پس از کسب رای اعتماد کابینه و انتصاب معاونان رئیس‌جمهور، دولت چهاردهم تشکیل شد و از اواخر هفته گذشته رسما فعالیت خود را آغار کرد. به منظور بررسی بایسته‌های مسیری که فراراه دولت جدید است گفت‌وگویی داشتیم با آقای حمیدرضا جلائی‌پور استاد دانشگاه و فعال سیاسی اصلاح‌طلب. جلائی‌پور از آن دسته اصلاح‌طلبانی است که سال گذشته و در آستانه انتخابات مجلس دوازدهم نامش ذیل بیانیه موسوم به "روزنه‌گشایی" بود و معتقد به کنش‌گری سیاسی در جامعه امروز ایران بودند.
متن این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید:
پزشکیان از افراد خبره برای وزارتخانه‌ها استفاده کرد
ایرنا: با عرض سلام خدمت شما آقای جلائی‌پور و تشکر از وقتی که در اختیار ما گذاشتید، به عنوان اولین سوال دکتر پزشکیان بر استفاده از نخبگان و کارشناسان زنان و جوانان در دولت تاکید دارد، نظرتان در این خصوص بفرمایید.
جلائی‌پور: به یاد بیاوریم در تبلیغات انتخاباتی آقای پزشکیان سه مضمون کلیدی را خیلی تکرار کرد. یکی این که در درون حکومت برای اداره کشور و اجرای برنامه‌ها «با هم دعوا نکنیم». دوم این که کار اداره کشور را باید به دست افراد «کاردان و شایسته» داد. سوم این که بالادستی‌ها «سفره خود» را از مردم جدا نکنند.
به نظر من پزشکیان پس از پیروزی در انتخابات در سه جا به اصل کار را به دست «کاردان» بدهیم، پایبند بوده؛ یکی در انتصاباتی که در خودِ نهاد ریاست جمهوری انجام داد. اکثر افراد از عارف تا حاجی‌میزایی در پستی که گرفتند، افراد کاردانی بودند، دوم اینکه با تعیین کمیته‌های تخصصی و شورای راهبردی به ریاست دکتر ظریف، آقای پزشکیان تلاش کرد به صورت تخصصی و جمعی افراد خبره را برای وزارت مشخص کند، سوم این که دکتر پزشکیان در مجموع سعی کرد کابینه‌ای متخصص، صاحب تجربه و پاکدست به مجلس معرفی کند، وزرای برجسته‌ای مثل دکتر ظفرقندی، میدری و خانم فرزانه صادق.
امیدوارم همین روند، خصوصا در به کارگیری زنان و جوانان متخصص در پست‌های وزارتخانه‌ها و استانداری‌ها، در دولت پزشکیان ادامه پیدا کند. خصوصا در مسئولیت‌های مدیریتی متخصصین اهل سنت مورد توجه قرار بگیرند.
کابینه دولت متشکل از متخصصین تشکل‌های مختلف است
ایرنا: شعار رئیس‌جمهور در ایام انتخابات "وفاق ملی" بود، و ایشان بر فراجناحی بودن و استفاده از گروه‌های مختلف در دولت در راستای تحقق این شعار تاکید دارند، عملی شدن این مقوله تا چه اندازه می‌تواند در موفقیت دولت تاثیرگذار باشد؟
جلائی‌پور: معنای کابینه وفاق ملی سه وجه دارد. وجه اول این که اعضای کابینه از یک تشکل سیاسی نیست، بلکه کابینه‌ای متشکل از متخصصین تشکل‌های مختلف است که به حرکت در جهت توسعه کشور التزام دارند. وجه دوم دولت وفاقی این است که دولت برای خدمت‌رسانی به بخشی از جمعیت یا خدمت به خودی‌ها نیست بلکه دولتی است در خدمت همه ایرانیان. وجه سوم اینکه دولت پزشکیان دنبال دعوا نیست دنبال توسعه کشور است. اثرگذاری این دولت وفاقی وقتی برای مردم ملموس می‌شود که مشکلات مردم کمی کاهش پیدا کند، یکی از آن‌ها همین فیلترینگ و سرعت پایین اینترنت است؛ یکی همین گرانی‌های کالاهای اساسی و گرانی مسکن و اجاره‌ها است، هم‌چنین برخوردهای غیرقابل دفاع با زنان در خیابان، و دیگر امور. مردم به عمل و کارنامه توجه می‌کنند.
پزشکیان با "برنامه عملی روشن" حرکت کند
ایرنا: دکتر پزشکیان چگونه می‌تواند به امیدهای ایجاد شده پس از انتخابات پاسخ بدهد و آن را فزونی ببخشد؟
جلائی‌پور: در پاسخ به سوال دوم اشاره کردم. عامه مردم گرفتارند، دیگر به حرف راضی نمی‌شوند و منتظر «عمل» هستند. دولت می‌تواند برروی کارهایی به صورت عملی تمرکز کند، و کارها را واقع‌بینانه اولویت‌بندی کند و با جلب مشارکت برای مردم در اجرای آن بکوشد.
در شرایط فعلی دلسوزان کشور پیشنهادات مهمی را با دولت مطرح می‌کنند. بگذارید یک مثال عینی بزنم. اخیرا دکتر فروهر فرزانه استاد دانشگاه شریف بر امور زیر که مورد نیاز کشور و مردم است اشاره کرده بود:
➖فناوری های کاهش مصرف انرژی فسیلی( مصرف انرژی فسیلی کشور باید از معادل ۷ میلیون بشکه در روز به ۴ میلیون بشکه معادل در روز کاهش یابد).
