در سال ۲۰۱۵، در سومین کنفرانس جهانی سازمان ملل در مورد کاهش خطر بلایا در سندای ژاپن، به جامعه بین‌المللی یادآوری شد که بلایای طبیعی در سطح محلی بیشترین آسیب را وارد می کند و می‌تواند باعث تلفات جانی و تحولات اجتماعی و اقتصادی بزرگ شود؛ وقوع بلایای ناگهانی، سالانه میلیون ها نفر را آواره می کند؛ این بلایا که بسیاری از آنها با تغییرات آب و هوایی تشدید می شوند، تأثیر منفی بر سرمایه گذاری در توسعه پایدار و نتایج مطلوب دارند.
شعار روز جهانی کاهش خطر بلایا در سال ۲۰۲۴، "توانمندسازی نسل آینده برای آینده ای تاب آور"، بر نقش آموزش در حفاظت و توانمندسازی کودکان و جوانان، برای آینده ای عاری از بلایا تمرکز دارد؛ بسیاری از بلایا، که اغلب با تغییرات آب و هوایی بدتر میشوند، سلامت کودکان و نوجوانان را تهدید می کنند؛ یونیسف گزارش می دهد که حدود یک میلیارد کودک در سراسر جهان به دلیل تأثیرات آب و هوایی و بلایای مرتبط با آن، در معرض خطر بسیار بالایی قرار دارند.
در سال ۲۰۲۲، تعداد کودکانی که در چاد، گامبیا، پاکستان و بنگلادش تحت تاثیر سیل قرار گرفتند، بالاترین میزان در ۳۰ سال گذشته بود. علاوه بر خطر مرگ و جراحت، کودکان با چالش‌های بیشتری به شکل اختلال در مدرسه، تغذیه، مراقبت‌های بهداشتی و مسائل حفاظتی پس از یک فاجعه مواجه هستند.
برای محافظت از کودکان در برابر بلایا، کشورها باید آسیب‌پذیری‌ها و الزامات آنها را در هنگام توسعه راهبردهای ملی و محلیِ کاهش خطر بلایا در نظر بگیرند. همانطور که در چارچوب سندای برای کاهش خطر بلایا در دوره ۲۰۳۰-۲۰۱۵ ذکر شده است، توانمندسازی کودکان و جوانان و فراهم کردن فرصتی برای آنها به منظور کمک به کاهش خطر بلایا اهمیت زیادی دارد. توانمندسازی کودکان، به‌ویژه از طریق آموزش، می‌تواند آنها را برای محافظت از خود و تبدیل شدن به عوامل تغییر در خانواده‌ها و جوامع خود، با به اشتراک گذاشتن آموخته‌هایشان آماده سازد. این امر به ویژه در زمینه تلاش جهانی برای گسترش سیستم های هشدار زودهنگام برای همه، تحت ابتکار هشدارهای اولیه دبیر کل سازمان ملل متحد مهم است.
روز جهانی کاهش خطر بلایا در سال ۲۰۲۴ از کشورها می‌خواهد تا از بخش آموزش برای کاهش خطرات بلایای کودکان در سن مدرسه استفاده کنند، به ویژه با سرمایه‌گذاری در ۲ حوزه کلیدی زیر: از کودکان و جوانان از طریق مدارس و امکانات آموزشی ایمن محافظت کنید: کودکان حق دارند در مدارس خود ایمن باشند و این امر با اطمینان از مقاوم بودن مدارس در برابر بلایا و نیز وجود سیستم های هشدار اولیه در برابر بلایا آغاز می شود.
کودکان و نوجوانان را از طریق آموزش مناسب با سن، برای ایمن بودن توانمند کنید تا خطراتی را که با آن روبرو هستند درک کرده و نسبت به آن اقدام کنند. این موضوع شامل ایجاد آمادگی آنها برای انجام اقدامات اولیه در پاسخ به هشدارهای اولیه است.کودکان توانمند به عوامل تغییر برای جوامع انعطاف‌پذیرتر تبدیل میشوند.
چرا باید از بلایای گذشته درس بگیریم؟
افزایش فراوانی و شدت رویدادهای مخاطره آمیز در سراسر جهان تأیید شده است. مطابق با ششمین گزارش ارزیابی هیات بین دولتی تغییر اقلیم، با افزایش گرمایش جهانی به بیش از ۱.۵ درجه سلسیوس، جهان با سطح جدید و بی سابقه ای از مخاطرات اقلیمی مواجه می شود. اگر روند فعلی ادامه یابد، تعداد بلایا در سال در سطح جهان ممکن است از حدود ۴۰۰ مورد در سال ۲۰۱۵ به ۵۶۰ مورد تا سال ۲۰۳۰، افزایش ۴۰ درصدی طی ۱۵ سال، افزایش یابد.
بنابراین با افزایش مقیاس و شدت این مخاطرات اقلیمی، عدم آمادگی به این معنی است که احتمال تبدیل آنها به فاجعه بسیار بیشتر است. گرسنگی، فقر، خطرات بهداشتی و شهرنشینی سریع و بدون برنامه همگی این خطر را افزایش می دهند. در نتیجه توسعه اجتماعی-اقتصادی کند یا حتی معکوس، تنش های اجتماعی، بی ثباتی و ناامنی اقتصادی تشدید و همچنین نیازهای بشردوستانه افزایش خواهد یافت. توسعه ناپایدار، از جمله نابرابری‌ها، باعث افزایش آسیب‌پذیری می‌شود. چالش همه کشورها، به ویژه کشورهایی که سطح بالایی از بلایا دارند، ایجاد تاب آوری است.
باید توجه داشت که بلایا به ندرت منحصر به فرد هستند و اغلب قبل از آنها رویدادهایی وجود دارند که کوچکتر اما بسیار مشابه هستند. فقط بزرگی فاجعه است که تغییر می کند. با این حال، با بررسی دقیق چنین رویدادهایی، می‌توانیم در مورد محرک‌های زیربنایی آنها بیاموزیم و راه‌حل‌های مؤثر را جستجو کنیم. درس های آموخته شده از گذشته، می تواند از بلایای بسیار بزرگتر جلوگیری کرده و به آینده ای فراگیر و با ثبات مالی کمک کند.
"رییس گروه توسعه هواشناسی کاربردی اداره کل هواشناسی استان یزد "
نظر شما