کوچ پاییزه پرندگان در کهگیلویه و بویراحمد

به گزارش ایرنا،پرندگان مهاجر آسیایی از گونه‌های انواع لک‌لک، حواصیل خاکستری و سفید و مرغابی سار، چنگر، کاکانی، پرستوی دریایی، گیلانشاه و بالکان هر ساله در نیمه دوم سال را در آبگیرهای و سواحل آب های کهگیلویه و بویراحمد می گذرانند و این مهم فرصتی برای پرنده نگری در طبیعت پاییزی این گوشه از زاگرس است.

پرنده‌نگری گونه‌ای سرگرمی است که مربوط به دیدن و بررسی پرندگان در طبیعت می‌شود. پرنده‌نگری بخشی از فعالیت بوم‌گردی (اکوتوریسم) به‌شمار می‌آید.

طول سواحل رودخانه های کهگیلویه و بویراحمد یکهزار و ۴۰۰ کیلومتر است و وجود مناطق گرمسیری و سردسیری در کنار اختلاف دمای ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتیگراد زمینه برای رونق پرنده نگری در گونه های مختلف آبزی و کنار آبزی در کهگیلویه و بویراحمد فراهم کرده است.

پرنده نگری (bird-watching) فعالیتی است تفریحی که در آن به مشاهده پرندگان در زیستگاه طبیعی خودشان پرداخته می شود، این شاخه از گردشگری بر خلاف دیگر شاخه های مشاهده حیات وحش (wildlife observation ) به شهرها و پارک های شهری نیز کشیده شده و از همین رو طرفداران زیادی را به خود جذب کرده است.

آشنایی شهروندان با انواع گونه‌های پرندگان بومی و مهاجر و نحوه زیست آنان در زیستگاه، آشیان‌گزینی، تغذیه، زادآوری و بیان اهمیت و ارزش زیست محیطی پرندگان و نقش آنان در اکوسیستم‌های شهری و مهمتر از همه آرامش روحی و روانی از جذابیت های پرنده نگری است که زمینه مشارکت بیشتر شهروندان برای صیانت از این گونه های ارزشمند را فراهم می کند.

رفتن به طبیعت و تماشای پرندگان زیبا تفریحی است که ده‌ها سال پیش در بین مردم دنیا رواج یافت و علاقه مندان فارغ از نوع شغل یا تخصص با شوق و ذوق فراوان به این تفریح سالم می‌پردازند.

برخلاف تصور عامه مردم برای پرنده نگری لازم نیست پرنده شناس باشید، علاقه مندی به طبیعت کافی است؛ واضح است که زیبایی و رنگارنگی پرهای یک «قو» یا زیبایی آواز یک «هد هد» هر بیننده یا شنونده‌ای را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

آرامش و لذت پرنده نگری به اندازه ای است که بسیاری از روانشناسان آن را راه حلی برای آرامش فکری و تقویت روحیه افراد می‌دانند؛ گردشگر پرنده نگر نسبت به بقیه گردشگران به زیرساخت های گردشگری چندان اهمیت نمی دهد و آنان بیشتر اوقات خود را در دل طبیعت می گذرانند و موضوع هتل، حمل و نقل و رستوران خیلی برایشان جذاب نیست؛ آنان تنها به یک راهنمای کاربلد نیاز دارند.

نگاهی به مهمترین آبگیرهای میزبان پرندگان مهاجر در کهگیلویه وبویراحمد

دریاچه برم الوان یکی از زیباترین پرنده نگری در کهگیلویه و بویراحمد است که ۱۵ هکتار مساحت دارد و حداقل عمق آب این تالاب ۱۲ متر و حداکثر عمق آن ۳۰ متر است، این دریاچه در ۴۰ کیلومتری شهر لیکک، مرکز شهرستان بهمئی، دهستان سرآسیاب یوسفی و ۸۰کیلومتری شمال غربی دهدشت مرکز شهرستان کهگیلویه قرار دارد.

دریاچهٔ مور زرد زیلایی یکی دیگر از ظرفیت های پرنده نگری در استان است که در ارتفاع ۲ هزار و۱۸۰ متر از سطح دریا قرار داشته و بیش از ۳۵ هکتار مساحت دارد، حداکثر و متوسط عمق آب دریاچه مذکور به ترتیب ۱۴ و هشت متر است.

این دریاچه در جنوب لردگان، ‌نزدیک مرز استان خوزستان و در حدود ۱۸۰ کیلومتری شمال غربی یاسوج واقع شده است.

