به گزارش ایرنا، انتشار گفته‌های اخیر یکی از ورزشکاران پارالمپیک مبنی بر اینکه واکسن فلج اطفال سبب معلولیت وی شده است با واکنش چهره‌های علمی و جامعه پزشکی مواجه شد؛ موضوعی که باعث شد بار دیگر موضوع واکسیناسیون مورد توجه قرار گیرد.
نخستین واکسن در تاریخ پزشکی به «آبله» معروف است که در اوایل قرن نوزدهم معرفی شد؛ ادوارد جنر پزشک انگلیسی در سال ۱۷۹۶ نخستین واکسن دنیا را برای پیشگیری از بیماری آبله کشف کرد که پایه‌گذار علم واکسیناسیون و پیشرفت‌های بعدی در پیشگیری از ابتلای میلیون ها نفر به بسیاری از بیماری‌ها شد.
طبق برخی از اسناد موجود، نخستین برنامه دولت ایران برای واکسیناسیون عمومی به دوران امیرکبیر باز می گردد، در آن برنامه مقرر بود کودکان و نوجوانان را آبله‌کوبی کنند اما چند روز پس از آغاز طرح به امیر کبیر خبر دادند که مردم از روی ناآگاهی و همچنین به‌دلیل شایعه‌پراکنی‌ها نمی‌خواهند واکسن بزنند.
در دهه‌های بعد، با توجه به پیشرفت‌های علمی و پزشکی، برنامه‌های واکسیناسیون بیشتری برای کنترل بیماری‌های مختلف در ایران اجرا شد؛ پس از پیروزی انقلاب اسلامی با شکل‌گیری شبکه‌های گسترده بهداشتی - درمانی در کشور و ایجاد ساختارهای لازم، برنامه گسترش ایمن‌سازی در سال ۱۳۶۳ با هدف ایجاد مصونیت فعال در کودکان در برابر بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن شامل دیفتری، کزاز، سیاه سرفه، سرخک، فلج اطفال و سل آغاز شد.
امروزه واکسیناسیون اطفال و کودکان در کشورمان با پوشش بالای ۹۵ درصدی که در برخی مناطق به ۹۹ درصد هم می رسد یکی از افتخارات نظام بهداشت و سلامت ایران به‌شمار می آید و بواسطه آن برخی از بیماری ها مانند فلج اطفال ریشه‌کن شده اند.
با این حال در سال‌های اخیر، شایعه‌ها و اطلاعات نادرستی درباره واکسن و عوارض احتمالی آن و مباحثی با موضوع واکسن‌ستیزی در جامعه مطرح شده است که این پدیده به‌ویژه در دوران همه‌گیری کرونا بر روند مبارزه با بیماری تاثیر گذاشت.
در دوران کرونا برخی واکسن‌ستیزان مدعی شدند که دریافت واکسن کووید-۱۹ سبب بروز عوارضی در بدن می شود؛ این شایعه‌ها از طریق منابع غیر رسمی و همچنین فضای مجازی گسترش یافت و باعث ایجاد نگرانی و سردرگمی در میان برخی از مردم شد.
محمود نادری، متخصص بیماری‌های کودکان در اصفهان با استناد به داده‌های علمی و تاریخی و تحلیل اثر منفی واکسن‌ستیزی بر سلامت عمومی به بررسی صحت این قبیل ادعاها پرداخت.
نادری با تأکید بر اینکه چنین شایعه‌هایی می‌تواند سلامت جامعه را به خطر بیندازد، گفت: اطلاع‌رسانی صحیح و مبتنی بر شواهد علمی در این زمینه در جامعه ضروری است.
وی به وضعیت بحران شدید فلج اطفال در سال ۱۹۵۲ در ایالات متحده امریکا اشاره کرد و گفت: آن زمان و پیش از شروع واکسیناسیون سراسری ۲۷ هزار مورد ابتلا به فلج اطفال در این کشور ثبت شد که درصد کمی از آن‌ها به شکل فلج پیش‌رونده بروز می‌کرد، این داده‌ها نشان‌دهنده ضرورت واکسیناسیون برای کنترل و پیشگیری از شیوع این بیماری است.
