دریادار رستگاری: چهار بار از ماهواره «چمران ۱» رصد داشته‌ایم

به گزارش خبرنگار دفاعی ایرنا، امیر دریادار امیر رستگاری شنبه شب ۲۴ شهریور ۱۴۰۳ در گفت وگویی در تشریح و تبیین طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره «چمران ۱» افزود: امروز خبر مسرت بخشی را ملت بزرگ ایران شنیدند. ماهواره «چمران ۱» با ماموریت اثبات فناوری انتقال و تغییر مدار به فضا پرتاب شد. تا به امروز ماهواره هایی که به فضا پرتاب کرده بودیم عمدتا در حوزه تصویربرداری و مخابراتی بود که زمانی که در مدار قرار می گرفت ما هیچ گونه امکانی برای تغییر مدار و جابه جایی مدار و مانور مداری برای ماهواره های ارسالی نداشتیم.

وی گفت: در راستای طرح تحول صنعت فضایی کشور این ابلاغ به شرکت صنایع الکترونیک وزارت دفاع داده شد که با همکاری شرکت های دانش بنیان روی یک ماهواره ای تحقیقاتی کار شود که قابلیت تغییر فاز و مدار به اصطلاح اصلاح مداری را در فضا داشته باشد که این مهم انجام شد و امروز ماهواره «چمران ۱» در مدار قرار گرفت و از روز اول یعنی از صبح تا اکنون چهار بار ما از این ماهواره رصد داشته ایم. این ماهواره کاملا در اختیار همکاران کنترل زمینی قرار گرفته و در مدار تثبیت شده و در مسیر خود حرکت خود را انجام می دهد.

رستگاری ادامه داد: ایران اسلامی اولین کشور در جهان اسلام است که موفق شد هر سه زنجیره در حوزه فضایی یعنی طراحی ماهواره بر، طراحی ماهواره و انواع ماهواره ها و انواع ماهواره ها و طراحی انواع سامانه های کنترل زمینی را در داخل کشور بومی سازی کند آن هم در سخت ترین شرایط این کار را انجام دادیم. کشورهای دیگری که کار می کنند با یکدیگر ارتباط دارند و هر بخشی را یک کشور به عهده می گیرد اما ما در این حوزه کاملا تنها بودیم و افتخار ما این است که روی پای خود ایستاده ایم.

وی با بیان اینکه به هدف خود در پرتاب «چمران ۱» رسیدیم، گفت: همه مراحل تست انجام شده نشان از اثبات فناوری و کیفیت کارها و طراحی ها بوده است و در روز اول کنترل ماهواره را بدست گرفتند.

رستگار با بیان اینکه ماهواره «چمران ۱» ماهواره تحقیقاتی است که در دسته میکرو ماهواره ها قرار می گیرد، افزود: ماهواره های 10 تا 100 کیلوگرم در دسته ماهواره های میکرو قرار می گیرند و ماهواره «چمران 1» 60 کیلوگرم وزن دارد که در دسته میکرو ماهواره ها قرار می گیرد.

مدیرعامل شرکت صنایع الکترونیک وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح افزود: 18 ماه برای طراحی ماهواره «چمران 1» زمان برد و 230 هزار ساعت نفر روی آن کار شده است. هشت شرکت دانش بنیان با وزارت دفاع در این زمینه همکاری داشتند و کمتر از ۳۰۰ هزار دلار هزینه برد. اگر می خواستیم این ماهواره را به بیرون سفارش دهیم، ۶ میلیون دلار هزینه می برد بنابراین از لحاظ اقتصادی و دانش فنی برای کشور یک آورده بزرگ بود. اولین ماهواره ای بود که در حوزه تغییر مدار و اصلاح مدار با پیشران سرد استفاده کردیم.

رستگاری با بیان اینکه صنایع الکترونیک وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تاکنون ۱۸ ماهواره ساخته که ۱۲ ماهواره با موفقیت پرتاب شده اند، گفت: فقط متخصصان حوزه رانش و تغییر مدار از اطلاعات «چمران ۱» استفاده می کنند. ما از فردا تغییر مدار «چمران ۱» را و مانور آن را آغاز می کنیم. این ماهواره، تصویربردار نیست و اطلاعات خاصی ندارد و داده های آن برای هدایت، کنترل و تثبیت موقعیت استفاده می شود.