سد شاه قاسم یکی از سدهای استان کهگیلویه و بویراحمد و از نوع خاکی و سرریز آن از نوع نیلوفری با ارتفاع ۴۷ متر از پی و طول تاج آن ۲۲۰ متر که به گفته کارشناسان از مناطق مستعد پرنده نگری استان به شمار می آید،حجم مخزن این سد که به نام یکی از امام زادگان حومه شهر یاسوج نامگذاری شده، ۹ میلیون متر مکعب است.

دریاچه زیبای کوه گل که حدود نیم هکتار مساحت و ۱۵ متر عمق دارد از دیگر مناطق مستعد پرنده نگری درکهگیلویه و بویراحمد است.

تنگ کوه گل که از نظر پوشش گیاهی و جانوری غنی‌ترین منطقه‌ دنای شرقی محسوب می‌شود و می توان پرندگان مهاجری همچون مرغابی، اردک کله سبز، درنا، لک لک، حواصیل، چنگر، خروس کولی و پرندگانی بومی دیگر را در اطراف آن به تماشا نشست.

برای دسترسی به این منطقه باید ابتدا به شهر یاسوج مرکز استان چهار فصل کهگیلویه و بویراحمد سفر کرد و پس از طی کردن مسافتی حدود ۳۵ کیلومتر به طرف شمال غربی این شهر، به شهر سی‌سخت رسید، با گذر از شهر سی‌سخت بعد از حدود ۶ کیلومتر به طبیعت زیبای منطقه کوه‌گل می‌رسید..

آغاز مهاجرت پرندگان آسیایی

کارشناس اداره کل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد گفت:مهاجرت پرندگان مهاجر شکاری به آبگیرهای استان آغاز شده و پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی هم با توجه به تجربه سال های گذشته تا چند روز آینده وارد استان می شوند.

جمشید عبدی پور افزود:این پرندگان تا اسفند ماه در مناطق سردسیری کهگیلویه وبویراحمد باقی می مانند و پس از آن به زادگاهشان در مناطق سردسیری آسیا برمی گردند.

وی بیان کرد:پرندگان مهاجر آسیایی از گروه های اگرت ها ، حواصیل ها ، اردک ها ، باکلان ها و کشیم ها هستند که با توجه به شرایط توپوگرافی ، اقلیمی و وجود زیستگاه های مناسب ، هر ساله آبگیرهای کهگیلویه و بویراحمد را برای زمستان گذرانی انتخاب می کنند.

عبدی پور خاطرنشان کرد: رودخانه های بشار ، مارون ، زهره ، تنگ سرخ ، کبکیان ، خرسان ، شاه بهرام و سدهای مارون ، کوثر ، شاه قاسم ، تالاب های برم الوان و مورد زرد زیلایی از جمله مکان هایی هستند که همه ساله از اواسط شهریور تا اواخر زمستان میزبان پرندگان مهاجر آسیایی هستند.

به گفته کارشناسان ، ۷۰ درصد از پرندگان مهاجرت کننده به کهگیلویه و بویراحمد آبزی و ۳۰ در صد نیز کنار آبزی هستند.

ملاحظاتی که علاقه مندان به پرنده نگری باید به آن توجه کنند

آن طور که کارشناسان محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه شکار پرندگان و گونه های مختلف حیات وحش ممنوع است می گویند:افرادی که برای پرنده نگری به آبگیرهای استان سفر می کنند باید از اقدام به شکار این موجودات خودداری کنند.

این صاحب نظران با اشاره به اینکه انجام اقدام هایی مانند تیراندازی یا سر و صدای زیاد در نزدیکی محل استقرار پرندگان مهاجر آرامش آنان را بر هم می زند اعتقاد دارند گردشگران باید از انجام چنین کارهایی خودداری کنند.

تلاش برای فراهم شدن بستر پرنده نگری

دستگاه های اجرایی میراث فرهنگی و محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد برای رونق پرنده نگری با انجام ۶ اقدام آستین همت را بالا زده اند تا بتوان به آینده روشن این شاخه از گردشگری در استان امیدوار بود.

برپایی دوره های آموزشی معرفی پرنده نگری ،آغاز طرح ساماندهی تالاب های استان،پیشنهاد ایجاد زیرساخت های گردشگری در ۲ نقطه مستعد، حمایت از سرمایه گذاران متقاضی راه اندازی سایت های پرنده نگری از گام های برداشته شده برای بهره گیری از پرنده نگری و درآمدزایی از طریق آن در استان است.

در زمان حاضر یک دفتر گردشگری فعال در استان با دارا بودن مجوز رسمی دوربین های پیشرفته اقدام به برگزاری تورهای پرنده نگری در کهگیلویه و بویراحمد می کند.

به منظور معرفی جذابیت های شاخه گردشگری پرنده نگریهر ساله دوره های آموزشی در کنار یکی از تالاب های استان برگزار شده می شود.