این پزشک متخصص به بیماری‌های دیگر مانند سرخک و تأثیر مثبت واکسیناسیون بر کاهش عوارض ناشی از این بیماری‌ها اشاره کرد و افزود: پیش از واکسیناسیون سراسری، هر سال حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار مورد ابتلا به سرخک در کشور ثبت می‌شد که برخی از این موارد به مشکلات جدی به‌ویژه در زنان باردار منجر می‌شد اما با آغاز واکسیناسیون، این مشکلات به میزان قابل توجهی کاهش یافت و کنترل شد.
نادری با انتقاد از اظهارات غیرعلمی و شایعه‌هایی که توسط برخی شخصیت‌ها درباره واکسن مطرح می‌شود، گفت: این مطالب نادرست به سلامت عمومی جامعه آسیب می‌زند و می‌تواند تأثیر منفی جدی داشته باشد به‌ویژه زمانی که از طریق رسانه‌های عمومی منتشر و به نسل‌های جوان‌تر منتقل شود.
شایعه‌سازی درباره واکسن سبب تضعیف تلاش‌های جهانی می‌شود
این پزشک متخصص خاطرنشان کرد: ضد علم بودن و شایعه‌های بی‌پایه در مورد واکسن می‌تواند به تضعیف تلاش‌های جهانی برای مبارزه با بیماری‌ها و حفظ سلامت عمومی منجر شود.
نادری ادامه داد: در دوران همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ نیز شاهد تلاش‌های منسجم برخی افراد برای انتشار مطالب بی‌اساس در مورد واکسن‌ها بودیم مانند ادعاهایی مبنی بر اینکه واکسن کرونا سبب عقیمی، سرطانزایی یا کاهش سطح ایمنی بدن می‌شوند، این شایعات باعث شد که تعدادی از مردم از دریافت واکسن امتناع کنند که بر روند مبارزه با بیماری و سلامت عمومی جامعه تاثیرگذار بود.
وی به تلاش‌های جهانی برای واکسیناسیون و کنترل بیماری‌ها اشاره کرد و گفت: واکسیناسیون باعث ریشه‌کن شدن بیماری‌هایی مانند آبله و فلج اطفال شده و کنترل بیماری‌هایی مانند دیفتری و سیاه‌سرفه را ممکن ساخته است.
نادری با اشاره به اهمیت واکسیناسیون اضافه کرد: در مناطق دچار بحران مانند غزه به‌دلیل تجاوزها و کشتارهای بی‌رحمانه صهیونیست‌ها، سیستم بهداشتی نتوانسته بود به‌صورت منظم کار خود را انجام دهد و موردی از فلج اطفال مشاهده شد، سپس با تلاش جهانی، رژیم اشغالگر صهیونیست وادار به قبول توقف موقت جنگ برای انجام واکسیناسیون فلج اطفال شد.
وی ادامه داد: نظام بهداشت و سلامت کشورمان نیز علاوه بر واکسیناسیون شهروندان، چندین بار اقدام به اجرای واکسیناسیون در برخی از کشورهای همجوار کرد که این کار نیز پسندیده و به‌جا بود چرا که بیماری مرز نمی‌شناسد ، به روش‌های مختلف وارد کشور می شود و سلامت کودکان و شهروندان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
این پزشک متخصص با تأکید بر اهمیت پیروی از شواهد علمی و اطلاعات معتبر در مورد واکسیناسیون از چهره های شناخته شده درخواست کرد که از ارائه شایعه و اطلاعات نادرست به جامعه اجتناب و به دانش و داده‌های علمی اعتماد کنند تا سلامت عمومی به خطر نیفتد.
به گزارش ایرنا، سازمان جهانی بهداشت پس از یافتن شواهدی از ویروس بسیار مسری فلج اطفال در سیستم آب و فاضلاب نوار غزه، بیش از یک میلیون دز واکسن فلج اطفال به نوار غزه ارسال کرده است.
این سازمان اعلام کرد که در پی تایید نخستین مورد ابتلا به فلج اطفال در یک نوزاد متولد شهر غزه پس از ۲۵ سال، جنگ به‌طور موقت و به‌صورت منطقه‌ای متوقف خواهد شد تا واکسیناسیون فلج اطفال برای صدها هزار کودک این منطقه امکان‌پذیر شود.
«موسی عابد» مدیر مراقبت‌های بهداشتی اولیه در نوار غزه گفت که تیم های وزارت بهداشت با همکاری سازمان ملل و سازمان‌های غیردولتی از دهم شهریور کمپین واکسیناسیون فلج اطفال را در مرکز این باریکه آغاز کردند.
نظر شما