رد پای مبادلات ۹ هزار ساله فرهنگی کرمان با کشورهای دیگر

به گزارش ایرنا، امروز با پیشرفت فناوری و ظهور ابزارهای جدید ارتباطی و رسانه‌ای، تبادلات و ارتباطات بین حوزه های تمدنی و جغرافیایی در حوزه های مختلف با سرعت و کیفیت بالایی انجام می شود اما این در حالی است که در هزاره ها و قرون گذشته، ارتباطات اغلب، نهایت در حد محدوده جغرافیایی محلی انجام می شده است.

اما در حوزه فرهنگ و شاخه های زیر مجموعه آن مانند رسانه، تعامل و ارتباط بین ملل و تمدن ها از دیرباز وجود داشته است، گرچه این ارتباطات با کندی و محدودیت همراه بوده اما اشیا و نقوش کشف شده ثابت می کند که بشر با نقاط حتی بسیار دورتر از خود نیز ارتباط فرهنگی پیدا کرده است.

دیار کریمان با وجود آثار و نشانه های تمدنی کهن، از مناطقی بوده که به واسطه قرار گرفتن در مسیر جاده ادویه و نزدیکی به تمدن های مشرق زمین، علاوه بر داد و ستد و جابه جایی کالا و اجناس، تبادلات فرهنگی نیز با سایر اقوام و تمدن ها داشته است.

نشانه های تبادل فرهنگی چند هزار ساله در کرمان

باستان شناس و رییس اداره ثبت آثار میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به تعاملات فرهنگی تمدن در خطه کرمان و سایر نقاط دور دست گفت: در طول تاریخ همراه رسانه، فکر و فرهنگ ها مبادله می شود و در دوره هایی مانند پیش سنگی، روستا نشینی تا شهر نشینی نیز این تبادل ادامه دارد که امروز نشانه های آن را در تمدن جنوب کرمان تا تمدن های همسایگان می بینیم.

نادر علیدادی سلیمانی با بیان اینکه محوطه تاریخی اسفندقه جیرفت مربوط به دوره نوسنگی است اظهار داشت: توفیق داشتم سه فصل در این محوطه کار کردم و شواهدی که به دست می آید از ارتباط فکری و فرهنگی مردمان مناطق دور دست و همسایه خبر می دهد.

وی تصریح کرد: در محوطه اسفندقه فضای معماری معبد و سایت بسیار با ارزش دوره نوسنگی از جمله پیکرک های انسانی با ارزش در معبد کشف شده اند.

این باستان شناس کرمانی ادامه داد: همراه سفال هایی که در محوطه تاریخی اسفندقه جیرفت کشف شده، مهرهایی وجود دارد که در مقایسه با نقش مهرهای کشف شده در کاوش های کشور سوریه و جنوب شرق ترکیه، فکر می کنید از یک فرهنگ و کار دست یک استاد کار است اما فاصله تولید بیش از ۲ هزار کیلومتر است و اینجا رد پای مناسبات را می بینیم.

ارتباط حوزه تمدنی جیرفت با تمدن ها همسایه

وی بیان کرد: حوزه تمدنی جیرفت و جنوب کرمان یکی از کهن ترین، غنی ترین و معدود محوطه های تمدن عصر شهرنشینی و آغاز هزاره سوم پیش از میلاد است که ارتباطات در این حوزه به ویژه با غرب، بین النهرین و جنوب عراق امروزی و رود سند(پاکستان امروزی) بیشتر می شود.

علیدادی سلیمانی خاطرنشان کرد: مبادله فرهنگی در تمامی دوران تاریخی ادامه دارد؛ به طور مثال در دوران صفوی این مبادله به اوج می رسد.

وی افزود: اتفاقا در دوره صفوی، کرمان به واسطه وجود شخصی مانند گنجعلیخان که آدم بسیار توانمندی بوده است، دوران پر رونقی در تبادلات فرهنگی داشته است.

کاروانسراها شبکه مبادلات فرهنگی

وی همچنین با اشاره به وجود کاروانسراهای فراوانی تاریخی در استان کرمان گفت: شبکه ارتباطی قوی به واسطه وجود کاروانسراها به دست آمده است که هنوز هم وجود دارد و اکنون نیز در جاده خراسان، یزد و رفسنجان و سیرجان آنها را می بینیم.

رییس اداره ثبت آثار میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان افزود: وقتی کاروان ها حرکت می کنند به واسطه و همراه آن کاروان ها مبادله فکر و فرهنگ نیز انجام می شود و شاهد این هستیم در دوران معاصر نیز حتی در روستاها به واسطه شخصی به نام پیله ور(دوره گرد خرده فروش)، خبری وارد منطقه می شود.

به گزارش ایرنا محوطه‌های تاریخی جیرفت در جنوب کرمان در طول هزاره‌های سوم پیش از میلاد آثار ارزشمندی را در خود جای داده جزو غنی ترین محوطه‌های تاریخی جهان محسوب می‌شود.

کشف یک لوح نوشته در جیرفت نگاه همگان را از تمدن بین النهرین به جیرفت تغییر داد زیرا علاوه بر کشف اشیای باستانی یک زیگورات بزرگ با دیرینه بیش از پنج هزار سال در این شهرستان کشف و در پی آن تاریخ خاورمیانه دگرگون شد.

یکی از بقایای این تمدن عظیم تپه کُنارصندل است که در ۳۰ کیلومتری شهر جیرفت قرار دارد و با نام تپه کنارصندل جنوبی و شمالی شناخته می شود. به گفته کارشناسان این ۲ تپه در فاصله چند کیلومتر از هم قرار دارند و ارتفاعشان به ترتیب ۱۳ و ۲۱ متر است.

دشت اسفندقه در فاصله ۸۰ کیلومتری شمال غرب جیرفت واقع شده است و با کاوش های باستان شناسی ۲ فصل گذشته در این مکان ثابت شد که قدمت استقرار در منطقه به هشت هزار و ۱۸۰ سال بر می گردد.