وی با بیان این که ماهواره «طلوع ۳» آماده پرتاب است، افزود: این ماهواره ۱۵۰ کیلوگرم وزن دارد و اولین ماهواره کلاس مینی کشور است. «طلوع ۳» یک ماهواره سنجش از راه دور با قدرت تصویربرداری پنج متر سیاه و سفید و ۱۰ متری رنگی است که در بخش کشاورزی، اقلیم شناسی، شناسایی تغییر گسل ها، سیل و بیابان زایی کاربرد دارد.

مدیرعامل شرکت صنایع الکترونیک وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ادامه داد: برنامه بعدی هم پرتاب ماهواره «طلوع ۴» است. اولین ماهواره تصویربردای را هم در دستور کار قرار داریم تا دو سال آینده آماده خواهد شد.

در ادامه سردار علی جعفر آبادی فرمانده فضایی نیروی هوافضای سپاه با اشاره به پرتاب موفق ماهواره «چمران-1» گفت: پرتاب امروز یک ویژگی منحصربه‌فرد داشت چون یک پروژه چندوجهی بود.  

وی افزود: کارفرمای این پروژه سازمان فضایی ایران است که متعلق به دولت است، ماهواره‌بر، توسط سپاه پاسداران ساخته شده و ماهواره توسط شرکت صاایران متعلق به وزارت دفاع ساخته شده است. 

اهمیت هم‌افزایی در حوزه صنعت فضایی 

فرمانده فضایی نیروی هوافضای سپاه ادامه داد: ‌پژوهشگاه فضایی ایران متعلق به دولت، ناظر این پروژه بوده است و شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان در ساخت زیر سیستم‌های ماهواره‌بر و ماهواره حضور داشته‌اند.

وی گفت: این موارد نشان‌دهنده این است که همه ارکان اصلی فضایی در بخش‌های کشوری و لشکری نقش داشته‌اند و نشان داد که اگر همدلی و هم‌افزایی در همه بخش‌ها وجود داشته باشد، دستاوردهای ما نه‌تنها جمع نمی‌شود بلکه در یکدیگر ضرب شده و ما به یک محصول و دستاورد کارآمد خواهیم رسید که امروز شاهد آن بودیم.

سردار جعفرآبادی افزود: ‌پرتاب امروز نشان داد که اگر همدلی وجود داشته باشد می‌توان در عین کثرت به وحدت رسید. 

فرمانده فضایی نیروی هوافضای سپاه تصریح کرد: این پرتاب یک پیام دیگر هم داشت که در پیام سرلشکر سلامی نیز به آن اشاره شده بود، این است که با وجود همه محدودیت‌ها تحریم‌ها و تهدیدات موجود، فعالیت‌های فضایی کشور نه متوقف شده و نه کند شده است بلکه امروز شاهد هستیم که پیشرفت‌های شگرفی در این بخش در حال رخ‌دادن است. 

نحوه عملکرد ماهواره‌بر «قائم-۱۰۰» 

سردار جعفرآبادی در پاسخ به سؤالی مبنی بر همکاری دولت و سپاه پاسداران در حوزه فضایی عنوان کرد: سپاه پاسداران در حوزه فضایی بلکه در همه حوزه‌های سازندگی، اقتصادی و مردم‌یاری همواره به دولت کمک می‌کند.  

وی افزود: یک همکاری خوب در حوزه فضایی در دولت سیزدهم آغاز شده و ما با ماهواره بر قائم ۱۰۰ اولین پرتاب را برای دولت انجام دادیم که ماهواره ثریا را به مدار ۷۵۰ کیلومتری پرتاب کرد. 

فرمانده فضایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران با اشاره به ماهواره‌بر «قائم-۱۰۰» و ویژگی‌های آن عنوان کرد: این ماهواره بر یک ماهواره بر سوخت جامد سه‌مرحله‌ای است که مرحله اول آن ۷۰ ثانیه زمان نیاز دارد.  

