آغاز طرح پایش سرمی بیماری مشمشه در جمعیت اسب های جزیره قشم

محمدصدیق ارم روز دوشنبه در گفت و گو با ایرنا، اظهار کرد: این طرح به صورت روش کنترل و پیشگیری با شناسایی دام آلوده است و برای آن آزمایش های سرم تشخیصی انجام می‌ شود.

وی با بیان اینکه بیماری مشمشه نوعی بیماری کشنده باکتریایی و یکی از بیماری های مشترک بین انسان و دام است که از تک سمی های آلوده به انسان منتقل می شود، افزود: این بیماری با درگیر کردن دستگاه تنفس در انسان می‌تواند کشنده باشد.

رییس اداره دامپزشکی قشم ادامه داد: براساس دستورالعمل سازمان دامپزشکی کشور، مبنی بر خون‌گیری و انجام آزمایش‌های سرمی برای تشخیص بیماری مشمشه در اسب‌های این جزیره، کارشناسان این اداره با حضور در محل نگهداری اسب‌ها در روستای مسن این جزیره نسبت به اخذ نمونه خون از ۶ راس اسب و ارسال نمونه ها به آزمایشگاه اداره کل دامپزشکی هرمزگان اقدام کردند.

ارم توضیح داد: تب، سرفه، ترشح چرک از بینی از جمله علائم آشکار این بیماری در دام است و رعایت شرایط قرنطینه ای کامل، ضد عفونی نواحی آلوده و پیشگیری از هر گونه رفت و آمد غیر مجاز دام از مهم ترین روش ها برای مهار این بیماری است و هیچ واکسن موثری برای پیشگیری از بیماری مشمشه وجود ندارد.

وی اضافه کرد: مهمترین راه کنترل و پیشگیری از این بیماری مشترک بین انسان و حیوان، شناسایی و حذف حیوان آلوده است و مهمترین علل ابتلای تک سم ها به این بیماری تغذیه نامناسب و نگهداری حیوان در مکان‌های غیربهداشتی است.

رییس اداره دامپزشکی قشم تصریح کرد: با توجه به این که مهمترین راه کنترل و ریشه کنی این بیماری شناسایی و حذف حیوانات آلوده است، توصیه می شود ساحل نشینان بزرگ ترین جزیره ایرانی خلیج فارس و افرادی که به نوعی با اسب سر و کار دارند هنگام خرید اسب نسبت به انجام آزمایش های لازم و پایش سرمی این بیماری توسط دامپزشکی مبدا اقدام و مجوز سلامت و حمل بهداشتی را دریافت کنند و با رعایت شرایط بهداشتی و قرنطینه‌ای در حفظ و ارتقای بهداشت عمومی جامعه و جزیره تلاش کنند.

به گزارش ایرنا، بیماری مشمشه یک بیماری عفونی واگیردار مشترک بین انسان و حیوان است که توسط حیوانات تک سمی همچون اسب، قاطر و الاغ قابل انتقال است.

این بیماری با ایجاد ندول و زخم هایی در دستگاه تنفسی فوقانی و پوست مشخص می شود و به چهار شکل جلدی و موضعی، ریوی، عمومی و مزمن در انسان قابل تشخیص است.

علائم این بیماری در انسان عبارتند از تب، دردهای عضلانی، دردهای ناحیه سینه، سردرد، سفتی عضلات که گاهی اوقات ترشح اشک، ترس از نور، تهوع، استفراغ و اسهال مشاهده می شود.

همچنین با تشکیل دانه های جلدی و سرباز در هر نقطه از بدن بیمار وجود دارد، انتشار عفونت موجب بروز آبسه در اندام های مختلف شده و در صورت درمان نشدن به موقع ۹۵ درصد بیماران مبتلا جان خود را از دست می دهند.

با توجه به مخاطرات جدی باکتری برای انسان، تشخیص بیماری باید در آزمایشگاه های استاندارد و دارای سطح ایمنی بالا انجام شود.

