۸۱ مؤسسه آموزش عالی ایرانی در جمع برترین‌های جهان

به گزارش گروه علمی ایرنا از پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، بر پایۀ این گزارش، دانشگاه صنعتی شریف در جایگاه نخست ملی و ۳۰۱ تا ۳۵۰ جهان جای گرفته است.

دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، دانشگاه صنعتی شیراز، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی البرز و دانشگاه علوم پزشکی بابل در این رتبه‌بندی، رتبه‌های بعدی را در میان موسسه‌های آموزش عالی ایرانی به خود اختصاص داده‌اند.

در این رتبه‌بندی، جایگاه چهار مؤسسۀ ایرانی نیز با عنوان «reporter» گزارش شده است. مؤسسه‌هایی که رتبه جهانی آنها «reporter» است، آنهایی هستند که داده‌های خود را به «مؤسسه آموزش عالی تایمز» داده‌اند، ولی کمینه لازم برای به دست آوردن رتبه جهانی را نداشته‌اند.

در ویرایش ۲۰۲۵ نظام رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌های «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز»، روی هم، نام بیش از دو هزار مؤسسه از ۱۱۵ کشور جهان در فهرست پایانی آمده است. در ویرایش پیشین این نظام رتبه‌بندی ۷۳ مؤسسه از ایران در میان مؤسسه‌های برتر جهان (نزدیک به ۱۹۵۰ مؤسسه) جای گرفته بودند. در نمودار یک، روند سالانۀ شمار مؤسسه‌های ایرانی دارای جایگاه در این نظام رتبه‌بندی گزارش شده است.

رتبه‌بندی جهانی آموزش عالی «تایمز»، مؤسسه‌های پیشرو جهان را در پنج زمینۀ آموزش، چشم‌انداز جهانی، فضای پژوهشی، کیفیت پژوهش، و صنعت؛ بر پایۀ ۱۸ سنجۀ کمی ارزیابی می‌کند. در حالی که این نظام رتبه‌بندی تا سال گذشته از ۱۳ سنجۀ کمی برای ارزیابی بهره می‌برد، از ویرایش ۲۰۲۴، ۱۸ سنجۀ کمی به کار گرفته شدند.

کلیدی‌ترین تغییر در شاخص کیفیت پژوهش رخ داد. این شاخص که تا ویرایش ۲۰۲۳ با عنوان «استنادها» مطرح بود و ۳۰ درصد امتیاز را به خود اختصاص می‌داد و سرانۀ استناد به هر عضو هیات علمی در یک مؤسسه را محاسبه می‌کرد، از ویرایش ۲۰۲۴ به بعد به «کیفیت پژوهش» تغییر نام داد و امتیاز سرانۀ استناد را به ۱۵ درصد از کل ارزیابی کاهش داد. ماندۀ امتیاز این شاخص (یعنی ۱۵ درصد دیگر) به سه سنجۀ توان پژوهشی، برتری پژوهشی و نفوذ پژوهشی داده شد.

آکسفورد در صدر دانشگاه‌های برتر جهان

بر پایۀ ویرایش ۲۰۲۵ میلادی نظام رتبه‌بندی «مؤسسه آموزش عالی تایمز»، دانشگاه آکسفورد پیشگام در جهان است و موسسه فناوری ماساچوست، دانشگاه هاروارد، دانشگاه پرینستون، دانشگاه کمبریج، دانشگاه استنفورد، موسسه فناوری کالیفرنیا، دانشگاه برکلی، امپریال کالج لندن و دانشگاه ییل در جایگاه دوم تا دهم هستند.

از دیدگاه فراوانی مؤسسه‌های کشورهای گوناگون در این نظام رتبه‌بندی، ایران در جایگاه هفتم جهان جای گرفته است. در جدول شماره سه، فراوانی مؤسسه‌های بیست کشور برتر جهان با بیشترین شمار مؤسسه در این نظام رتبه‌بندی گزارش شده است. در این جدول، شمار مؤسسه‌های این بیست کشور نیز در میان ۵۰۰ و ۱۰۰۰ مؤسسه برتر نیز گزارش شده است.