دارو دادن به کودکان؛ از خطرات تا ابتکارات

به گزارش خبرنگار ایرنا، یکی از دغدغه‌های والدین نحوه دارو دادن به فرزندان‌شان است؛ بدون شک اگر کودکان میزان دقیق دارو را مصرف نکنند در صورت استفاده کمتر از میزان توصیه شده، دارو تأثیر واقعی خود را بر روی بدن نمی‌گذارد و بیماری فرد درمان نمی‌شود و اگر دارو بیش از حد نیز مصرف شود اثرات زیان‌آوری خواهد داشت.

عدم رعایت مصرف دقیق داروی مایع حتی برای آن دسته از کودکانی که دچار بیماری‌های کبد و کلیوی هستند بسیار مضر است و مصرف بیش از حد هر دارو و مکملی می‌تواند باعث التهاب کبد شود و حتی در موارد حاد خطر مرگ را به همراه داشته باشد.

لذا شناخت واحد اندازه‌گیری داروی مایع و رعایت میزان مصرف درست آن به ویژه برای کودکان از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ در حقیقت اگر مصرف‌کننده داروی مایع، کودکان باشند، مصرف نکردن دقیق دارو می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به سیستم ایمنی و سایر ارگان‌های آنها وارد کند چراکه سیستم ایمنی بدن کودکان به حد کافی رشد نکرده و تقویت نشده است.

اختراع دوایار الکترومکانیکال؛ چرا و چگونه؟

بر همین اساس مخترعان جوان شیرازی تمام تلاش خود را برای اختراع دستگاهی جهت سنجش دقیق داروهای مایع اطفال و کودکان برای مصارف خانگی و بیمارستانی به کار گرفتند و موفق به اختراع دستگاهی با نام دوایار الکترومکانیکال شدند.

علی بینا یکی از این مخترعان است که در رابطه با این اختراع گفت: درمان دارویی در کودکان زیر پنج سال اکثرا به صورت مایع،شربت و قطره است و به دلیل سن کم این کودکان، دقت در میزان و خوراندن این داروها از اهمیت بالایی برخوردار است.

او معتقد است در روش‌های بکار گرفته شده برای انجام این کار، مشکلاتی چون عدم توجه کودکان به دلیل سن پایین کودکان و جذاب نبودن قاشق‌ها و قطره چکان‌ها از نظر روانشناسی برای آنها و یا خطر آسپیراسیون وجود دارد.

به گفته بینا، آسپیراسیون ریوی اصطلاح فنی برای مواردی است که در آنها تصادفا شی یا مایعی از طریق استنشاق وارد نای یا ریه می شود.

این مخترع جوان مشکل دیگر را اندازه‌گیری نادقیق دانست و گفت: در رده سنی اطفال، میزان داروها معمولا بر اساس وزن آنها اندازه گیری می‌شود؛ این اختراع با دارا بودن سیستم اندازه‌گیری الکترونیکی، مشکل اندازه‌گیری داروهای مایع را به طور کامل حل می‌کند.

او بر این باور است این ویال الکترومکانیکی با طراحی جذاب و منحصر بفرد برای کودکان باعث جلب توجه و تشویق آنها برای خوردن دارو شده، خطر اسپراسیون ریوی را کاهش داده و فرآیند طاقت‌فرسای تجویز دارو را راحت‌تر می‌کند.

آن طور که بینا می‌گوید این دستگاه مجهز به سیستم شست و شوی خودکار جهت ضدعفونی آن است و این اختراع در کشور نیز قابل ساخت است.

طرز کار این دستگاه اختراعی چیست؟

دیگر مخترع این دستگاه فوق نیز معتقد است در این اختراع با در نظر گرفتن مشکلاتی چون عدم توجه کودکان و بی میلی آنها به خوردن دارو، خطر آسپیراسیون و اندازه‌گیری نادقیق دارو قاشقی طراحی شد که این مشکلات را به میزان چشمگیری برطرف سازد.