با توجه به اینکه تاکنون هیچ گونه دارویی برای درمان قطعی بیماری مشمشه تولید و عرضه نشده باید شناسایی این بیماری در انسان و دام مورد اهمیت قرار گیرد.

عامل بیماری مشمشه یک باکتری باسیل گرم منفی به نام بورخولدریا (پسودوموناس مالئی) است که در محیط متاثر از نور، حرارت و مواد ضد عفونی کننده به سرعت از بین می رود و بیش از شش هفته دوام ندارد.

مهم ترین منبع انتشار عفونت این بیماری، دام های آلوده یا حاملینی هستند که نشانه های بالینی بیماری را نداشته اما به طور مرتب میکروب را دفع و میزبان های حساس را آلوده می کنند.

تمامی ترشحات حیوانات آلوده از لحاظ تنفسی (راه بینی و دهان) و از لحاظ پوستی از طریق زخم برای انسان و دام حساس آلوده کننده است.

بنابراین فرو بردن غذا و آب آلوده به میکروب، آبشخورها و آخورهای مشترک نقش بسزایی در انتقال و انتشار بیماری بین حیوانات تک سمی دارد همچنین استنشاق مواد آلوده، تماس مستقیم با دام آلوده، خوردن مواد آلوده می تواند میکروب را از راه زخم و خراش های جلدی و مخاط به بدن انسان وارد کند.

در مرحله نخست این بیماری خاص تک سمی ها بوده و به طور معمول الاغ و قاطر به شکل حاد و اسب به شکل مزمن به این بیماری مبتلا می شود.

همچنین گوشتخواران به ویژه گربه سانان می توانند در اثر خوردن گوشت آلوده به این بیماری مبتلا شوند در حالی که بز به این بیماری حساس و خوک و گاو نیز در مقابل این بیماری مقاوم هستند.

بنابراین فقرغذایی، شرایط بهداشتی نامناسب، تراکم حیوانات، ضعف سیستم ایمنی بدن، آلودگی های انگلی و سایر عوامل استرس زا از جمله عوامل مستعد کننده ابتلا به بیماری مشمشه هستند.

در بروز بیماری مشمشه به صورت حاد نشانه هایی از جمله تب بالا همراه با سرفه، تورم بینی و اشکال در تنفس، ریزش ترشحات بینی همراه با پنومونی و زخم های گسترده در مخاط بینی، ایجاد ندول هایی بر روی قسمت های انتهایی دست، پا و شکم ظاهر می شود که به فاصله چند روز باعث تلف شدن حیوان می شود.

بنابراین مهمترین راه پیشگیری، کنترل و ریشه کنی بیماری در دامداری ها براساس تشخیص سریع و به موقع دام های آلوده با تست مالئین و حذف دام های آلوده و اقدامات قرنطینه ای و بهداشتی برای جلوگیری از انتشار آلودگی است.

متعاقب تشخیص دام آلوده و راکتور در یک اسب باید اقداماتی همچون جداسازی و معدوم سازی حیوان آلوده زیر نظر دامپزشکی، سوزاندن و معدوم سازی وسایل انفرادی و تیمار دام مبتلا، جمع آوری و دفع بهداشتی فضولات و کود به شیوه سوزاندن و ضد عفونی کردن جایگاه حیوان، انتخاب محل دفن لاشه در محلی دور از کانال آب، چشمه، قنات و سایر زهکش ها و مسیرهای عمومی، رعایت حداقل تماس با لاشه دام تلف شده در زمان معدوم سازی انجام شود.

جزیره قشم با وسعت یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع از تنگه هرمز به موازات ساحل جنوبی ایران به طول ۱۳۵ کیلومتر و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر از توابع هرمزگان است و ۳۰۰ کیلومتر خط ساحلی دارد.

شهرستان قشم شامل جزیره‌های قشم، هنگام و لارک از تنگه هرمز به موازات ساحل استان هرمزگان به طول ۱۵۰ و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر در میان آب‌های خلیج فارس گسترده شده است.