اربعین تبدیل کرد.
نظر شما