علی محمدی افزود: اساس این اختراع وسیله‌ای برای جمع‌آوری دارو در دقت‌های بالا برای دارورسانی به اطفال و کودکان است که همواره به دلیل عدم امکان تجویز قرص یا کپسول نیازمند استفاده از داروهای مایع برای آنهاست.

به گفته‌ محمدی، این اختراع درون ظرف دارو قرار گرفته و با یک روش مکنده دارو را به میزان دقیق درون مخزن خود جمع‌آوری می‌کند و سپس می‌تواند دارو را از مخزن خود خارج کند.

او کلیدی‌ترین عملکرد این دستگاه را عدم مکانیکی بودن و دستی بودن آن و همچنین اندازه‌گیری میزان دارو با دقت ۰.۱ سی سی عنوان کرد و گفت: ساختار مکانیکی این اختراع برگرفته شده از یک موتور الکتریکی از نوع استپر موتور DC است که به واسطه یک رابط به یک مکانیزم سرنگ مانند با مخزن شیشه ای متصل شده است.

این اختراع شامل محل قرار گیری باتری، کلیدهای تنظیم کننده، دکمه فرمان، سری مجرای ورودی دارو، سری نصب شونده بر روی شیشه دارو، نازل مکنده دارو، مخزن شیشه‌ای، پیستون، استپر موتور الکترومکانیکی، بار اسکرول، پیچ تنظیم، پیچ کالیبراسیون، مجرای ورودی آب،جعبه دستگاه، مدارات فعال کننده موتور، صفحه نمایشگر برای نشان دادن میزان حجم دارو، کلید شروع و پایان، بلندگو، درایور LED و سوکت شارژ است.

مزایای این اختراع نسبت به اختراعات پیشین

اما شاید این پرسش مطرح شود که مزایای اختراع ادعایی نسبت به اختراعات پیشین چیست؟

سید علی حسین زهرایی دیگر مخترع در این خصوص گفت: اندازه گیری بسیار دقیق تا دقت ۰.۱ سی سی، اندازه گیری الکترونیکی، مصرف انرژی بسیار پایین با راه‌اندازی توسط ۲ عدد باطری و دارا بودن محفظه شیشه‌ای قابل شستشو از مزایای این اختراع است.

او دارا بودن سیستم شستشوی خودکار، دارا بودن صفحه نمایش برای نشان دادن و تنظیم دقیق مقدار دارو، چند بار مصرف بودن و ضدعفونی خودکار محفظه دستگاه، طراحی ساده و کاربردی دستگاه، وجود آهنگ مرتبط به کاراکتر قرار داده شده بر روی دستگاه برای جذب بیشتر کودکان و سایز کوچک و قابلیت حمل را به عنوان دیگر مزایای اختراع مطرح کرد.

زهرایی در خصوص کاربرد صنعتی اختراع نیز گفت: کاربرد اصلی این اختراع برای تجویز داروی‌های خوراکی مایع به کودکان است که این قاشق‌ها می‌توانند در مراکز بهداشتی و درمانی، بیمارستان‌ها و در خانواده‌ها مورد استفاده قرار گیرند.

به گفته او با به کارگیری این دستگاه در سطح کلان و کشوری می‌توان جهت جلوگیری از هدر رفتن زمان و هزینه جهت انجام پروسه درمانی و تجویز و ارائه دارو به بیماران از جمله اطفال و یا بیمارانی که نیازمند استفاده از میزان مشخصی دارو به صورت دقیق هستند، بهره جست.

آن طور که این مخترعان جوان می‌گویند با توجه به عدم وجود دستگاه مشابه و مشکلات بسیار در روش‌های موجود اگر بتوان با طراحی مناسب و دقیق یک وسیله الکترومکانیکی میزان داروی مورد نیاز اطفال و کودکان را در دقت‌های بالا اندازه گیری کرد و در پروسه درمان از این وسیله بهره جست می‌توان مشکلات را تا حد قابل‌توجهی برطرف کرد و تجویز داروها به کودکان را دقیق‌تر و آسان‌تر انجام داد.