وی افزود: موتور مرحله اول پس از ۷۰ ثانیه جدا شده و موتور دوم وارد مدار می‌شود. همه این اتفاقات در ۹ دقیقه رخ داد، در مرحله بعد موتور مرحله سوم روشن شد. سپس جدایش ماهواره به شکل کاملاً آرام و با نوازش ماهواره در مدار زمین انجام شد. 

تاکید پزشکیان بر تداوم پرقدرت مسیر صنعت فضایی

فرمانده فضایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران در پاسخ به سؤالی مبنی بر نحوه همکاری دولت چهاردهم در حوزه فضایی تصریح کرد: باید قبل از همه از دولت سیزدهم تشکر کنیم و به روح بلند شهید رئیسی و شهدای خدمت درود بفرستیم. 

به گفته وی، شهید رئیسی کسی بود که پس از یک دوره رکود در صنعت فضایی ایران دوباره این چرخ را به حرکت درآورد و درخت فضایی ایران مجدداً شکوفا شد. 

سردار جعفرآبادی اظهار کرد: با افتخار پرتاب امروز را به نوبه خود به رئیس‌جمهور عزیزمان جناب آقای دکتر پزشکیان تقدیم می‌کنم. او از چهره‌های دانشگاهی و نخبگان علمی هستند و اتفاقاً حوزه فضایی محلی است که نخبگان و عاشق پیشرفت و فناوری کشور هستند در آن حضور دارند.
 
وی افزود: فکر می‌کنم یک درک متقابل خوب بین حوزه فضایی و تفکرات رئیس‌جمهور عزیزمان وجود دارد و ان‌شاءالله امیدواریم نهضتی که در حوزه فضایی در دولت سیزدهم آغاز شده در دولت چهاردهم نیز ادامه پیدا کند. 

فرمانده فضایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران تصریح کرد: سردار حاجی‌زاده اخیراً جلسه‌ای را خدمت آقای پزشکیان داشتند و فرمودند که آقای پزشکیان دغدغه این کار را دارند و بسیار تأکید کردند که فعالیت‌های فضایی کشور باقوت ادامه پیدا کند. 

وی ادامه داد: امیدواریم شتابی که طی سه سال اخیر در حوزه رشد فضای کشور شاهد هستیم نه‌تنها کاسته نشود بلکه در سال‌های آتی نیز به آن افزوده شود. 

مزیت‌های ماهواره‌بر قائم-۱۰۰

سردار جعفرآبادی با اشاره به توانمندی ماهواره‌بر «قائم - ۱۰۰» اظهار کرد: این ماهواره بر عملکرد موفقیت‌آمیزی را در دولت‌های سیزدهم و چهاردهم به ثبت رساند. امروز نیز ماهواره‌بر قادر بود تا ماهواره چمران ۱ را در ارتفاع ۷۵۰ کیلومتری قرار دهد ولی نیاز مأموریتی ماهواره حضور در ارتفاع ۵۵۰ کیلومتری بود.  

وی افزود: این ماهواره بر قادر است ماهواره‌های با وزن ۸۰ کیلوگرمی را نیز به فضا پرتاب کند و در مدار زمین قرار دهد. 

فرمانده فضایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران با اشاره به مزیت‌های ماهواره‌بر قائم ۱۰۰ عنوان کرد: اکنون ماهواره‌بر بسیار ارزان در اختیار داریم که وزن آن با ۱۸ تُن بسیار سبک است. علت این است که از تکنولوژی روز و الیاف کامپوزیتی بسیار سبک استفاده کرده به همین دلیل جثه و وزن آن کوچک شده است.
 
وی افزود: لذا؛ یک ماهواره بر تاکتیکی است به نحوی روی یک خودرو قرار می‌گیرد و شما در صورت نیاز می‌توانید ماهواره را از هر نقطه داخل یا خارج کشور به فضا پرتاب کنید. 