➖فناوری های تعدیل مصرف آب کشاورزی( مصرف آب شیرین کشاورزی از سالی ۸۰ میلیارد مترمکعب به ۴۰ میلیارد مترمکعب کاهش یابد تا محیط زیست کشور حفظ شود).
➖توسعه فنّاوری آب‌شیرین‌کن‌ها.
➖کاشت ۴ میلیارد درخت در عرصه‌های کوهستانی و جنگلی کشور برای بهبود آب و هوا.
➖توسعه صنعت میکروالکترونیک (در طراحی قوی هستیم در امکانات ساخت ضعیف).
➖توسعه فناوری اطلاعات، امنیت شبکه و امنیت سایبری، رباتیک و هوش مصنوعی.
➖توسعه شبکه راه آهن به جای اتوبان سازی، توسعه حمل و نقل درون شهری اتوبوس و ریلی.
➖توسعه علوم و فنّاوری زیستی، داروسازی، عصب‌شناسی و علوم شناختی.
➖سرمایه‌گذاری صحیح در توسعه صنعت نفت و گاز.
➖توسعه انرژی‌های نو، فنّاوری چیلرهای جذبی خورشیدی، آبگرمکن خورشیدی، سلول‌های فتوولتائیک.
➖بهبود کیفیت آموزش در مدارس و دانشگاه ها با ابزار و افراد ممکن.
➖توسعه مسیر شمال جنوب و ترانزیت کالا از طریق توسعه بنادر و راه آهن.
➖توسعه فناوری های مرتبط با توریسم و هتل‌داری.
➖توسعه همکاری فنّی و فنّاوری با کشورهای پیشرو چین، کره، ژاپن و در صورت امکان اروپا.
تمام محورهای فوق مهم است و محورهای دیگری هم هست که متخصصین دیگر روی آن تاکید دارند، اما حرف من این است که دولت پزشکیان با کمک سازمان برنامه و وزارتخانه‌ها پس از بررسی و در آینده نزدیک شایسته است محورهای عملی دولت خود را در یک افق یک‌ساله و چهار ساله روشن کند. به عبارت دیگر شایسته است که پزشکیان با «برنامه عملی روشن» حرکت کند و در امور مختلف خود را غرق نکند. چون مردم «عمل» می‌خواهند تا «حرف».
اثر تحریم ها باید خنثی شود
ایرنا: شما به عنوان یک فعال سیاسی برای بهبود اوضاع چه توصیه‌ای به دولت چهاردهم دارید؟
جلائی‌پور: در پاسخ به این سوال هم من باز بر یک نکته مهم تاکید می‌کنم. پزشکیان در تبلیغات انتخاباتی‌اش به درستی بر رفع تحریم‌های اقتصادی و ایرانسوز تاکید کرد. من حرفم این است که رفع این تحریم‌ها کار سختی است و شاید سال‌ها زمان ببرد. لذا شایسته است دولت پزشکیان و تیم سیاست خارجی‌اش خیلی روی آن کار کنند. نباید به امر روزمره تبدیل شود.
این که گفته می‌شود اثر تحریم‌ها را باید خنثی کرد البته کار خوبی است ولی کافی نیست. چون ایران در مسیر توسعه‌اش بخاطر این تحریم‌ها در حال عقب افتادن از همسایه‌ها است و ادامه این وضعیت غیر از کاهش رفاه مردم، برای امنیت ملی ایران هم خطرناک است.
اما چرا برداشتن تحریم‌ها امر بغرنجی است؟ به نظر می‌رسد همه ارکان حاکمیت اصل رفع تحریم‌ها را بر اساس یک سیاست خارجی متوازن پذیرفته‌اند. ولی در راه اجرای رفع تحریم‌ها یک مشکل بغرنج وجود دارد، بدین معنا که هم اکنون موضوع این است که چگونه می‌توان در گفت‌وگو با آمریکا تحریم‌ها را برداشت؟ ظاهرا طرف ایرانی مشکلی ندارد، ولی این آمریکا است که زیاد علاقه نشان نمی‌دهد.
ایران در برابر آمریکا نباید مقاومت خود را ترک کند
شاید یکی از علل بی‌علاقگی آمریکا این باشد که اسرائیل به‌عنوان عزیزکرده آمریکا با رفع تحریم‌ها مخالفت می‌کند و چه بسا اسرائیل نسل‌کش رفع تحریم‌های ایران را گروگان گرفته است. باز این سوال مطرح می‌شود که چگونه باید این مشکل کارشکنی اسرائیل را حل کرد؟ به نظر می‌رسد فعلا در عمل این پاسخ وجود دارد: ایران در برابر آمریکا نباید مقاومت خود را ترک کند. روابط را با همسایه‌ها، با روسیه و چین و سایر نقاط جهان تقویت کند و تخاصم بین آمریکا و ایران را مدیریت کند و تلاش کند تا رفع تحریم‌ها، اثر تحریم‌ها را در اقتصاد ایران خنثی کند. درواقع عملا این راه در دستور کار است, و احتمال رفع اف‌ای‌تی‌اف هم هست.
اما حالا حرف من این است که این راه کافی نیست و دولت پزشکیان با همکاری تیم سیاست خارجی و شورای امنیت ملی و بیت رهبری شایسته است بر ابتکارات عملی‌تری متمرکز شوند. تا به صورت عزتمندانه شر تحریم‌ها از سر ایران برداشته شود. چون ادامه تحریم‌ها ایرانسوز است و زمان توسعه را از ایران می‌گیرد.
ایرنا: در پایان مجددا از وقتی که در اختیار ما گذاشتید تشکر می‌کنم.
نظر شما