امکان تولید ماهواره‌بر قائم- ۱۰۰ کمتر از یک ماه 

وی افزود: سادگی ساختار ماهواره بر این امکان را فراهم می‌کند که ولید آن بسیار آسان انجام شود. یعنی اگر اراده‌ای وجود داشته باشد زیر سیستم‌های آن وجود دارد و در فرایند تولید قرار گرفته است. این ماهواره بر در کمتر از یک ماه امکان آماده‌شدن را دارد و می‌تواند به پرتاب برسد.  

سردار جعفرآبادی اظهار کرد: وجود ماهواره بر قائم ۱۰۰ این امکان را به ما می‌دهد تا هیچ مشکلی در پرتاب ماهواره‌های زیر ۸۰ کیلوگرم نداشته باشیم. یعنی هر ماهواره‌ای که آماده شود بلافاصله توسط ماهواره‌بر قائم ۱۰۰ پرتاب خواهد شد. 

فرمانده فضایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران استفاده از ماهواره‌بر قائم ۱۰۵ را گام بعدی این نیرو در حوزه فضا عنوان کرد و افزود: زیرسیستم‌ها و ماژول‌های ماهواره‌بر قائم ۱۰۵ در حال تست است و طی یک سال آینده اولین پرتاب تحقیقاتی خود را انجام خواهد داد. 

«قائم-۱۰۵» و «قائم-۱۲۰» دستاوردهای آینده سپاه در حوزه فضا 

وی ادامه داد: این ظرفیت ۸۰ کیلوگرمی که اکنون در اختیار داریم با یک رشد به ۲۰۰ کیلوگرم افزایش پیدا خواهد کرد. اگر بتوانیم به قابلیت پرتاب ماهواره‌ها تا وزن ۲۰۰ کیلوگرم دست پیدا کنیم می‌توانیم درصد بالایی از ماهواره‌ها را با قائم ۱۰۵ در مدار قرار دهیم. 

سردار جعفرآبادی با اشاره به سخنان رهبر انقلاب مبنی بر دستیابی به مدار ۳۶ هزار کیلومتر در حوزه فضا تاکید کرد: هم وزارت دفاع در این حوزه فعالیت می‌کند و هم در نقشه راه سپاه پاسداران نیز پس از «قائم-۱۰۵» ماهواره بر ۴ مرحله «قائم-۱۲۰» را خواهیم داشت که قادر است چند صد کیلومتر را در مدار پایین قرار دهد.  

به گفته وی، فکر نمی‌کنم که هیچ ماهواره‌ی سنگینی وجود داشته باشد که این ماهواره‌بر نتواند آن را در مدار قرار دهد. 

فرمانده فضایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران امیدواریم که این خواسته به حق رهبر انقلاب را اجابت کنیم و این ماهواره‌بر برای اولین‌بار به مدار ۳۶ هزار کیلومتر صعود کند. این مدار بسیار مدار ارزشمندی است که برای ماهواره‌های مخابراتی استفاده می‌شود و کاربردهای فراوانی دارد. 

ماهواره نور-۴ تا سال آینده پرتاب می‌شود 

سردار جعفرآبادی با اشاره به برنامه‌های فرماندهی فضایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران تاکید کرد: ما در سلسله پرتاب ماهواره‌های نور تا یک سال آینده ماهواره نور-۴ را به فضا پرتاب خواهیم کرد که تکمیل شده و ویرایش پیشرفته ماهواره نور ۳ است.
 
فرمانده فضایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران با بیان اینکه ماهواره‌بر قائم ۱۰۰ اولین پرتاب جمهوری اسلامی ایران را از پایگاه فضایی چابهار انجام خواهد داد، خاطرنشان کرد: ساخت فاز اول پایگاه فضایی چابهار به همت دولت سیزدهم انجام شد و ماهواره‌بر قائم-۱۰۰ به علت تاکتیکی بودن به راحتی می‌تواند در آنجا حضور پیدا کند.  

وی گفت: ما می‌توانیم در زاویه‌ای ماهواره را پرتاب کنیم که به مدار خورشید آهنگ برسیم که یک مدار بسیار کاربردی است.